Είναι μια αλλιώτικη μέρα η 25η Μαρτίου.

«Ας χαρούμε τη μεγάλη μας γιορτή, είν’ η γιορτή της πίστης και της λευτεριάς, που προμηνά τον ερχομό του Λυτρωτή και των προγόνων διαλαλεί την αρετή». 

Άνοιξη το Εικοσιένα, Άνοιξη η Ανάσταση, Άνοιξη και το Μεσολόγγι.

Μέρες που «στήνει ο έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη», αλλά και μέρα των Βαγιών που προμηνάει, μες στο δοξαστικό εωθινό της, τον Επιτάφιο Θρήνο.

«Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει». 

Συμπλέκεται το ανθρώπινο με το θείο, εδώ στην ελληνική Άνοιξη.

Πέφτει μια τρίλια στην καρδιά του Θεού κι Εκείνος γίνεται άνθρωπος, ταλαντεύεται για μια στιγμή ανάμεσα στη Γη και στα Ουράνια, ενώ απ΄ την άλλη ο Γραικός, ο αγροίκος με τα λυτά μαλλιά και με το γιαταγάνι στα χέρια, λυγίζει μια στιγμή, αμφιρρέπει η μικρή καρδιά του ανάμεσα στην ομορφιά της ανθισμένης  Πλάσης και στο Χρέος.

Και ακολουθεί το δρόμο των Θεών- «και στην κόμη στεφάνι φορεί, καμωμένο από λίγα χορτάρια, που ’χαν μείνει στην έρημη γη».   

25η Μαρτίου. Διπλή γιορτή, διπλή χαρά, διπλό το  πανηγύρι! 

Η μια γιορτή υπενθυμίζει αγώνες για την κατάκτηση της ηθικής ελευθερίας του ανθρώπου. 

Η άλλη προϋποθέτει θυσίες για την απόκτηση της πολιτικής ελευθερίας του ατόμου. Και τα δυο δε είδη της ελευθερίας, είναι θεόσδοτα δώρα πρωταρχικής σημασίας. 

Στρέφοντας όμως τη σκέψη μας στον εθνικό εορτασμό, θα δούμε έναν λαό ραγιάδων, σε μια δεδομένη ιστορική στιγμή, με μια θεμελιακή πίστη να σηκώνει το σταυρό του και να ανεβαίνει το μονοπάτι της λευτεριάς. 

Ένας λαός που αν είχε μονάχα λογική θα γεμίζαμε, ακόμη και σήμερα, πεσμένοι στα γόνατα, τους ναργιλέδες και τα χαρέμια των αφεντάδων.

Αυτός ο λαός όμως, μια ανοιξιάτικη μέρα ξαναφαίνεται ωραίος και ανεπανάληπτος ,πηδάει απ’ την όχθη της λογικής και φτάνει στα σύνορα της ποίησης και του θρύλου, γιατί υπερασπίζεται: 

«μια φλούδα γης κι εσύ Χριστέ μου τον ευλογείς, 

για να γλιτώσει αυτή τη φλούδα, απ’ το τσακάλι και την αρκούδα». 

 Γι αυτό που «άλλοι το λεν ελευθεριά κι άλλοι το λεν Ελλάδα» αυτός ο λαός μάχεται στους αιώνες. 

«Από την Ήπειρο στο Μοριά κι απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά 

το πανηγύρι κρατάει χρόνια στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια». 

Και να η άνοιξη. Κι όλοι μπροστά, αγρότες και ξωμάχοι που αφήνουν τα χωράφια τους και γίνονται καπεταναίοι και τουρκοφάγοι.

Θαλασσινοί και ταξιδιάρηδες που γίνονται ναύαρχοι και μπουρλοτιέρηδες.

Έμποροι και γραμματιζούμενοι παλμός και οδηγός του λαού.  

Είναι μια αλλιώτικη μέρα η 25η Μαρτίου.

Κάτι πολύ βαθύτερο απ’ τα λόγια.

Είναι η αποθέωση του μη συμβιβασμού.

Δεν παραδόθηκε η Ελλάδα στην ηρεμία της απάθειας, δεν υποτάχτηκε στον κύκλο των ωρών.

Στάθηκε όρθια πάνω στα ταμπούρια της, αντιμέτωπη με αιώνες.

Κι αυτό είναι η μεγάλη νίκη της.

Η επιβίωσή της. 

Όταν η γήινη ομορφιά σε όλο της το ανοιξιάτικο μεγαλείο καλεί τον άνθρωπο σκύψει πάνω από το χώμα, να κυλιστεί στα λουλούδια, να τρυγήσει τον έρωτα, ο Έλληνας, ο Γραικός, λυτρωμένος, υψώνεται προς το Ιδεώδες- τη Λευτεριά και το Θεό.

Δεν έχει κάτι το μεγαλειώδες αυτό το Εικοσιένα; 

Γι αυτό τότε σηκώθηκαν τα γιαταγάνια και οι ψυχές ολόρθες στο λυκόφως του κόσμου φώναξαν το «ελευθερία ή θάνατος», απλά, λιτά, περήφανα, σα να έλεγαν «καλημέρα» στο χάροντα.

Και στην αθανασία! 

Φως κι οδηγός μας αδέρφια! 

Δαναός