Η «μαφία» του γάλακτος και οι βουλευτές που μας αξίζουν...

"Όσοι βουλευτές ψηφίσουν το νομοσχέδιο για την επιμήκυνση της διάρκειας του φρέσκου γάλακτος διαπράττουν επί της ουσίας ένα έγκλημα. Ένα έγκλημα σε βάρος της εγχώριας αγελαδοτροφίας, η οποία αποτελεί βασικό πυλώνα του πρωτογενούς τομέα της χώρας μας. Αν τελικά, ψηφιστεί η επιμήκυνση της ζωής του φρέσκου γάλακτος πολύ απλά τα παιδιά μας δεν θα ξαναπιούν φρέσκο γάλα."
Τάδε έφη  προ ημερών ο κ. Παναγιώτης Λαλιώτης, Αντιπρόσωπος Αχαΐας στην ΠΑΣΕΓΕΣ, αντιπρόεδρος Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ν. Αχαΐας, αγελαδοτρόφος.

Αλήθεια τι προβλέπει η νέα ρύθμιση που συμφώνησε η κυβέρνηση με την τρόικα;
Παραθέτω σχετικό απόσπασμα από το ρεπορτάζ των ημερών:
«Με τα ευρωπαϊκά δεδομένα εναρμονίζεται η αγορά γάλακτος. Όπως δήλωσε ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης, η διάρκεια ζωής του "φρέσκου" γάλακτος (σ.σ. σήμερα είναι 5 ημέρες) ή γάλα χαμηλής παστερίωσης θα καθορίζεται με βάση τις δυνατότητες που έχει η κάθε βιομηχανία (δηλαδή 5, 6, 7, 11 ημέρες). Ωστόσο θα υπάρξει μια ειδική κατηγορία.
Πρόκειται για το γάλα ημέρας, διάρκειας 2 ημερών. Η συγκεκριμένη κατηγορία δημιουργείται προκειμένου όπως είπαν στελέχη του υπουργείου να στηριχθεί η αγελαδοτροφία και η τοπική βιομηχανία ως μέτρο της περιφερειακής πολιτικής της χώρας...». 

Απόφθεγμα της στήλης εδώ και δεκαετίες είναι πως η καλύτερη πληροφορία είναι η σωστή σκέψη (ειδικά στον αδυσώπητο κόσμο των αγορών).

Κατ’ αυτήν την έννοια στη δουλειά μας δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος παραπληροφόρησης από την αποκαλυπτική δημοσιογραφία και τα αποκλειστικά θέματα.

Όποιος διατείνεται πως στηρίζεται σε αποκλειστικές πληροφορίες μπορεί και χειραγωγεί ευκολότερα.
Η σωστή αρθρογραφία στηρίζεται στο να δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να  διαβάζει με διαφορετικό(πρωτότυπο) τρόπο τις ειδήσεις που είναι διαθέσιμες σε όλους.
Η ανεξαρτησία της σκέψης δεν στηρίζεται στις αποκλειστικές ειδήσεις, αλλά στην ικανότητα του αναγνώστη να βγάλει τα ορθά συμπεράσματα και την ικανότητα του δημοσιογράφου να τον βοηθά σ’ αυτό. Το μαθαίνει να ψαρεύει και όχι να του χαρίζει ψάρια...
Τι αλλάζει με το γάλα
Σύμφωνα με όσα είναι σε όλους γνωστά είχαμε μέχρι τώρα δυο κατηγορίες γάλακτος, το υψηλής και το χαμηλής παστερίωσης.
Το πρώτο πωλούνταν σαν μακράς διαρκείας και το δεύτερο σαν φρέσκο. Η διαφορά τους ήταν πως το πρώτο έμενε μερικά δευτερόλεπτα παραπάνω σε υψηλή θερμοκρασία από το δεύτερο.
Ποιος ελέγχει πόσα δευτερόλεπτα θα διαρκέσει η παστερίωση;

Ο χειριστής του μηχανήματος με εντολή της εταιρείας.

