Το νέο λαϊκίστικο τεχνοκρατικό πολιτικό σύστημα της Ευρώπης.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Angelino Alfano, γραμματέας του δεξιού κόμματος του Silvio Berlusconi, εξαπέλυσε μια δηλητηριώδη επίθεση εναντίον του απερχόμενου τεχνοκράτη Mario Monti.

 

Τονίζοντας το ότι το κόμμα του δεν στηρίζει πλέον τον Monti, ο γραμματέας δείχνει να ετοιμάζει το έδαφος για την επιστροφή του Berlusconi στην πολιτική σκηνή.
Ο Monti αντέδρασε παραιτούμενος, με αποτέλεσμα να επιταχυνθούν οι εκλογικές διαδικασίες, και υπονοώντας πως τα αυξημένα έξοδα δανεισμού που θα προκύψουν, καθώς και η μείωση της εμπιστοσύνης των αγορών, θα οφείλονται στον Berlusconi.

Η κίνηση του Monti αποκαλύπτει τα σαθρά θεμέλια της μεσοβέζικης λύσης της κρίσης του ευρώ.
Η προσωρινή σταθερότητα της Ιταλίας αγοράστηκε με τίμημα την αναστολή της κομματικής πολιτικής.
Στις δεκαετίες του ’70 και ’80, η οικονομική και πολιτική κρίση έφεραν στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα και την Τουρκία. Σήμερα προτιμώνται οι τεχνοκρατικές λύσεις. Αυτό είδαμε στην Ελλάδα και στην Ιταλία με τις κυβερνήσεις Παπαδήμου και Monti. Οι σημερινές δηλαδή κρίσεις ελέγχονται μέσω της αναστολής των πολιτικών διαδικασιών, κάτι που φαίνεται να αναστρέφεται εξαιτίας της παραίτησης Monti.
Τώρα υπάρχει η πιθανότητα ο Monti να πολιτευθεί ως ανεξάρτητος και υπερκομματικός. Έχει καταφέρει να πλασάρει τον εαυτό του ως μια μη κομματική πολιτική φιγούρα, ικανή να κάνει όλα αυτά τα οποία είναι λογικά, και τα οποία δεν μπορούν να κάνουν τα πολιτικά κόμματα.
Σ προσωπικό επίπεδο είναι λιτός, και αυτό ταιριάζει με το πολιτικό του μήνυμα. Αν πολιτευτεί, θα αποτελεί μια σοβαρή απειλή για τα μεγάλα κόμματα, ειδικά για αυτό του Berlusconi, που για την κοινή γνώμη αντιπροσωπεύει την διαφθορά του πολιτικού συστήματος.
Ποιος θα είναι ο αντίπαλός του; Στη Ιταλία κυριαρχούν τα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα.
Η επιστροφή του Berlusconi είναι ενδεικτική όχι μόνο του πάθους του για να ξανακερδίσει τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά και της απουσίας εναλλακτικών προσώπων μέσα στο ίδιο του το κόμμα.
Στην κεντροαριστερά, ο νέος ηγέτης Pier Luigi Bersani θεωρείται ως ένας πραγματιστής πρώην κομμουνιστής, που έχει τη θέληση να συνεχίσει το πρόγραμμα του Monti.
Είναι πολύ πιθανό όμως, και τα δυο αυτά κόμματα να συναντήσουν την απέχθεια του εκλογικού κοινού, εξαιτίας της απαξίωσης της οργανωμένης πολιτικής.
Πολλοί αμφιβάλουν για το αν ο Bersani θα μπορέσει να ελέγξει τα συνδικάτα, ενώ δεν αμφιβάλλουν καθόλου για το τι θα κάνει ο Berlusconi αν καταφέρει να εκλεγεί.
Η εναλλακτική λύση στα δυο αυτά κόμματα είναι το κίνημα Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo, που εκπροσωπεί την γενικότερη απογοήτευση των ψηφοφόρων.
Ο γνωστός αυτός κωμικός της Ιταλίας είναι ξεκάθαρα «αντικαθεστωτικός», ενώ πολλοί από τους συνεργάτες του στο κίνημα αρνούνται ακόμη και την ύπαρξη του ως κόμμα.

Έτσι, στις επόμενες εκλογές, η ιταλική πολιτική μπορεί να βρεθεί εγκλωβισμένη μεταξύ του τεχνοκράτη Monti, και του λαϊκιστή Grillo.
Ήδη, το κίνημα του κωμικού αποδυναμώνεται, καθώς ο Monti συσπειρώνει γύρω του μεγάλο μέρος των αιρετικών ψηφοφόρων του Grillo.
Τα συμβατικά κόμματα βρίσκονται λοιπόν στη μέση, μεταξύ τεχνοκρατικών και λαϊκιστικων εναλλακτικών προτάσεων.
Ο Berlusconi υπόσχεται μια δυναμική εκστρατεία, που θα εστιάζει στα αντι-γερμανικά συναισθήματα του λαού.
Από την πλευρά του, ο Bersani μάλλον θα προσπαθήσει να υπερκεράσει τον αντίπαλό του, υιοθετώντας μια δική του εκδοχή της τεχνοκρατικής λιτότητας.
Η Ιταλία αποτελεί έναν μικρόκοσμο των γενικότερων τάσεων μέσα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Η συρρίκνωση των παραδοσιακών κομμάτων και η ανάδυση τεχνοκρατικών ή λαϊκίστικων εναλλακτικών λύσεων, μοιάζουν να είναι τα κύρια στοιχεία της αντιμετώπισης της κρίσης στην ευρωζώνη, που αλλάζουν την κοινωνική και πολιτική καθημερινότητα της Ευρώπης.
Το πολιτικό σύστημα της Ευρώπης μετατρέπεται σιγά σιγά σε σύστημα λαϊκίστικης τεχνοκρατίας.
Για αυτό αξίζει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Ιταλία, που αποτελούν το βαρόμετρο όλων αυτών των σημαντικών εξελίξεων.

S.A.

Le Monde Diplomatique