Η γερμανική ψύχωση με τον χρυσό.

Η Γερμανία επαναπατρίζει τον χρυσό της. Η Bundesbank ανακοίνωσε πως μεγάλο μέρος του γερμανικού χρυσού θα επιστρέψει από την Γαλλία και τις ΗΠΑ όπου βρίσκεται σήμερα.

Εκ πρώτης όψεως, η κίνηση αυτή ακούγεται ως ένα νομισματικό συμμάζεμα.

Γιατί όμως τώρα;

Μια ερμηνεία είναι ότι οι Γερμανοί ιθύνοντες πιστεύουν πως μπαίνουμε σε μια φάση τύπου «το κάθε κράτος για την πάρτι του», και πως μόνο αν φυλάνε οι ίδιοι το χρυσάφι τους, θα αισθάνονται ασφαλείς.

Αυτό όμως ακούγεται υπερβολικό.

Ένας κόσμος στον οποίο εκλείπει η εμπιστοσύνη μεταξύ των μεγάλων κρατών είναι ένας κόσμος με πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από αυτό του που βρίσκεται φυλαγμένος ο χρυσός.

Σε έναν τέτοιο κόσμο θα κατέρρεε το παγκόσμιο εμπόριο, και οι μεγάλες πολυεθνικές θα έψαχναν να βρουν πελάτες για τα προϊόντα τους.

Το να έχεις τον χρυσό σου κοντά, φυλαγμένο σε δικό σου χώρο, αντί στο εξωτερικό, δεν θα σήμαινε και πολλά σε έναν τέτοιο ανασφαλή οικονομικά κόσμο.

Μήπως η Γερμανία φοβάται μη τυχόν ο χρυσός της κατασχεθεί, ή μήπως της επιβληθούν κάποιου είδους κυρώσεις όπως συχνά συμβαίνει σε κράτη παρίες;

Αυτό ακούγεται απίθανο.

Χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα καταβάλλουν τεράστιες και μακροχρόνιες προσπάθειες για να γίνουν παρίες.

Αντιθέτως, η Γερμανία αποτελεί πυλώνα του δημοκρατικού κόσμου, και αυτό δεν φαίνεται να αλλάζει.

Ίσως οι Γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες να οσμίζονται μια μακροπρόθεσμη στροφή στις διεθνείς προτιμήσεις, μακριά από το δολάριο, και θέλουν να είναι έτοιμοι.

Αυτό ακούγεται πιθανό, στα πλαίσια της υποτίμησης του δολαρίου στο μέλλον ως αποθεματικό νόμισμα, και ως ασφαλές καταφύγιο.

Τα αποθεματικά σε δολάρια (από τις κεντρικές τράπεζες του κόσμου ) αντιστοιχούσαν περίπου στο 2% του αμερικανικού ΑΕΠ το 1948, καθώς και το 1968. Σήμερα αποτελούν το 15% του αμερικανικού ΑΕΠ, ενώ κάποιοι τα υπολογίζουν στο 30%.

Αυτή η αύξηση οφείλεται κυρίως στην αυξημένη ευπορία, και στα εμπορικά πλεονάσματα των περισσότερων (μεσαίου εισοδήματος ) χωρών.

Όταν πουλάς περισσότερα από όσα αγοράζεις, αποκτάς πλεόνασμα, το οποίο το διατηρείς σε όποια μορφή θέλεις.

Σήμερα, μεγάλο μέρος των παγκόσμιων αποθεματικών είναι σε δολάρια. Υπάρχει παράλληλα μεγάλη συζήτηση για τον αυξημένο πλέον ρόλο του κινεζικού renminbi.

Η μεταφορά του γερμανικού χρυσού όμως δεν βοηθά.

Αυτό που θα βοηθούσε θα ήταν η στήριξη του ευρώ, ώστε να πειστούν οι επενδυτές πως αυτό έχει μέλλον, και πως στηρίζεται από μια υγιή, και ισχυρή πολιτική ένωση κρατών.

Αν το δούμε έτσι, τότε το που ακριβώς βρίσκεται (γεωγραφικά) ο χρυσός, δεν έχει μεγάλη σημασία.

Οι γερμανικές ελίτ μοιάζουν να πιστεύουν πως επανερχόμαστε σε μια προτεραία κατάσταση, αυτήν της εποχής του κανόνα του χρυσού. Ακόμη όμως και τότε, σημασία είχε η ποσότητα του χρυσού που διέθετε κάποια χώρα, και όχι το που φυλάσσονταν.

Το πιο ανησυχητικό είναι η αυξανόμενη τάση πολιτικοποίησης των κεντρικών τραπεζών.

Οι κορυφαίοι Γερμανοί πολιτικοί παράγοντες είναι πια καχύποπτοι απέναντι στην ΕΚΤ, ενώ ανησυχούν ιδιαίτερα και για την νομισματική πολιτική της αμερικανικής Federal Reserve.

Ο φόβος τους αποδίδεται στην απειλή του πληθωρισμού.

Ο πραγματικός φόβος όμως δεν είναι ο ίδιος ο πληθωρισμός, αλλά το ότι οι κεντρικές τράπεζες δεν θα τον μυριστούν, παρά μόνο όταν θα είναι ήδη πολύ αργά.

Βέβαια, η μεταφορά του χρυσού δεν επηρεάζει καθόλου τον έλεγχο του πληθωρισμού, ούτε αλλάζει την συμπεριφορά των κεντρικών τραπεζών.

Η σχέση μεταξύ νομισμάτων και χρυσού είχε διαρραγεί οριστικά το 1971, όταν ο τότε πρόεδρος Νίξον αποφάσισε την αναστολή της δυνατότητας μετατροπής των δολαρίων σε χρυσό από τις κεντρικές τράπεζες.

Από τότε ζούμε σε αποκλειστικό σύστημα νομισματικού «φίατ», κάτι που σημαίνει ότι τα χρήματά μας δεν στηρίζονται ούτε σε χρυσό ούτε σε οτιδήποτε άλλο υλικό αντικείμενο.

Αυτού του είδους το σύστημα μπορεί να πετύχει μόνο εφόσον οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να περιορίσουν τον πληθωρισμό.

Έτσι, οι Γερμανοί παράγοντες μοιάζουν να πάσχουν από κάποιου είδους ψευδαισθήσεις όσον αφορά στην σημασία του χρυσού, και στη σημασία της γεωγραφικής του τοποθέτησης.

Πάντως, καλά κάνουν και ανησυχούν για τις πολιτικές της ΕΚΤ.

Η άνευ όρων διάθεση πίστωσης στις κυβερνήσεις κρατών της ευρωζώνης σίγουρα δεν θα κάνει τα κράτη αυτά πιο προσεκτικά.

Υπάρχει ο πραγματικός κίνδυνος της λεγόμενης  «δημοσιονομικής κυριαρχίας» που θα υπονομεύσει την νομισματική πολιτική και θα κάνει τον περιορισμό του πληθωρισμού μια πιο δύσκολη υπόθεση.

Εν κατακλείδι, η γερμανική ψύχωση με τον χρυσό μοιάζει με χίμαιρα.

Η γερμανική όμως φοβία για την εν γένει νομισματική πολιτική είναι βάσιμη.

S.A.

Project Syndicate