Όλα τα γάλατα δεν έχουν όμως την ίδια μικροβιακή συγκέντρωση, ανάλογα με την περιοχή ή την φάρμα έχουν διαφορετική. Τούτο σημαίνει πως γάλατα με μεγαλύτερη μικροβιακή συγκέντρωση απαιτούν μεγαλύτερο χρόνο παστερίωσης. Αυτόματα ο ορισμός του φρέσκου αποκτά μια ασαφή έννοια και αφορά κυρίως μέθοδο εμπορικής προώθησης και όχι επιστημονική αποσαφήνιση...

Σύμφωνα με την απόφαση λοιπόν, αυτό που πωλούνταν μέχρι τώρα ως γάλα 5 ημερών θα μπορεί να πωλείται τυπικά μέχρι και 11 μέρες.
Ενώ προβλέπεται μια νέα κατηγορία, αυτή του γάλακτος ημέρας που θα μπορεί να μείνει στο ψυγείο του σούπερ μάρκετ δυο μέρες.
Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει πως η διάρκεια του φρέσκου γάλακτος μειώνεται από 5 σε δυο ημέρες.  

Επίσης προβλέπεται μια νέα κατηγορία μεσαίας διάρκειας που θα μένει στο ψυγείο του σ/μ μέχρι 11 μέρες.
Οι 5 μέρες που προβλέπονταν μέχρι τώρα για το φρέσκο δεν συνάγονται από κάποια επιστημονική μελέτη αλλά από το γεγονός πως με τόση διάρκεια δεν μπορούσε να έρθει στην ελληνική αγορά εισαγόμενο γάλα και να υπάρχει ανταγωνισμός με την εγχώρια γαλακτοβιομηχανία.
Έτσι υπήρχε ένα καθεστώς προστασίας σε 2-3 μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες να δημιουργήσουν μια ολιγοπωλιακή κατάσταση και ως προς τους καταναλωτές και ως προς τους παραγωγούς γάλακτος.
Ολιγοπωλιακή κατάσταση σημαίνει πως μπορούσαν να επιβάλλουν καλύτερους για τις ίδιες όρους και στους  καταναλωτές και στους παραγωγούς. Ήτοι με απλά λόγια: Να πουλάνε ακριβότερα στους καταναλωτές και να αγοράζουν φθηνότερα από τους παραγωγούς.
Με τη νέα ρύθμιση, η γαλακτοβιομηχανία της Αθήνας δεν μπορεί να πουλά φρέσκο γάλα ημέρας σε όλη την Ελλάδα. 

Αν το γάλα ημέρας θέλει 5 ώρες να φτάσει στην Κατερίνη και άλλες τόσες στην Θράκη και άλλες τόσες να επιστρέψει, η μέρα έχει περάσει.
Επιπλέον στην άλλη κατηγορία της μεσαίας διάρκειας, οι 11 μέρες είναι αρκετές να εισαχθεί γάλα από γειτονικές χώρες και να πιέσει τις τιμές προς τα κάτω.
Οι 2-3 μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες χάνουν από αυτή τη ρύθμιση. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως θα κλείσουν καθώς το γάλα αποτελεί ένα κλάσμα των δραστηριοτήτων τους. (Διαθέτουν τυροκομικά, γιαούρτια, παγωτά κλπ.).
Η καθιέρωση του γάλακτος ημέρας ευνοεί τις μικρές τοπικές γαλακτοβιομηχανίες και τους παραγωγούς.

Τις τοπικές γαλακτοβιομηχανίες τις ευνοεί γιατί τους δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα σε ακτίνα 50-100 χιλιομέτρων περί την έδρα των εγκαταστάσεών τους.
Τούτο σημαίνει πως κάθε 2-3 πόλεις της επαρχίας για να έχουν φρέσκο γάλα ημέρας θα χρειάζονται μια τουλάχιστον τοπική μικρή βιομηχανία.

Αν η τελευταία ανεβάζει την τιμή για να κερδίσει περισσότερα, θα δημιουργεί αυτόματα τα περιθώρια να έρθει η γαλακτοβιομηχανία από τη γειτονική περιοχή να πουλήσει ή να δημιουργηθεί νέα...
Ευνοημένοι θα βγουν όμως και οι  γαλακτοπαραγωγοί που θα έχουν πλέον πολλές μικρές εταιρείες να ανταγωνίζονται για το προϊόν τους και όχι μια ολιγοπωλιακή κατάσταση 2-3 παικτών σε εθνικό επίπεδο.
Περισσότερο ευνοημένος θα βγει ο καταναλωτής ο οποίος θα έχει την επιλογή να αγοράζει γάλα ημέρας, πληρώνοντας τιμές ενδεχομένως κοντά στις σημερινές και φθηνότερο γάλα μέσης διάρκειας...

Επί της ουσίας αυτό σημαίνει να αγοράζει το σημερινό σε φθηνότερο τιμή.
Η ρύθμιση μπορεί να μην φέρνει την πλήρη απελευθέρωση αλλά κάποιους περιορισμούς και προστασία σε εθνικό επίπεδο τους μεταφέρει σε περιφερειακό, τοπικό επίπεδο.
Η εκτίμησή μου είναι πως θα βοηθήσει την αύξηση της γαλακτοπαραγωγής και τη δημιουργία τοπικών μικρών μονάδων.
Πιστεύω πως η διαμάχη για το τι είναι φρέσκο γάλα και τι δεν είναι θολώνει το συμφέρον του καταναλωτή. Ενδεχομένως αυτό γίνεται και σκόπιμα.
Νομίζω πως τον καταναλωτή θα πρέπει να τον ενδιαφέρει πρωτίστως το τι άλλο περιέχει το γάλα εντός.

Δηλαδή, αν γίνεται αυστηρώς έλεγχος στις ποσότητες φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών που περνάνε μέσω των ζωοτροφών και των ζώων στο γάλα που παράγουν.

Μετά πρέπει να τον ενδιαφέρει η τιμή για να μπορούν όλοι να έχουν επαρκή πρόσβαση στο προϊόν και τέλος όσο πιο «φρέσκο» είναι τόσο το καλύτερο. Π.χ. το να δίνει κάποιος στο παιδί του γάλα ημέρας με μη επιτρεπτά όρια χημικών και φαρμακευτικών κατάλοιπων είναι χειρότερο από το να του δίνει γάλα μακράς διαρκείας ή έστω γάλα σε σκόνη.
Μην ξεχνάτε πως εμείς οι παλαιότεροι έχουμε μεγαλώσει με συμπυκνωμένο και ζαχαρούχο γάλα. Οι δε γονείς μας μετά τον πόλεμο με γάλα σε σκόνη.
Αν τα πράγματα με βάση την κοινή λογική είναι έτσι, τότε γιατί φωνάζουν οι βουλευτές όλων των κομμάτων;
Ενδεχομένως γιατί είναι ένα λόγος να δείξουν πως υπάρχουν, έστω και κάνοντας ζημιά στα συμφέροντα των ψηφοφόρων τους που ακόμη δεν έχουν καταλάβει τι αλλάζει και αν είναι σε βάρος ή σε όφελός τους.
Ενδεχομένως γιατί πιέζονται από κρατικοδίαιτες συνδικαλιστικές οργανώσεις που είναι στενά συνδεδεμένες με τα συμφέροντα της προστατευόμενης εγχώριας γαλακτοβιομηχανίας.
Ενδεχομένως γιατί τους πιέζουν κάποιοι παραγωγοί που ξεβολεύονται και πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν κόστος και ποιότητα προϊόντος.
Η νέα ρύθμιση δημιουργεί συνθήκες καλύτερες σε σχέση με το καθεστώς που υπήρχε μέχρι τώρα. 

Ενδεχομένως όχι συνθήκες πλήρους απελευθέρωσης αλλά καλύτερες για τους καταναλωτές και τους παραγωγούς. Τούτο γιατί σε αμφότερες τις πλευρές δίνει περισσότερες εναλλακτικές επιλογές.
Η στήλη έχει ασκήσει και ασκεί δριμεία κριτική μεταξύ άλλων, και στην κυβέρνηση για ολιγωρία μεταρρυθμίσεων κλπ.

Αυτό δεν σημαίνει όμως πως όταν τα δεδομένα δείχνουν πως κάτι βελτιώνεται δεν πρέπει να το αναγνωρίζουμε και σιωπηρά (γιατί δημοσιογραφία σημαίνει κριτική πρωτίστως και όχι διαφήμιση) αλλά και δημοσίως όταν χρειάζεται. 

Κώστας Στούπας

Capital.gr