Έξοδος στις αγορές ή έξοδος από το ευρώ;

Ξεκινώ με δυο παραδοχές οι οποίες επεξηγούν και την διπλή στρατηγική Τσίπρα που θα περιγράψω: Πρώτη παραδοχή: Για έναν πολιτικό, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Όποια και αν είναι αυτά. Μακιαβελική αρχή που πραγματώθηκε πλήρως από τον Στάλιν. Δεύτερη παραδοχή: Για έναν Αριστερό πολιτικό, κάθε ημέρα που περνά και βρίσκεται στην εξουσία, είναι μια ιστορική νίκη για την Αριστερά.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει από καιρό ενσωματώσει στον τρόπο σκέψης του τις δυο παραπάνω παραδοχές. Δεν διστάζει να υποκρίνεται πως πιστεύει σε αυτά που εφαρμόζει με σκοπό την έξοδο της χώρας στις αγορές χωρίς μνημόνια, ενώ την ίδια στιγμή έχει ήδη καταστρώσει στρατηγική πλήρους ρήξης με τους δανειστές αλλά και εξόδου της χώρας από το ευρώ...

Η πρώτη στρατηγική – Η έξοδος στις αγορές και από τα μνημόνια

Αυτή τη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας κινείται προς τη κατεύθυνση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης και μιας συνολικής συμφωνίας με τους δανειστές που θα λύνει τα χέρια και του ίδιου αλλά και των πιστωτών τουλάχιστον για τους επόμενους 12 μήνες.

Η στρατηγική που προκρίνει βασίζεται στα εξής δεδομένα:

-Ολοκλήρωση της αξιολόγησης μαζί με εκταμίευση της δόσης,
-Συμφωνία επι του δημοσιονομικού κενού για το 2018,
-Συμφωνία επι των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2019 και για τα επόμενα 3-4 χρόνια,
-Προ-νομοθέτηση μέτρων και αντιμέτρων που θα αφορούν το 2019 και μετά,
-Συμφωνία με τους δανειστές για τον καθορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, για να μπορέσει το ΔΝΤ να συμμετέχει στο πρόγραμμα,
-Συμφωνία με την ΕΚΤ για ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (με την στήριξη της Γερμανίας για επίσπευση της διαδικασίας),

Όλα τα παραπάνω είναι μια αλληλουχία γεγονότων που μπορούν να υλοποιηθούν στο σύνολο τους μέσα στους επόμενους δυο μήνες. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η Κυβέρνηση, κάνοντας παραχωρήσεις σε ζητήματα που μέχρι πρότινος δεν συζητούσε (αφορολόγητο, προ-νομοθέτηση μέτρων κλπ).

Αυτομάτως ο Τσίπρας:

-εκταμιεύει την πολυπόθητη δόση δίνοντας και κάποια χρήματα στην αγορά που στενάζει,
-εντάσσει την χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δημιουργώντας ευνοϊκές προϋποθέσεις σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος,
-κλείνει και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος διαφημίζοντας τα ως «νίκη της κυβέρνησης έναντι όλων των προηγούμενων που απλά έμειναν με τις υποσχέσεις»,
-αποχωρεί η τρόικα και ξαναέρχεται στα τέλη του 2017 για την επόμενη αξιολόγηση,
-κερδίζει ένα χρόνο πολιτικής ζωής για να προχωρήσει στις εσωτερικές θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που επιθυμεί, όπως η Συνταγματική Αναθεώρηση και η παρουσίαση του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας για την επόμενη δεκαετία,

-μπαίνει στο 2018 έχοντας μια ακόμη (ενοποιημένη) αξιολόγηση να εκκρεμεί προτού ολοκληρωθεί και τυπικά το μνημόνιο, στο τέλος του 2018.

To σημείο καμπής

Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018 θα κριθεί αν η Ελλάδα θα μπορέσει να βγει στις αγορές και να δανείζεται με υποφερτά επιτόκια ή θα πρέπει να ενταχθεί και πάλι σε ένα τέταρτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης. Και εκεί ακριβώς θα κριθεί αν ο Αλέξης Τσίπρας θα συνεχίσει να ακολουθεί την στρατηγική της υλοποίησης των συμφωνημένων με απώτερο στόχο το κλείσιμο του βιβλίου των μνημονίων ή θα στρίψει το τιμόνι 180 μοίρες. Αν οι αγορές δείξουν το θετικό τους πρόσωπο στην Ελλάδα τότε ο Αλέξης Τσίπρας θα ακολουθήσει την ίδια στρατηγική της προσήλωσης στους «μεταρρυθμιστικούς στόχους» που ο ίδιος έχει συμφωνήσει με τους δανειστές και πρόκειται να προ-νομοθετήσει και για το 2019 και μετά.

Παράλληλα, ενδεχομένως, να έχει επιτύχει και κάποιες δημοσιονομικές ελαφρύνσεις και διευκολύνσεις, αν τα οικονομικά το επιτρέψουν, προς όφελος πρωτίστως της εκλογικής του πελατείας. Θα έχει δηλαδή μοιράζει εφάπαξ βοηθήματα σε συνταξιούχους και σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, θα έχει προχωρήσει σε προσλήψεις (όπως κάνει άλλωστε με την πρόσληψη 1.000 οπλιτών βραχείας θητείας), ακολουθώντας μια πιο «φιλοκοινωνική πολιτική» με άμεσο πολιτικό όφελος. Επιπλέον, θα διαφημίζει τον εαυτό του ως τον Πρωθυπουργό που έβγαλε την χώρα από τα μνημόνια και την επανέφερε στις αγορές και την κανονικότητα.

Αν όμως οι αγορές δείξουν τα αρνητικό τους πρόσωπο, τότε και ο Αλέξης Τσίπρας θα σηκώσει το άλλο του προσωπείο. Εκείνο που προς το παρόν κρατά στο συρτάρι και που για λίγο το είχε βγάλει τον Ιούνιο του 2015…

Η δεύτερη στρατηγική – Η έξοδος από το ευρώ

Όσοι παρατηρούν τις δημοσκοπήσεις καταλαβαίνουν πως στο ερώτημα «ευρώ ή δραχμή» οι θετικές γνώμες υπέρ της δραχμής αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο τον τελευταίο 1,5 χρόνο. Σε καμία έρευνα κοινής γνώμης τους τελευταίους 18 μήνες δεν έχει υπάρξει μείωση του ποσοστού όσων επιθυμούν την δραχμή έναντι του ευρώ, παρά μόνο αύξηση. 

Καθημερινή ασχολία στο Μέγαρο Μαξίμου- ασχολία με την οποία έχει επιφορτιστεί συγκεκριμένο πρόσωπο κοντά στον Πρωθυπουργό- είναι η παρακολούθηση των τάσεων της κοινής γνώμης ως προς αυτό το ερώτημα. Ο Αλέξης Τσίπρας, παρασυρόμενος από τους αριστερούς αυτοματισμούς του, δεν θα φοβηθεί- αν δει πως η χώρα δεν βγαίνει στις αγορές και η αναπτυξιακή προοπτική αργεί- να προχωρήσει προς το τέλος του 2018 στην προκήρυξη δημοψηφίσματος με μοναδικό ερώτημα αν οι πολίτες επιθυμούν η Ελλάδα να παραμείνει μέλος της ευρωζώνης ή να επιστρέψει στην υιοθέτηση ενός εθνικού νομίσματος.

Ο Τσίπρας υπολογίζει πως στο μεσοδιάστημα οι θετικές γνώμες για τη δραχμή θα έχουν ξεπεράσει αυτές του ευρώ γιατί θα τροφοδοτούνται από την ανέχεια που έχει επιβληθεί από τα μέτρα των τελευταίων ετών σε μεγάλες μάζες του πληθυσμού αλλά και από τον πολιτικό λαϊκισμό που τους τελευταίους μήνες βρίσκει γόνιμο έδαφος στη συζήτηση περι εθνικού νομίσματος.

Σε αυτή τη περίπτωση ο Αλέξης Τσίπρας θα προσπαθήσει να κεφαλαιοποιήσει και να συγκεντρώσει στο πρόσωπο του τους περισσότερους οπαδούς της δραχμής, προτείνοντας μάλιστα και ένα σχέδιο «σταδιακής απαγκίστρωσης από τους ζυγούς των μνημονίων και της δημοσιονομικής ασφυξίας που επιβάλλει η Γερμανία μέσα από το ευρώ». Το σχέδιο αυτό υπάρχει, απλά συμπληρώνεται κάθε φορά που απαιτείται. Παράλληλα, οι παροικούντες στο Μαξίμου τρίβουν τα χέρια τους όταν ακούν τον Γιουγκερ να μιλά για «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων». Και προσεύχονται στις προσεχείς γαλλικές εκλογές η Λεπέν να καταφέρει να εκλεγεί στο προεδρικό αξίωμα και να εφαρμόσει την πάγια θέση της για έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ. Επιζητούν την ύπαρξη ενός «ιστορικού προηγούμενου» γιατί έτσι πιστεύουν πως θα αποφύγουν την «αυστηρή κρίση της Ιστορίας»…

Η λογική του Αλέξη Τσίπρα «αν δεν μου βγει αυτή η στρατηγική θα ακολουθήσω την άλλη», μου θυμίζει την αμερικανική φράση που συνηθίζει να ξεστομίζει ο Σπύρος Ριζόπουλος κάθε φορά που βρίσκεται στο κέντρο λήψης αποφάσεων της Ουάσιγκτον:
«Those are my principles, and if you don’t like them… well, I have another ten…».

Yγ. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, εκείνα που καλούνται να προστατεύουν το κοινοτικό κεκτημένο της χώρας μας και την θέση της στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, καλούνται να αναλάβουν θεσμικές πρωτοβουλίες ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την διπλή στρατηγική Τσίπρα. Δεν μπορούν να προειδοποιούν μόνο για την κατάρρευση των δημοσίων οικονομικών και της αγοράς και να σιγοψιθυρίζουν για την στρατηγική Τσίπρα για έξοδο της χώρας από το ευρώ. Είτε το θέλουν είτε όχι, από την στιγμή που η Κυβέρνηση έχει ήδη καταστρώσει plan B για το ευρώ, θα πρέπει και τα υπόλοιπα να το πράξουν για να μπορέσουν να αντιπολιτευθούν με σοβαρότητα και σωστή προετοιμασία. Οι πολίτες περιμένουν τα επιχειρήματα για να πειστούν πως η δραχμή δεν είναι η λύση. Και τα επιχειρήματα αυτά σίγουρα δεν πρόκειται να τα ακούσουν από τον Αλέξη Τσίπρα…

Όμηρος Τσάπαλος

Rizopoulos Post