Μεταξύ αυτών που κατά κόρον “λαϊκίζουν” τους τελευταίους
ιδιαίτερα μήνες είναι και καλλιτέχνες που απέδειξαν ότι, πέραν του όποιου
τάλαντου διαθέτουν και την όποια καλλιτεχνική δραστηριότητα έχουν να
επιδείξουν, έχουν επιδοθεί σε μια επίμονη προσπάθεια να “στηρίξουν” λεκτικά τον
χειμαζόμενο ελληνικό λαό, τους άνεργους, τους εξαθλιωμένους εν πολλοίς πολίτες,
που η ζωή τους ανατράπηκε εξαιτίας της εφαρμογής των όρων των μνημονίων της
πολιτικής απάτης και της αναλγησίας…
Και είναι οι ίδιοι ακριβώς καλλιτέχνες (όπως είναι οι
ίδιοι πολιτικοί που εφαρμόζουν τα κατάπτυστα μνημόνια χωρίς καμία ουσιαστικά διαπραγμάτευση
με τους δανειστές, ώστε να διαφυλάξουν την αξιοπρέπεια των πολιτών και την
εθνική μας αξιοπρέπεια), οι οποίοι για χρόνια λειτουργούν ως λυμεώνες και του
δημόσιου χρήματος, δεδομένου ότι τεράστια ποσά από το υπουργείο Πολιτισμού
διατέθηκαν για τις παραστάσεις τους αμφιβόλου καλλιτεχνικής αξίας ή τους είχαν
ανατεθεί πλουσιοπάροχα και με ιλιγγιώδεις αμοιβές παραγωγές και ρόλοι σε
τηλεοπτικές εκπομπές και σειρές στη δημόσια τηλεόραση.
Και η απληστία τους δεν περιοριζόταν στη διασπάθιση επί
της ουσίας του δημοσίου χρήματος, αναλαμβάνοντας “δουλειές” που είχαν όλα τα
χαρακτηριστικά της κακόγουστης προχειρότητας, αλλά και ήταν στη πρώτη σειρά της
διαπλοκής με πολιτικά πρόσωπα και παραγοντίσκους της πολιτικής, οι οποίοι
κατείχαν “ευαίσθητες” θέσεις στα πολιτιστικούς θεσμούς- φορείς και είχαν
αποφασιστικό ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα..
Και, βέβαια, ως άρπαγες είχαν κατακλύσει και τη ιδιωτική
τηλεόραση καταπείθοντας και παραπείθοντας τους καναλάρχες και ανίδεα στελέχη
για την καλλιτεχνική τους αξία, ώστε να κηδεμονεύουν καλλιτεχνικά κι αυτό το
τηλεοπτικό χώρο, οι ίδιοι και οι ίδιοι, οι παρεούλες και οι επιτήδειοι, πάντα
φυσικά με το αζημίωτο.
