Μουντιάλ: Μια τεράστια σπατάλη χρημάτων;

Αν κανείς περιδιαβεί τους λόφους και τις περιοχές έξω από την Αθήνα, όπως έκανα εγώ, θα διαπιστώσει ένα διαφορετικό είδος ελληνικών χαλασμάτων και ερειπίων.

Υπάρχει για παράδειγμα ένα ημιδιαλυμένο στάδιο του βόλει, στις κερκίδες του οποίου ζουν οικογένειες νομάδων.

Υπάρχει ένα γήπεδο μπέιζμπολ, 20.000 θέσεων, που έχει εξαφανιστεί κάτω από τα δένδρα.

Μια άγονη χορταριασμένη  λοφοπλαγιά, που μοιάζει με τεράστιο αμφιθέατρο, ήταν κάποτε  χώρος για αγώνες καγιάκ.

Όλα τα παραπάνω είχαν κατασκευαστεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Ολόκληρος ο πλανήτης είναι γεμάτος από τέτοια χαλάσματα.

Αποτελούν το προϊόν μιας απόλυτης ύβρεως.

Το στοίχημα δηλαδή που έβαλαν πόλεις και κράτη, ότι αν ξοδέψουν άπειρα δισεκατομμύρια για δυο εβδομάδες αθλητικών αγώνων, θα αποσβέσουν το κόστος της επένδυσης, βελτιώνοντας την εικόνα, τη φήμη, και τα οικονομικά τους.

Σε λίγες μέρες από σήμερα θα ξαναδούμε ένα τέτοιο στοίχημα, σε μεγαλύτερη κλίμακα, καθώς η Βραζιλία προετοιμάζεται να φιλοξενήσει δυο από τις μεγαλύτερες και πιο ακριβές αθλητικές διοργανώσεις: Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 κατ αρχάς, και σε δεύτερη φάση τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016.

Και οι δυο διοργανώσεις θα είναι το κάτι άλλο, αφού κανείς δεν παίζει ποδόσφαιρο με τόσο ενθουσιασμό όσο οι Βραζιλιάνοι, και πουθενά δεν γίνονται καλύτερα γλέντια από το Ρίο ντε Τζανέιρο.

Όπως όμως όλα τα κράτη, έτσι και η Βραζιλία έχει υποσχεθεί στο λαό της πιο πολλά απ΄όσα μπορεί να του προσφέρει.

Πρώτα απ όλα υπόσχεται τόνωση του τουρισμού, και θέσεις απασχόλησης.

Δεύτερον, μια καλύτερη ζωή για τα εκατομμύρια των εξαθλιωμένων που ζουν στοιβαγμένοι σαν σαρδέλες στις φτωχογειτονιές του  Ρίο και στο Σάο Πάολο.

Όπως το Λονδίνο  και το Βανκούβερ χρησιμοποίησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να κάνουν απαραίτητες υποδομές, έτσι και το Ρίο ελπίζει να εκμεταλλευτεί το Μουντιάλ και τους Ολυμπιακούς για να βελτιώσει τις ζωές των πάμπολλων φτωχών, που ζουν μέσα στη βία των φαβελών.

Τα τελευταία έξι χρόνια παρακολουθώ από κοντά αυτό το πρόγραμμα γνωστό ως UPP.

Το 2008 αποτελούσε την πιο πεφωτισμένη πρωτοβουλία ανάπλασης των φτωχογειτονιών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Βραζιλία διέθεσε ταυτόχρονα στρατιές μηχανικών, χαρτογράφων, κοινωνικών λειτουργών, εκπαιδευτικών, αστυνομικών, κ.ά. προσπαθώντας να αλλάξει τα οικονομικά και κοινωνικά θεμέλια των φαβελών προς το καλύτερο, εν μία νυκτί.

Όσο όμως πλησίαζε το Μουντιάλ, και η Βραζιλία άρχισε να πανικοβάλλεται για την αντοχή του εγκλήματος και των ναρκωτικών στους δρόμους των πόλεων της, τόσο το UPP άλλαζε κατεύθυνση, και αντί για την οικονομική μετάλλαξη, επικεντρώθηκε στην καταπολέμηση του εγκλήματος, όπως μου λένε οι άνθρωποι των φαβελών.

Οι μεγαλεπήβολες προσπάθειες μειώθηκαν, και μετατράπηκαν σε απλές αστυνομικές επιδρομές, πολλές φορές βίαιες.

Στο φινάλε, όπως συμβαίνει πάντα, η μεγάλη διοργάνωση είναι σημαντικότερη από τα οφέλη που υποτίθεται ότι θα φέρει.

Η Βραζιλία θα ανακαλύψει με τη σειρά της δυο απαράβατους κανόνες που διέπουν τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα:

Πρώτον, ο τουρισμός ποτέ δεν αυξάνεται.

Μάλιστα, στη διάρκεια της διοργάνωσης, είτε πρόκειται για το Λονδίνο, το Πεκίνο, ή το Γιοχάνεσμπουργκ, τα επίπεδα των τουριστών θα πέσουν κατακόρυφα.

Ο αριθμός όσων επισκεπτών θα έρθουν για την διοργάνωση θα είναι απειροελάχιστος σε σχέση με τον αριθμό των τουριστών που θα αποφύγουν τη χώρα εξαιτίας της διοργάνωσης.

Μερικές μάλιστα φορές, όπως συνέβη στην Ελλάδα, τη Ν. Αφρική, και την Αυστραλία, χρειάζεται να περάσουν χρόνια μέχρι να επανέλθουν τα κανονικά επίπεδα τουρισμού.

Δεύτερον, η οικονομία ποτέ δεν ωφελείται τόσο ώστε να δικαιολογηθούν τα μεγάλα κόστη.

Οι κυβερνήσεις παρουσιάζουν στοιχεία που δείχνουν οικονομικά κέρδη και αύξηση της απασχόλησης, χάρη στις δαπάνες για την διοργάνωση.

Μια πιο προσεκτική όμως ανάλυση των δεδομένων, όπως έκανε το Sport Journal, καταλήγει στο ότι η επίδραση τέτοιων διοργανώσεων στην οικονομία της φιλοξενούσας χώρας είναι ασήμαντη, και σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των διοργανωτών.

Το κόστος είναι πάντα μεγαλύτερο από τα τυχόν οφέλη.

Οι κυβερνήσεις και οι ψηφοφόροι γνωρίζουν όλο και περισσότερο τα παραπάνω.

Τα αιτήματα για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2022, σχεδόν μηδενίστηκαν.

Η Κρακοβία, το Μόναχο, το Νταβός, το Όσλο, και άλλες πόλεις, απέσυραν το ενδιαφέρον τους, κυρίως επειδή οι αρμόδιοι, αλλά και οι απλοί πολίτες κατέληξαν στο ότι όλα αυτά αποτελούν μια τεράστια κατασπατάληση δημοσίου χρήματος.

Οι μόνες προσφορές που παραμένουν στο τραπέζι είναι από δυο δικτατορίες: Το Καζακστάν, και τη Κίνα.

Αυτό είναι πλέον ο κανόνας: Αν λογοδοτείς στον λαό σου, τότε αποφεύγεις να αναλάβεις τέτοιου μεγέθους αθλητικές υποχρεώσεις.

Σε αυτό ακριβώς είχε καταλήξει πριν από δυο χρόνια και μια επίσημη μελέτη που είχε γίνει  για λογαριασμό της ολλανδικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία τέτοιου είδους διοργανώσεις στο μέλλον θα γίνονται μόνο από δικτατορίες…

Doug Saunders

The Globe & Mail

Απόδοση: S.A.