Διανύουμε αναντίρρητα καιρούς πολιτικής και δη κομματικής αποστράτευσης. Τούτο συνιστά αξίωμα που εδράζεται σε στέρεα ερείσματα και δεν επιδέχεται σοβαρής αμφισβήτησης. Είναι μια διαπίστωση η οποία δεν απαιτεί ούτε εμβριθείς παρατηρήσεις, ούτε περισπούδαστες αναλύσεις, ούτε ερεβώδες πνευματικό βάθος. Το φαινόμενο αυτό δε επιχωριάζει στους κόλπους της νεολαίας, γεγονός που σε αλλοτινές εποχές μπορεί να φάνταζε αν όχι αστείο τουλάχιστον πρωτόγνωρο, τη σήμερον, ωστόσο, «εν μικρή[sic.] ελληνική αποικία, 2013 μ.Χ.» ηχεί αδιάφορα έως φυσιολογικά. Ορισμένοι από την άλλη το αναγνωρίζουν, αλλά το αποδέχονται με νεύμα συγκατάβασης.
Και όμως, η στροφή της νεολαίας προς την πολιτικοποίηση είναι μείζονος σημασίας διακύβευμα. Θα υποστήριζα, προκειμένου να υπογραμμιστεί η σημασία του διακυβεύματος, αλλά αρνούμενος να υποπέσω σε περιττούς βερμπαλισμούς και «γοργίεια σχήματα», ότι η πολιτικοποίηση της ελληνικής νεολαίας είναι αίτημα υπαρκτικού χαρακτήρα για τον ίδιο τον Ελληνισμό. Και όταν ομιλώ περί πολιτικοποίησης, αρνούμαι να δεχτώ ως έκφανση πολιτικού όντος τον προπηλακισμό, την ασέβεια και τη χυδαιότητα μερίδας φοιτητών του ΤΕΙ Πάτρας, όπου εκτυλίχθηκαν σκηνές που δεν προσιδιάζουν σε ακαδημαϊκούς πολίτες. Τέτοιες συμπεριφορές είναι άκρως αντιπολιτικές, άκρως αντικοινωνικές, μαρτυρία έλλειψης δημοκρατικής συνείδησης και τεκμήριο ανεπαρκούς πνευματικής ωρίμανσης και υπευθυνότητας.
Φυσικά, στροφή προς την πολιτικοποίηση δε συνεπάγεται κατ’ ανάγκην και τον κομματισμό- κάθε άλλο. Χωρίς βέβαια να «δαιμονοποιείται» επ’ ουδενί η ένταξη τους σε αυτά, άλλωστε ο γράφων ευθαρσώς δηλώνει την ιδεολογική του τοποθέτηση και την κομματική του ταυτότητα. Τα κόμματα παρ’ όλο που αντιμετωπίζονται –δικαίως- με δυσπιστία και πλειστάκις με αποστροφή είναι οι βασικοί φορείς της σύγχρονης αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δυτικού τύπου, την οποία η πλειονότητα τουλάχιστον των πολιτών αποδέχεται. Επιπλέον, τα κόμματα, αν και αποκηρύσσονται μετά βδελυγμίας, είναι οι κύριοι πυλώνες παραγωγής πολιτικού λόγου και διαμόρφωσης πολιτικής ατζέντας σε καθημερινή βάση. Τέλος δε η συνταγματική τάξη τα καθιερώνει και μέσω αυτών επιδιώκει τον πλουραλισμό και τη πολυφωνία, αρκεί, όπως αναφέρει το άρθρο 29 του Συντάγματος, η δράση τους «να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος». Αν ο ρόλος με τον οποίο έχουν επιφορτιστεί έχει απομυθοποιηθεί και ο λόγος και ο σκοπός της ύπαρξης τους έχει εκπέσει σε ανυποληψία, με δική τους πρωτίστως ευθύνη, δεν αναιρείται εν τούτοις στην πράξη η σπουδαιότητα του πολιτικού αυτού θεσμού καθ’ εαυτού. Ίσα-ίσα η πολιτικοποίηση της νεολαίας θα πρέπει να αποτελέσει τη θρυαλλίδα που θα πυροδοτήσει κοσμογονικές αλλαγές και τομές και στον δημοκρατικό θεσμό της κομματικής συλλογικότητας. Τα πάλαι ποτέ κραταιά κόμματα των παραδοσιακών δομών και του λειψού εκδημοκρατισμού ετελεύτησαν εμπράκτως το βίο τους. Ή θα αναπροσαρμοστούν προς τα κελεύσματα των καιρών ή θα εξακοντιστούν στη λήθη. Εγγύς γαρ ο καιρός προς τα καθοριστικά Συνέδρια για πολλά από τα τώρα διαδραματίζοντα σημαίνοντα ρόλο κόμματα.