Τηλεοπτικές παραγωγές και εκπομπές με αντιαισθητικά
στοιχεία, με τεράστιο κόστος και υπερτιμολογήσεις, που προοδευτικά οδήγησαν τα
τηλεοπτικά κανάλια, εξαιτίας κι αυτού του θέματος, στην οικονομική καχεξία και
τους πολλούς καλλιτέχνες, δημοσιογράφους κι άλλους συντελεστές του τηλεοπτικού
θεάματος στην αγωνία της ανεργίας και στην άγονη όχθη της Τέχνης και της
Πληροφόρησης…
Έτσι, οι σημερινοί εκφραστές του άκρατου λαϊκισμού
καλλιτέχνες, που “κόπτονται” εκ του ασφαλούς για τον… πόνο των δυσπραγούντων
κοινωνικών ομάδων, εμφανίζονται ως επικριτές πολιτικών πρακτικών και αποφάσεων
του παρελθόντος επί των πολιτιστικών ζητημάτων της χώρας ή σκιαγραφούν με αδρές
πινελιές και μελανά χρώματα την κατάσταση στο χώρο του Πολιτισμού και της
Τέχνης, έχοντας κυριολεκτικά συμβάλλει στη παγίωση μιας αντιαισθητικής και
αμιγώς ωφελιμιστικής κατάστασης στον ευρύτερο χώρο της Τέχνης, λαϊκίζοντας
οικτρά και κάνοντας επίδειξη της επίσης παχύδερμης λογικής τους και της
υποκρισίας τους, όταν για χρόνια είχαν κάνει “επιδρομή” στον ίδιο χώρο της
Τέχνης ικανοποιώντας παντοιοτρόπως την ακόρεστη αδηφαγία τους…
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις μου έδωσε η παρουσία
πασίγνωστων καλλιτεχνών σε εκπομπή του Γιάννη Πρετεντέρη, οι οποίοι
διαγκωνιζόντουσαν να επιδείξουν την μέριμνά τους για τους δεινοπαθούντες
Έλληνες, όντας εκ του ασφαλούς με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ στους τραπεζικούς
τους λογαριασμούς, αλλά πάντα με διάθεση επικριτική και υποκριτική συνάμα.
Γιατί δεν μπορεί ο Γιώργος Νταλάρας, Η Ελένη Ράντου, ο
Γιάννης Μπέζος, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και τόσοι άλλοι να ισχυρίζονται ότι είναι
τεράστιο το πρόβλημα της ανεργίας στο χώρο της Τέχνης, όταν οι ίδιοι
κατελάμβαναν επί χρόνια το χώρο μαζί με τις διάφορες παρεούλες και είχαν
δημιουργήσει ένα πλέγμα συμφερόντων καλλιτεχνικών, κομμένο και ραμμένο
αποκλειστικά στα μέτρα τους.
Αυτή είναι η αδυσώπητη πραγματικότητα, που, άλλωστε, την
έχω αρκούντως βιώσει για χρόνια ως διευθυντής τηλεοπτικών καναλιών και
εφημερίδων, οπότε και δικαιούμαι να αντιδρώ όταν προσκρούω στην αυθαίρετη
λογική των πραγμάτων, όπως με τρόπο προκλητικό εκφράζεται από τους χθεσινούς
και προχθεσινούς “εισβολείς” του χώρου της Τέχνης και τους σημερινούς
καλλιτέχνες, οι οποίοι έχοντας χάσει την πρόσβαση στον κρατικό κορβανά και την
ευκολία της… βουτιάς στη δεξαμενή της ιδιωτικής τηλεόρασης, ολισθαίνουν στον
απεχθή λαϊκισμό συμπλέοντες φυσικά με τους πολιτικούς τους φίλους, που κάποιοι
εξ’ αυτών σήμερα έγιναν εχθροί τους και θεωρούνται εξοβελιστέοι, αφού δεν
μπορούν να συνταχθούν με τα συμφέροντά τους.
Όπως είναι πραγματικότητα για την Τέχνη σήμερα και ο
σκόπιμος λαϊκισμός, που αλλοιώνει και θολώνει την ουσία των ζητημάτων και δεν
αφήνει να δημιουργηθούν καλλιτεχνικά ρεύματα, θέσεις και ταυτότητα.
Τούτος ο τόπος, που κάνει πολιτική με τις λέξεις,
μετέφρασε την απλότητα σε λαϊκισμό. Μεταξύ όμως της απλούστευσης και της εκλαΐκευσης
υπάρχει ουσιώδης διαφορά, αν δεν υπάρχει καμία ομοιότητα.
Στην απλούστευση τα κύρια συστατικά της δημιουργίας
παραμένουν και εκείνο που διαφοροποιείται είναι ο τρόπος κατασκευής γραφής και
επικοινωνίας, με στόχο την άνοδο του αισθητηρίου του κοινού, για να κατανοήσει
στο μέλλον πολυπλοκότερα σχήματα.
Στην εκλαΐκευση αντίθετα το έργο πορεύεται προς τον
θεατή-ακροατή κατασκευασμένο στα μέτρα της παιδείας του. Αυτοσκοπός, η
ικανοποίηση του υποβαθμισμένου γούστου, αδιαφορώντας όμως για τη συνέχιση της
ανόδου του σε πολύπλοκες δομές εκφράσεων της Τέχνης.
Η πλήρης συμμόρφωση του καλλιτέχνη-δημιουργού με τις
προτιμήσεις του “κοινού” δεν μπορεί να στηριχθεί με κανένα τρόπο και με κανένα
ιδεολογικό σόφισμα.
Η κοινή γνώμη υπάρχει μόνο χωρικά και χρονικά καθορισμένη
και δεν αποτελεί, παρά τη συνισταμένη πολλών ρευμάτων και τάσεων.
Ο δημιουργός-καλλιτέχνης πρέπει να προάγει την κοινή
γνώμη, αντλώντας μεν εμπειρία απ’ αυτήν, αλλά σε καμία περίπτωση προσαρμόζοντας
τη φαντασία και τις όποιες δημιουργικές του ιδέες στις ανάγκες της άμορφης
κοινωνικής μάζας, μόνο και μόνο για να προσπορίσει ευκαιριακά οικονομικά και
καλλιτεχνικά οφέλη…
Κι αυτό γίνεται τα τελευταία χρόνια στον ελλαδικό χώρο. Ο
“λαϊκισμός” των ημερών μας, στο όνομα δήθεν της επικοινωνίας με τους απλούς
ανθρώπους, αγνόησε σκόπιμα τη βασική αρχή που θέλει τη Τέχνη και τους εκφραστές
της καθοδηγητές στην πνευματική προαγωγή κι όχι ακόλουθους ενός αμφίβολου
κοινού γούστου.
Εξάλλου, τίποτα παραπάνω δεν θα χρειαζόταν να κάνει
κάποιος, που θα ήθελε να μας μετατρέψει σε λαό ηλιθίων, από το να ταυτίσει την
απέραντη Τέχνη με το γούστο ενός “κοινού”, που έχει να διανύσει μακρύ δρόμο για
να κατανοήσει ακόμη και τις απλές μορφές της Τέχνης.
Τα πνευματικά μας χωράφια δεν είναι άγονα. Η αλήθεια
είναι ότι έμειναν σκόπιμα ακαλλιέργητα.
Σκοπιμότητα που θέλει να κυριαρχούν οι επιτήδειοι, να
επιβάλλονται οι πονηροί και οι αργυρώνητοι, να κοροϊδεύουν οι ψεύτες και να
λυμαίνονται τον τόπο τούτο τον άμοιρο οι διάφοροι ψευτοδιανοούμενοι και
δημιουργοί-καλλιτέχνες, οι οποίοι τόσο σχέση έχουν με την αισθητική και τη
δημιουργική ανάταση, όσο ο γράφων με την Αστροναυτική…
Ας αφήσουμε λοιπόν κατά μέρος τα παιχνίδια με τις “εκλαϊκεύσεις”
κι ας στρωθούμε μεθοδικά στη δημιουργική δουλειά, μήπως αξιωθούμε και φτάσουμε
από τη σημερινή σύγχυση να κατανοήσουμε τα απλά, φτάνοντας κάποτε στα σύνθετα.
Και οι όψιμοι εκφραστές
της λαϊκής αγανάκτησης και πόνου, οι λαϊκιστές του χώρου της Τέχνης, ας βάλουν
φερμουάρ στη γλώσσα τους, με την οποία ως ευτελείς κόλακες και αυλοθεράποντες
της εκάστοτε εξουσίας, έχουν “σμιλεύσει” επαρκώς ως γλείφτες το κατώτατον άκρον
του απευθυσμένου της, αγνοώντας το υδαρές και βλεννώδες αποπάτημά της!
Στέλιος Συρμόγλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου