Κυρίαρχες ιδέες …

Πολλοί, ίσως η πλειοψηφία των φιλελεύθερων, θεωρεί πως στην σημερινή Ελλάδα οι αριστερές ιδέες είναι απολύτως κυρίαρχες, πως έχουν γίνει ένα με το θυμικό του λαού μας, πως ζούμε και θα ζούμε σε μια χώρα μονίμως στα πρόθυρα εφαρμογής της σοσιαλιστικής ουτοπίας.

Κατ’αρχήν, δεν είμαι σίγουρος τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε «Αριστερά».

Έχω υπόψη μου τους Ιακωβίνους, τους πιο ριζοσπάστες και βίαιους αντικληρικούς αστούς της γαλλικής επανάστασης...

Έχω διαβάσει αρκετά τους Προυντόν, Μπακούνιν, όπως και για τις αναρχικές απόπειρες για αυτάρκεις αγροτικές κοινότητες, οι οποίες απέτυχαν παταγωδώς. Γνωρίζω την μετεξέλιξη της ιδέας του αναρχισμού και την προσαρμογή της στα δεδομένα της βιομηχανικής εποχής, όπως την συνέλαβαν οι Μαρξ και Εγκελς.

Έχω φυσικά πλήρη επίγνωση της Σταλινικής πραγμάτωσης της μαρξιστικής θεωρίας σε όλη την ανατολική Ευρώπη, και της σύγκρουσης του Πατερούλη με τον Τρότσκι και πολλούς ακόμη συντρόφους του. Γνωρίζω τις πρακτικές διαφοροποιήσεις του Μάο στο σταλινικό μοντέλο, και ειδικά την ιδιαιτερότητα της πολιτιστικής επανάστασης.

Αντιλαμβάνομαι την αναγκαιότητα του μίγματος μαρξισμού-εθνικισμού, όπως το εφάρμοσαν, με διαφορετικό βαθμό ορθολογισμού, οι ΧοΤσιΜινχ, Κάστρο, ΠολΠοτ, Καντάφι και άλλοι στον τρίτο κόσμο.

Και τέλος, κατανοώ απόλυτα αυτό που ονομάζουμε γενικά σοσιαλδημοκρατία, ευρωσοσιαλισμό, κεντροαριστερά, νεοφιλελευθερισμό: την πολιτική παραδοχή πως η ελεύθερη οικονομική δραστηριότητα είναι μια έμφυτη, αναπόδραστη ανθρώπινη ανάγκη, και πως το κράτος δικαιούται και οφείλει να παρεμβαίνει σχετικά διακριτικά, ώστε οι πιο αδύνατοι να έχουν ευκαιρίες για προκοπή, και ακόμη ώστε οι οικονομικά ισχυροί να μην συγκροτήσουν κάποια ολιγαρχία του χρηματικού πλούτου, ώστε δηλαδή να μην εκφυλιστεί η ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα στην κεφαλαιακή φεουδαρχία που ο Μαρξ ονόμασε Καπιταλισμό.

Η ελληνική «Αριστερά»-όχι το ΚΚΕ- τι πρεσβεύει λοιπόν? Φαίνεται να απορρίπτει πλέον τις σοβιετικές προσεγγίσεις, ειδικά μετά το ’90 και την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Επίσης, αν και πολλά από τα στελέχη της προέρχονται από τους συγγενείς χώρους του Αναρχισμού, απορρίπτει και αυτές τις αρχές, καθώς δεν εξασφαλίζουν τον επιούσιο στους πολυάριθμους ψηφοφόρους της που τρέφονται από το Δημόσιο.

Ο θαυμασμός για τον Μάο τελείωσε όταν βγήκαν στη φόρα οι ακρότητες τους καθεστώτος του. Άρα μιλάμε για τι, για μαρξισμό λάιτ?

Φαίνεται πως το πρότυπο της ελληνικής «Αριστεράς», που γεννήθηκε ουσιαστικά στο μεταμοντέρνο Παρίσι του Μάη του ’68, ανδρώθηκε με ενθάρρυνση του Καραμανλή σαν ανάχωμα στο ακροδεξιό παρακράτος, παρέμεινε διακριτή από τη σοσιαλδημοκρατία παίζοντας επιδέξια ανάμεσα στα δύο παλιά μεγάλα κόμματα και ξεκόλλησε τελικά από το 4% χάρη στην επιπόλαιη ηθική απονομιμοποίηση του Μνημονίου, έργο του Αντώνη Σαμαρά.

Καθαγιάστηκε μετά το ’81 και έχει ινδάλματα εναλλακτικά, όπως τον Βελουχιώτη, τον Ντούπτσεκ και τον Τσε, πλέον επιδιώκει να ταυτίζεται πιο πολύ με το τριτοκοσμικό μοντέλο.

Αυτό που άνθησε με ρωσική υποστήριξη μετά τη δεκαετία του ’50, και η τελευταία εμφάνιση του ήταν στην Μπολιβαριανή Βενεζουέλα του συνταγματάρχη Ούγκο Τσάβες.

Ξέρετε ποια Βενεζουέλα εννοώ, αυτήν με τα δευτέρα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον πλανήτη, σύμφωνα με την ΒΡ.

Πόσο κοντά όμως στην αριστερή ορθοδοξία είναι αυτό το μοντέλο, το οποίο είναι ουσιαστικά μια ad hoc προσαρμογή του κομμουνισμού σε αγροτικές κοινωνίες, θύματα της αποικιοκρατίας?

Μάλλον ελάχιστα, κι αυτό το διαπιστώνουμε και στην χώρα μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κύριος εκφραστής του αγιοποιημένου μορφώματος που σήμερα αυτοαποκαλείται ελληνική Αριστερά, δεν έχει τολμήσει σχεδόν τίποτε που θα κλόνιζε τα θεμελιώδη της καπιταλιστικής αστικής κοινωνίας.

Αντίθετα, υπερασπίζεται την μικρή ιδιωτική ιδιοκτησία, ευαγγελίζεται την μείωση της φορολογίας, χαριεντίζεται με την Εκκλησία, στέκεται αμήχανα απέναντι στους μετανάστες, μιλά για την ιερότητα των τραπεζικών καταθέσεων, επιδιώκει προστασία των ακινήτων, συντηρεί όσο μπορεί τις παλαιοκομματικές συντεχνίες, συναλλάσσεται με επώνυμα και ανώνυμα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, προσπαθεί να ελέγξει την ενημέρωση, καταστρατηγεί νόμους και κοινοβουλευτικές διαδικασίες, συνεχίζει τον νεποτισμό, φοβάται να επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα, δε τολμά καν να βγάλει τις εικόνες από τα δικαστήρια και να μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες. Και για να ρίξει στάχτη στα μάτια του κόσμου, καταγγέλλει δήθεν σκιώδεις δυνάμεις, τους πάντα κακούς ξένους, την «Τρόικα εσωτερικού», γενικά όποιον είναι βολικός, ώστε να μην αποκαλυφθεί η ιδεολογική του γύμνια και η διοικητική του ανεπάρκεια.

Όσα χαρακτηρίζουν τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ έχουν λίγη σχέση με τα ποικιλόμορφα παράγωγα της μαρξιστικής θεωρίας.

Περισσότερο ταιριάζουν σε φασιστικές δικτατορίες τύπου Μουσολίνι και Περόν. Για να παραμένουν στην εξουσία ο Τσίπρας και η ομάδα του ουσιαστικά προσφέρουν ηθική νομιμοποίηση στις αντιλήψεις της άκρας Δεξιάς, της αφανούς μα πραγματικής κυρίαρχης στο ιδεολογικό πεδίο.

Οι εξαθλιωμένοι αστοί θα πυκνώσουν αυτή τη φορά τις δικές της τάξεις, απογοητευμένοι από το καταστροφικό πείραμα της σημερινής κυβέρνησης.

Το φωτοστέφανο που φορά η καθ’ημάς «Αριστερά» από το καλοκαίρι του ’74 μέχρι σήμερα θαμπώνει γοργά, και οι φιλελεύθερες δυνάμεις, αν δεν ανασκουμπωθούν άμεσα, θα το βρουν να έχει μετακομίσει στο εντελώς άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, χωρίς να το πάρουν χαμπάρι.

Φάνης Ουγγρίνης

Vima Press