Τι φταίει όμως που απαρνηθήκαμε, ως νεολαίοι, τόσο βίαια το άθλημα της πολιτικής και προσχωρήσαμε τόσο παθητικά, σχεδόν ανεπαισθήτως, στην επιλογή του ετεροκαθορισμού; Παραχωρήσαμε σε άλλους –άραγε ποιοι είναι αυτοί οι περίφημοι «άλλοι»- «χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ» το δικαίωμα μας στην συνδιαμόρφωση αποφάσεων που επηρεάζουν άμεσα και ενίοτε αναπότρεπτα τις τύχες της ζωής μας. Αυτοί οι «κάποιοι πεισματάρηδες που αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά» του Οδυσσέα Ελύτη στα «Μικρά έψιλον» δεν επαρκούν, φαντάζουν μηδαμινοί, όταν η συντριπτική πλειονότητα της νεολαίας υπνώττει.
Ποια είναι η βασική αιτία αυτής της γενικευμένης άρνησης προς το «πολιτεύεσθαι» και της έκπτωσης μας από σκεπτόμενο, αυτοδύναμο και πολιτικοποιημένο συλλογικό υποκείμενο σε άνευρη, άψυχη, πλαδαρή μάζα, αποστειρωμένη από αξίες και ξέπνοη οραμάτων και ιδανικών;
Όταν αποκλειστικός ορίζοντας ενός πολιτισμού σε παρακμή γίνεται το χρήμα, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πως η ουσιαστική πολιτική έρχεται σε δεύτερη, τρίτη και τέταρτη μοίρα. Όλες οι υπόλοιπες εκδηλώσεις της πολυεδρικής κρίσης που μας βρήκε ανοχύρωτους και ανεπαρκείς πνευματικής και ηθικής εξαρτύσεως είναι παρακολουθήματα και συμπαραδηλώσεις της μονομανίας μας να παρακολουθήσουμε τη ροή του χρήματος και τους δείκτες των χρηματιστηρίων. Από παραγωγοί, μεταπράτες και χρηματιστές. Γίναμε θιασώτες ενός οθνείου ιδεολογήματος, ασύμβατου προς την ελληνική ιδιοπροσωπεία και ασύμφωνου προς τον ψυχισμό μας: «Follow the money».
Το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό μοντέλο που σφράγισε την ιστορική φάση της Μεταπολίτευσης και εμφώλευσε στις ψυχές των Ελλαδιτών αυτό το δόγμα έχει όνομα: «σύστημα ΠΑΣΟΚ». Σκοπίμως δεν αναφέρομαι σε κόμμα, αλλά σε σύστημα. Γιατί οι ιδεοληψίες, οι αγκυλώσεις και οι περιχαρακώσεις που εξέθρεψε το εν λόγω κόμμα, βρήκε άξιους μιμητές σε πλείστες όσες περιπτώσεις και στη Νέα Δημοκρατία (ΝΔ). Έτσι, εκτός από τον αυθεντικό εκφραστή του, το «σύστημα ΠΑΣΟΚ» δημιούργησε για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα φθηνό απείκασμά του, μια «εκπασοκισμένη» ΝΔ.
Πως λοιπόν, μια ζώσα, ιδεολογικοποιημένη, σκεπτόμενη νεολαία να μην μετατραπεί σε μια άβουλη οντότητα; Η εσωτερική αλλοτρίωση, η καταναλωτική ευωχία, ο οικονομικός ευδαιμονισμός, η «ευρωστία της σαρκός», ο άκρατος lifestyle τρόπος ζωής, ο αφελληνισμός της Παιδείας και ταυτόχρονα ο ταπεινωτικός πιθηκισμός της Δύσης ως αυταξίας διέστρεψαν τον ελληνικό Τρόπο κυρίως του «ζην». Και ελληνικός Τρόπος του «ζην» σημαίνει πρωτίστως ιεράρχηση αναγκών και διαχρονικώς κορυφαία ανάγκη των Ελλήνων ήταν η «πόλις». Με απλά λόγια, η ακολουθία λόγων και πράξεων, η κοινωνία ιδεών, η ανταλλαγή σκέψεων, ο συγχρωτισμός των πολιτών, εν τέλει η ίδια η πολιτική πράξη.
Κι όμως, όπως πολύ εύστοχα και επιγραμματικά αναφέρει στο τελευταίο βιβλίο του ο Γιώργος Καραμπελιάς με τίτλο «Η αποστασία των Διανοουμένων», «ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Μιχάλης Κατσαρός αποτελούσαν πλέον παρελθόν για ένα έθνος που συνωστιζόταν στα Μακ Ντόναλντ και τη Γιουροβίζιον». Και αυτή κυρίως είναι η εικόνα της σημερινής νεολαίας, με ευθύνη κυρίως της Πολιτείας και δευτερευόντως αυτής της ίδιας. Το αποκρουστικό πρόσωπο μιας νεολαίας που συμπεριφέρεται με τον πιο αγοραίο τρόπο σε έναν πανεπιστημιακό χώρο, νομίζοντας ότι παράγει επαναστατική πολιτική σε εκχυδαϊσμένο περίβλημα, είναι γνήσιο τέκνο μιας Ελλάδας που απεκδύθηκε της διαχρονικής αρματωσιάς της, παραδόθηκε άνευ όρων στην ηδονή μιας χρηματιστικής ονείρωξης και επίπλαστης ευημερίας, σπρώχνοντας κάτω από το χαλί το χάλι της πνευματικής και ηθικής της ένδειας.
Πώς όμως θα ανατραπεί αυτή η καθοδική σπείρα που οδηγεί νομοτελειακά στον αφανισμό; Τι μπορεί να αποτελέσει αντίβαρο στην ιδιωτεία και ποια μορφή πρέπει να δοθεί στην πολυπόθητη πολιτικοποίηση των νέων αρχικά τουλάχιστον;
Η απάντηση μπορεί να ηχεί πεπερασμένη και κλισέ, όμως είναι η βέβαιη και διαχρονική οδός που ακτινοβολεί αΐδιο φως, κι αυτή είναι η Παιδεία. Και ο πολύς και διαβολικά επίκαιρος Μάνος Χατζιδάκις διευκρινίζει: «Και πρώτα απ’ όλα τι εννοούμε λέγοντας παιδεία; Την πληροφορία, την τεχνική, το δίπλωμα εξειδίκευσης που εξασφαλίζει γάμο, αυτοκίνητο κι ακίνητο, με πληρωμή την πλήρη υποταγή του εξασφαλισθέντος ή την πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής, με αγωνία απελευθέρωσης και με διαθέσεις μιας ιπτάμενης φυγής προς τ’ άστρα; Αυτή τη δεύτερη παιδεία την αποσιωπούν, και δεν την δίνουν δωρεάν, γιατί δε συντηρεί και δεν υπηρετεί συστήματα. Αντίθετα, τα ελέγχει, τα αναθεωρεί και τα αποδυναμώνει.»
Γεώργιος Λ. Κωνσταντόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου