Σήμερα ψηφίζουμε! Θα αλλάξουμε κάτι ή θα μείνουμε στα ίδια;

Ο Μαρκ Τουαίην είχε γράψει κάποτε ότι «αν με το να ψηφίζουμε άλλαζε πραγματικά κάτι, τότε δε θα μας άφηναν να το κάνουμε».
Σίγουρα δε θα συμφωνήσω, αλλά πραγματικά αναρωτιέμαι πόσοι θα ήταν εκείνοι που σε τεχνοκρατικές και όχι σε εποχές άμεσης Δημοκρατίας, θα ήταν σε θέση να διαφωνήσουν σθεναρά.

Για να ξεκαθαρίσω τη θέση μου: Δεν είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι η αποχή είναι πολιτική στάση. Και πραγματικά λυπάμαι που πολλοί, πάρα πολλοί, συμπολίτες μας φαίνονται αποφασισμένοι να απόσχουν, για ακόμα μια φορά, από τις αυτοδιοικητικές  εκλογές και ευρωεκλογές.

 

Είναι η φυγή λύση;

Η απάντηση είναι «όχι». Είναι φυγομαχία.

Είναι παράδοση άνευ όρων στις επιλογές στρατευμένων μειοψηφιών.

«Όλα αυτά είναι ωραία και θα μας έβρισκαν σύμφωνους, εάν ήταν αληθή», θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος αποφασισμένος να απόσχει.
Όμως, θα μπορούσε ενδεχομένως να συμφωνήσει με αυτή τη λογική, εάν οι εκλογές έδιναν -όντως- τη δυνατότητα στο λαό να επιλέξει «καθαρή λαϊκή εντολή» και να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.

«Εφόσον με την αποχή δεν βγαίνει άκρη», θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος «γιατί στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν συνέβη κάτι τέτοιο;

Όχι απλώς ο λαός δεν τους «τιμώρησε», θα υπαγόρευε η σκέψη ενός απολίτικου, «αλλά έφερε ξανά τους ίδιους πολιτικούς, με τις ίδιες πελατειακές νοοτροπίες και την ίδια εξαρτημένη από συμφέροντα πολιτική».

Εδώ θυμήθηκα ότι διάβαζα μια συνέντευξη του «φτωχότερου προέδρου στον κόσμο», αυτού της Ουρουγουάης, ο οποίος δωρίζει το 90% του προεδρικού του μισθού -που είναι περίπου 12.500 δολάρια το μήνα- σε φιλανθρωπικές οργανώσεις , με αποτέλεσμα να ζει με 1.250 δολάρια περίπου το μήνα.

Απλά το παραθέτω ως πληροφορία και δε θα μπω στη διαδικασία να αναλύσω εάν είναι στο DNA του Έλληνα η ευνοιοκρατία και πώς θα μπορούσαμε να είχαμε απαλλαγεί από αυτή τη σχεδόν γονιδιακή λογική του νεποτισμού.

Κι αυτό γιατί, ακόμα και εάν κάποιος που είχε τις αγνότερες των προθέσεων σκεφτόταν πόσα καινούργια πρόσωπα (για να μην πω κόμματα, τα οποία μάλιστα έχουν κάνει σημαία τους την απουσία πολιτικού παρελθόντος) έχουμε σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, αργά ή γρήγορα θα έμπαινε στη σκέψη του τι θα έκαναν οι ίδιοι εάν βρίσκονταν ή εάν ο χρόνος και η ψήφος του λαού τους έφερνε στην ηλεκτρική καρέκλα της εξουσίας, έχοντας από τη μία τη Mrs Μέρκελ, όπως θα έλεγε και ο Αλέξης Τσίπρας να κουνά το δάκτυλο και από την άλλη το βάζο με το μέλι.

Και εδώ είναι που μπαίνουμε σε λογικές τύπου «εάν η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα».

Τίποτα απ’ τα δύο. Ο τόπος χρειάζεται κανονιστική μεταρρύθμιση. Και εξηγούμαι…

Νομίζω πως, ισοβίως, θα θυμάμαι τον δήμαρχο Ελληνικού σε αυτή την καθυστερημένη και χωρίς ίχνος αυτοκριτικής συνέντευξη Τύπου, που έδωσε μετά το θάνατο του 13χρονου παιδιού στο λούνα παρκ, το οποίο βρίσκεται λίγα μέτρα από το δημαρχείο.

Ο κύριος Κορτζίδης δήλωνε αναρμόδιος να ελέγξει τη λειτουργία του λούνα πάρκ. «Και εδώ που τα λέμε δεν είναι και δική μου αρμοδιότητα», είπε.

Ακόμα ηχούν στ’ αυτιά μου τα λόγια του. Αρμοδιότητα. Αρμοδιότητητα. Αρμοδιότητα.

Αν η κεντρική Διοίκηση, το κεντρικό κράτος  δεν οριοθετήσει με σαφήνεια ποια είναι η αρμοδιότητα τίνος, του εκάστοτε κοινοτάρχη, δημάρχου, περιφερειάρχη και εάν ο ίδιος δεν αναλάβει την πολιτική και ποινική ευθύνη, δεν κάνουμε τίποτα.

Πάντοτε θα συναντάμε κύριους Κορτζίδηδες στο δρόμο μας, τους οποίους οι «πελάτες» τους θα ψηφίζουν και οι λοιποί απογοητευμένοι απέχοντες θα δέχονται αδιαμαρτύρητα, γιατί και εκείνοι συνετέλεσαν σε αυτό. Και όταν σκοτωθεί κι άλλο παιδί, θα είναι και εκείνοι στη θέση του κατηγορούμενου.

Υπάρχουν, όμως, άλλοι που συμφωνούν με τον Τουαίην, εκείνοι που θεωρούν ότι η χειρότερη γνώμη είναι η κοινή γνώμη.

Δε θέλω να μπω σε αυτή τη λογική, θα ήθελα να πάω όμως στην ουσία, στη ρίζα του κακού.

Μπορεί κανείς να κοιτάξει την αλήθεια κατάματα;

Γι’ αυτό πραγματικά θέλω να σταθώ σε μια από τις σημαντικότερες -κατά την ταπεινή μου γνώμη- ειδήσεις των τελευταίων εβδομάδων, που έτυχε λίγο καλύτερης τύχης από το να περάσει στα ψιλά γράμματα: Συνταγματική μεταρρύθμιση. Πέραν πάσης αμφιβολίας είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η χώρα.

Η κυβερνητική ατζέντα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, λοιπόν, προτείνει:
- Ενίσχυση του ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας και άμεση εκλογή του από τους πολίτες: Εδώ ο ρόλος του ΠτΔ καθίσταται λιγότερο «διακοσμητικός».

Από «ρυθμιστής» του Πολιτεύματος, αναλαμβάνει πιο ενεργό ρόλο.

Κακά τα ψέματα, μέχρι σήμερα ο ρόλος του ΠτΔ ήταν να δίνει καμιά διερευνητικέ εντολές, να ακούει τα κάλαντα την Πρωτοχρονιά, να προκηρύσσει κανένα Δημοψήφισμα (ορίστε; Δημοψήφισμα έχουμε να κάνουμε από το 1974, όταν διεξήχθη το τελευταίο για τη μορφή του Πολιτεύματος μεταξύ Βασιλευόμενης και Αβασίλευτης Δημοκρατίας.

Για την ιστορία, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 69,2% υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας).

Αν ενισχυθεί ο ρυθμιστικός του ρόλος, αποκτά νόημα και ο τρόπος εκλογής του. Ειδάλλως, δε βλέπω το λόγο σε μια Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία να εκλέγεται άμεσα από το λαό ένας «διακοσμητικός» ηγέτης.

- Ισχυρές εγγυήσεις για την εξάντληση της τετραετίας της εκάστοτε κυβέρνησης με σταθερό εκλογικό σύστημα, που να αλλάζει με πλειοψηφία τα 3/5 της Βουλής: Ουσιαστικά ο στόχος εδώ είναι να καθίσταται πιο εύκολη η αυτοδυναμία της κυβέρνησης.

Λιγότερο συχνά εκλογές σημαίνει και μείωση του κόστους των εκλογών. Θέλω να πιστεύω ότι εδώ έχει γίνει ένα cost benefit analysis και δεν λειτουργούμε και πάλι με τη λογική «παιδιά, τα δικά σας, δικά μας.»

- Ευέλικτη Κυβέρνηση με τη θεσμοθέτηση 3 μονίμων Υφυπουργών: Εξωτερικών, Άμυνας, Προϋπολογισμού: Να μην αλλάζουν, δηλαδή, συχνά χέρια τα χαρτοφυλάκια των υπουργείων του «σκληρού πυρήνα» του κράτους. Εξυπηρετείται η συνέχεια του Κράτους, ωστόσο δεν μπορώ κάνω ότι δεν βλέπω τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ωστόσο.

- Κατάργηση των πολλών Γενικών Γραμματέων, ένας μόνο ανά υπουργείο: Και κανένας, δε θα έλεγα όχι.

Όμως, με βάση την ιεραρχική λογική και το ζήτημα «περί ανάθεσης της αρμοδιότητας» που λέγαμε προηγουμένως, είναι μια λογική πρόταση. Και μειώνεται και το κόστος.

- Εγγύηση ισονομίας και τέλος στα προνόμια του πολιτικού κόσμου. Αλλαγή της διάταξης για την ποινική ευθύνη των υπουργών.
Αναθεώρηση της διάταξης για την ασυλία των βουλευτών:

Ίσως ο λόγος που πρέπει πάσει θυσία να γίνει αυτή η Αναθεώρηση.

Το «γιατί» γίνεται αντιληπτό, αν κανείς ρίξει μια ματιά στο άρθρο 86 του Συντάγματος.

«Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί την δίωξη όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης, αλλά προσέξτε: Έχει περιθώριο μόνο δύο τακτικές συνόδους της Βουλής, μετά….φινίτο λα μούζικα, πασάτο λα φιέστα!

Για την αναθεώρηση των συνταγματικών διατάξεων για την άρση ασυλίας των βουλευτών, νομίζω, δεν χρειάζεται να επεκταθεί κανείς σε λεπτομέρειες για την αναγκαιότητα της ρύθμισης.

Αρκεί να ρίξει μια ματιά στην ειδησεογραφία των τελευταίων μηνών με τους Χρυσαυγίτες βουλευτές και τις άρσεις των ασυλιών τους.

- Ουσιαστικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος με εγγυήσεις διαφάνειας στα οικονομικά των κομμάτων: Ίσως η πιο δύσκολη στην υλοποίηση διάταξη.

- Εκσυγχρονισμό των διατάξεων για τα ΜΜΕ: Εδώ μιλούν για θεσμοθέτηση διαφανών, εγγυημένων και αυστηρών διαδικασιών αδειοδότησης και ελέγχου, τόσο για την παραχώρηση των νέων, ψηφιακών συχνοτήτων (που θυμίζω ότι είναι δημόσια περιουσία), όσο και για την επιβολή (από ένα πλήρως αναμορφωμένο ΕΣΡ) των αρχών της ισότητας, της αντικειμενικότητας και της ποιότητας, που προβλέπονται από το Σύνταγμα, αλλά εφαρμόζονται ολοένα και λιγότερο.

Πλήρως αναμορφωμένο ΕΣΡ τι σημαίνει;

Γιατί εγώ τόσα χρόνια έχω γνωρίσει ένα ΕΣΡ απαρχαιωμένο, μη αντικειμενικό, υποστελεχωμένο και υποχρηματοδοτούμενο.

Εάν αυτή η Αρχή, που έχει θεσπιστεί εξαρχής εξαιτίας της δυσκολίας του ίδιου του κράτους να ελέγξει θεσμικά τα μίντια είναι να παραμείνει ως έχει, καλύτερα να την καταργήσουμε, όπως κατήργησαν σκόπιμα και την Αρχή για την καταπολέμηση του βρώμικου χρήματος, ενώ ήταν σε εξέλιξη η υπόθεση της Siemens.

- Ουσιαστική διάκριση των εξουσιών. Καθιέρωση ασυμβίβαστου του αξιώματος του υπουργού και του βουλευτή. Η Βουλή να πάψει να είναι προθάλαμος για την κυβέρνηση: Ενίσχυση τεχνοκρατικών δομών, δηλαδή. Με βάση τις επιταγές της παγκοσμιοποίησης, δεν βλέπω άλλο τρόπο.

- Αναθεώρηση του Άρθρου 90, ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης: Να θυμίσω ότι στο άρθρο αναφέρει ότι «οι προαγωγές στις θέσεις των Προέδρων και των Αντιπροέδρων των Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας διορίζονται από το υπουργικό Συμβούλιο. Έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε.

- Ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου: Στη χώρα μας χρέη Συνταγματικού Δικαστηρίου τελεί το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.

Θυμίζω, ωστόσο, ότι το 2006 απορρίφθηκε η αναθεωρητική πρόταση της ΝΔ για την μετατροπή του ΑΕΔ σε Συνταγματικό Δικαστήριο. Εμπόδιο στάθηκε η βούληση των ίδιων των Δικαστών. Αυτούς που λέγαμε πριν ότι διορίζει η Κυβέρνηση.
«Ε, ρε γλέντια», είπατε;

- Μείωση του αριθμού των βουλευτών και ενίσχυση του ρόλου τους σε νομοθετικό και ελεγκτικό επίπεδο: Εδώ, οι επικριτές της κυβέρνησης κάνουν λόγο για προσχώρηση σε διάχυτο λαϊκισμό, καθώς έχει θεωρηθεί ότι η αλλαγή της διάταξης θα περιορίσει την αντιπροσώπευση νησιωτικών και ορεινών περιοχών, καλλιεργώντας αντικοινοβουλευτικό κλίμα από ορισμένους κύκλους συμφερόντων.
Δε νομίζω ότι θα συμφωνήσω, αν σκεφτώ τον υδροκεφαλισμό της πρωτεύουσας τις τελευταίες δεκαετίες.

Στο σχέδιο Σαμαρά ακολουθούν και άλλες διατάξεις, όπως η αναθεώρηση του άρθρου 16 για ίδρυση μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ, ώστε η γνώση και η έρευνα να μη μείνουν στο αντιπαραγωγικό μονοπώλιο των λίγων.

Καλά όλα αυτά. Και άκρως εποικοδομητική η συζήτηση και η διαβούλευση.

Το κρίσιμο ερώτημα, όμως -αφού θυμίσουμε ότι η απαραίτητη, από το Σύνταγμα πενταετία που χρειάζεται για να ακολουθήσει άλλη αναθεώρηση, έχει παρέλθει- είναι γιατί δεν προωθήθηκε μέχρι τώρα και κατά προτεραιότητα η συνταγματική αναθεώρηση από την κυβέρνηση, ώστε να δείξει ότι πράγματι έχει μεταρρυθμιστική ατζέντα και δεν αρκείται σε προεκλογικούς πομφόλυγες;

Από το 1975 μέχρι σήμερα, στη βάση του, το Σύνταγμα της χώρας παραμένει το ίδιο, καθώς όλες οι αναθεωρήσεις που έγιναν, εξυπηρέτησαν μόνο πολιτικές σκοπιμότητες συνήθως της εκάστοτε κυβέρνησης.

Όπως εκείνη του 1985, που αφαίρεσε εξουσίες από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς όφελος του πρωθυπουργού, καθιστώντας, ουσιαστικά, το πολίτευμα πρωθυπουργικοκεντρικό.

Θέλω να πω ότι όσο δεν περνάμε στην πράξη -καθώς, μόνο 50 βουλευτές χρειάζονται για να ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ αναθεώρηση, αρκεί στη συνέχεια να ψηφιστεί- η Κυβέρνηση θα βρισκει μπροστά της «αναρμόδιους» δημάρχους, οι πολίτες θα αναρωτιούνται εάν έχει δίκιο ο Μαρκ Τουαίην και το ερώτημα με το αβγό και την κότα θα επιστρέφει.

Αλεξάνδρα Χατζηγεωργίου

Αιχμή