Διαδηλώνοντας σε έναν γκρίζο κόσμο…

 Πριν από 25 χρόνια και μία ημέρα, στις 27 Φεβρουαρίου του 1989, ξεκίνησε ένα από τα πιο αιματηρά κύματα διαδηλώσεων της πρόσφατης ιστορίας από το Καράκας της Βενεζουέλας.

Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της χώρας είχε ορκιστεί λίγες εβδομάδες νωρίτερα έχοντας κερδίσει στις εκλογές ακολουθώντας λαϊκίστικη προεκλογική τακτική -κατά τη διάρκειά της ο νέος πρόεδρος Κάρλος Αντρές Πέρες, γνωστός ως CAP (ΚΑΠ, δεν σας κάνω πλάκα), είχε αποκαλέσει το ΔΝΤ «πυρηνική βόμβα που σκοτώνει ανθρώπους αλλά αφήνει τα κτίρια άθικτα».

Τόσο αντιμνημονιακός.

Αμέσως μετά την ορκωμοσία, σε μια θεαματική κωλοτούμπα, ο Πέρες υπέγραψε μια συμφωνία με το ΔΝΤ για ένα δάνειο ύψους $4,5 δισ. με αντάλλαγμα ριζικές μεταρρυθμίσεις που περιλάμβαναν, τι άλλο, περιστολή των δημοσίων δαπανών…

Μεταξύ άλλων απελευθερώθηκε η αγορά των καυσίμων και έτσι οι πολίτες του Καράκας που πήγαν να πάρουν το λεωφορείο εκείνη τη Δευτέρα, πριν από 25 χρόνια και μία ημέρα, ξαφνικά έπρεπε να πληρώσουν τουλάχιστον 30% ακριβότερο εισιτήριο.

Ετσι ξεκίνησε το «Καρακάσο», ένα φρικτό ναδίρ στην ούτως ή άλλως αιματοβαμμένη πολιτική ιστορία της Λατινικής Αμερικής.

Στα επεισόδια και τις οδομαχίες έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες πολίτες (επισήμως περίπου 300 – ανεπισήμως υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν χιλιάδες).

Η κυβέρνηση του Πέρες ποτέ δεν επανέφερε πραγματικά την ηρεμία παρά τη στήριξη από την κυβέρνηση Μπους, και χρειάστηκε τα επόμενα χρόνια να αντιμετωπίσει δύο απόπειρες πραξικοπήματος, τη μία από ομάδα στρατιωτικών στην οποία συμμετείχε ο Ούγκο Τσάβες.

Θα έπρεπε να περιμένει λίγα χρόνια ακόμα αυτός ο τελευταίος για να εκλεγεί δημοκρατικά στην εξουσία.
Τα 25 χρόνια -και η μία ημέρα- που ακολούθησαν ήταν ταραγμένα και περιείχαν και τη σοσιαλιστική «επανάσταση» (με τη δημοφιλή και στα δικά μας μέρη έννοια του όρου) του Τσάβες, αλλά σήμερα τα πράγματα μοιάζουν εκ πρώτης όψεως να μην έχουν αλλάξει πάρα πολύ.

Η πετρελαιοπαραγωγός Βενεζουέλα δεν είναι μια σοσιαλιστική ουτοπία.

Εχει επίσημο πληθωρισμό 56%, το νόμισμά της πρακτικά δεν έχει αξία, η εγκληματικότητα σαρώνει, η χώρα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά δολοφονιών στον κόσμο (45 ανά 100.000 κατοίκους τον χρόνο – στην Ελλάδα: 1,5) και υπάρχει έλλειψη σε βασικά προϊόντα όπως χαρτί υγείας και αλεύρι.

Η φούσκα της κρατικοδίαιτης παροχολαγνείας έσκασε, ο διάδοχος του Τσάβες δεν είναι και τόσο λαοφιλής και λαοπλάνος -με το ζόρι κατάφερε να κερδίσει τις τελευταίες εκλογές- και τώρα που ο κόσμος δεν βρίσκει χαρτί υγείας στο σούπερ μάρκετ, εξεγείρεται.

Τις προηγούμενες ημέρες βία ξέσπασε πάλι στους δρόμους πόλεων της χώρας, με παραστρατιωτικές οργανώσεις και την επίσημη αστυνομία να πυροβολούν διαδηλωτές στο ψαχνό και με νεκρούς που, ευτυχώς, αυτή τη φορά ήταν πολύ λιγότεροι.

Αλλά δεν είναι ακριβώς ο ίδιος κόσμος που εξεγείρεται σήμερα, όχι ακόμα: στους δρόμους τώρα κατεβαίνει η εναπομείνασα «μεσαία τάξη» της χώρας που βλέπει το εισόδημά της να αφανίζεται.

Οι φτωχοί, που εξεγείρονταν 25 χρόνια και μία ημέρα πριν, είναι ακόμη «τσαβικοί». Κανείς δεν ξέρει για πόσο ακόμα.
Οταν ένας λαός εξεγείρεται και διαδηλώνει και συναντά την αυταρχική απάντηση της κεντρικής εξουσίας, είναι αυτονόητη αντίδραση του πολίτη που παρακολουθεί από μακριά να βάψει αυτά που διαβάζει με μόνο δύο χρώματα.

Είναι, άλλωστε, ξεκάθαρο ότι η βία και ο θάνατος είναι αποκρουστικά πράγματα εξ ορισμού. Αλλά οι υπόλοιπες πτυχές της πραγματικότητας είναι πάντα πιο περίπλοκες και γκρίζες.
Στο Κίεβο τις περασμένες εβδομάδες διαδήλωναν κατά της φιλορωσικής κυβέρνησης και οι φασίστες.

Τις μεγάλες ταραχές του Μάη του ’68 στο Παρίσι τις ακολούθησε μια κολοσσιαία ειρηνική διαδήλωση των γκωλικών – οι οποίοι τελικά νίκησαν.

Στη Συρία, πολλές από τις φράξιες ανταρτών που πολεμούν κατά του στυγνού δικτάτορα Ασαντ είναι παρακλάδια της Αλ Κάιντα. 

Το ’89 διαδήλωναν οι φτωχοί στους δρόμους του Καράκας και τους σκότωναν τα μισθωτά όργανα της (σοσιαλδημοκρατικής και δημοκρατικά εκλεγμένης) κυβέρνησης.

Το 2014 διαδηλώνει η υπό αφανισμό μεσαία τάξη στους ίδιους δρόμους και τους σκοτώνουν μεταξύ άλλων παραστρατιωτικές ομάδες που στηρίζουν τη σοσιαλιστική (και δημοκρατικά εκλεγμένη) κυβέρνηση, τα παιδιά των διαδηλωτών του «Καρακάσο».
Θα ήταν πάρα πολύ βολικό να υπάρχουν μόνο συμπαγείς, αθώοι και ενάρετοι λαοί χωρίς καθόλου ναζί και παραστρατιωτικές ομάδες, με αιτήματα καθολικά και πανανθρώπινα, ασπρόμαυρες εκφάνσεις μιας πραγματικότητας απέναντι στην οποία μπορεί οποιοσδήποτε να πάρει μια σαφή θέση.
Ετσι όπως είναι η κατάσταση, μόνο ένα πράγμα μπορεί να κάνει ο προβληματισμένος πολίτης που κάθεται και διαβάζει τα νέα από την άλλη άκρη του κόσμου: να συνεχίσει να διαβάζει, να μπερδεύεται και, εν προκειμένω, να ευχαριστεί την τύχη, την Ιστορία και τη γεωγραφία που η χώρα του βρέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση κι έτσι μπορεί να έχει φτώχεια και κρίση και όλα τα άλλα που έχουν οι άλλες χώρες στις ειδήσεις, αλλά τουλάχιστον δεν έχει νεκρούς πυροβολημένους στους δρόμους.

Θοδωρής Γεωργακόπουλος

Καθημερινή