Υπάρχουν όρια στα ανέκδοτα;

Όλοι καταλαβαίνουμε ποιες ιδιότητες προσδίδουμε όταν αποκαλούμε κάποιον «αετονύχη» ή «γάιδαρο» ή «τα ζώα μου αργά» ή «λαδιάρη» ή «αρπάχτρα»· η γκάμα είναι ατέλειωτη, αφού στην ανανέωσή της μπορεί να δηλώσει συμμετοχή οποιοσδήποτε.

Στο ποδόσφαιρο, για παράδειγμα, όπως το συνοψίζει ο Κωστής Παπαγιώργης («Λάδια ξίδια»), σημασία έχει να κραυγάζεις και να παραφέρεσαι κι όχι να επιδεικνύεις γλωσσική καλλιέπεια.

Έτσι -στις ηπιότερες φραστικές εκδοχές...- ο αντίπαλος σκληροτράχηλος αμυντικός γίνεται «τσεκούρι» και «καρμανιόλα», ο έξοχος τερματοφύλακας «αγριόγατος» ή «κέρβερος», ενώ μια ομάδα που συνεχώς ηττάται και διασύρεται, λοιδορείται ως «καφενείο».

Κι αν στα παραπάνω διακρίνονται αποτυπώματα λαϊκής ετυμηγορίας με αποδεικτικό υλικό την εμπειρική παρατήρηση, θύματα μιας -επιτέλους ας το αναδείξει κάποιος!- γενικευμένης κακοήθειας πέφτουν συστηματικά εδώ και δεκαετίες οι Ελληνίδες που φέρουν στο κεφάλι ξανθό τρίχωμα, φυσικό ή «τεχνητό».

Mε προπέτασμα τα πασίγνωστα ανέκδοτα, ο ανδρικός πληθυσμός, ανεξαρτήτως μορφωτικού ή κοινωνικού «επιπέδου», οργιάζει ανενόχλητος χωρίς φραγμό εξισώνοντας αδιακρίτως τις ξανθές (άρα εξ αντανακλάσεως και μανάδες, αδελφές, κόρες, συζύγους κ.ά.) με άτομα είτε μικρού πνευματικού βεληνεκούς είτε χαζοχαρούμενα.

Ο αντίλογος βεβαίως είναι ισχυρός: «Πλάκα κάνουμε, όλοι γελάνε», τι μας λες τώρα, να ποινικοποιήσουμε και τα ανέκδοτα;

Άλλωστε, οι ξανθές ούτε ευάλωτη ομάδα αποτελούν, ούτε σε μειονότητα ανήκουν.

Εγώ, πάντως, ειλικρινά απορώ γιατί δεν έχει αναλάβει τόσα χρόνια σχετική πρωτοβουλία η Γενική Γραμματεία Ισότητος, ώστε να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το ζήτημα.

Είναι «ρατσιστικού» περιεχομένου αυτά τα ανέκδοτα, ναι ή όχι;

Και εάν κάποιες ξανθιές θίγονται ή νιώθουν άβολα, δεν πρέπει να γίνει κάτι;

Θα μπορούσε, και δεν αστειεύομαι καθόλου, να αποφανθεί ίσως η Δικαιοσύνη ύστερα από ομαδική προσφυγή.

Και δεν σας φαίνεται ύποπτο ότι αντικείμενα ανεκδοτικής χλεύης δεν γίνονται οι αναρίθμητοι άνδρες που βάφουν τα μαλλιά τους ως ένδειξη παρατεταμένης αλκής; Μάλιστα, την πολιτική διάσταση των τριχών ανέδειξε ο διεισδυτικός, γκριζομάλλης, Νικολά Σαρκοζί, χαρακτηρίζοντας «βαψομαλλιά» τον νυν πρόεδρο της Γαλλίας, κατακρημνιζόμενο στις δημοσκοπήσεις, Φρανσουά Ολάντ.

Φέρεται ότι τον αποκάλεσε και κοντοστούπη, αλλά μάλλον αυτό δεν ειπώθηκε, αφού ο τέως πρόεδρος ήταν γνωστός και ως «ο τακουνάκιας».

Η στόχευση Σαρκοζί, ωστόσο, ήταν σαφής, με αποδέκτες τους απανταχού ασχολούμενους με τα κοινά βαψομαλλιάδες, ειδικότερα τους πομπώδεις.

Σε ελεύθερη μετάφραση, μπορεί να έχει στόφα μεγάλου, πειστικού ηγέτη ο ανασφαλής που βάφεται με τα χρώματα της νιότης λέγοντας πρώτα ψέματα στον εαυτό του;

Ή, όπως θα το έλεγε ο ήρωας του Τζ.Ντ. Σάλιντζερ από το «Ο φύλακας στη σίκαλη»: Χμμμ, αυτός με μια πρώτη ματιά φαίνεται «κάλπης».

Κώστας Λεονταρίδης

Καθημερινή