Για ποιο Ισλάμ μιλάμε;

Εδώ και χρόνια βλέπουμε πολλά αποτρόπαια εγκλήματα να διαπράττονται στο όνομα του Ισλάμ.

Μήπως αυτό σημαίνει πως το Ισλάμ είναι εγγενώς μια θρησκεία τρομακτικής βίας;

Ο μελετητής του Ισλάμ   Daniel Pipes ανέκαθεν υποστήριζε πως είναι λάθος να αποδίδουμε την φρίκη από μέρους των ακραίων Ισλαμιστών, και των διάφορων τζιχαντιστών δολοφόνων στο ίδιο το Ισλάμ, ή στο ιερό βιβλίο των Μουσουλμάνων, το Κοράνι.

Όπως κάθε μεγάλη θρησκεία, έτσι και το Ισλάμ είναι αυτό που εκπροσωπούν οι πιστοί του.

Πολλοί εκ των οποίων σήμερα ακολουθούν την βίαιη και ολοκληρωτική εκδοχή του, που προέκυψε στον 20^ο αιώνα.

Μια εκδοχή που εκπροσωπείται από τις αγριότητες της Αλ Κάιντα, τον σκληρό μισογυνισμό των Ταλιμπάν, και την αποκαλυπτικού τύπου εχθρότητα του ιρανικού καθεστώτος.

Όπως όμως ο εφιάλτης του Τρίτου Ράιχ απείχε παρασάγγες από την γερμανική κουλτούρα και τον γερμανικό χαρακτήρα, έτσι και η ιστορία 1.400 χρόνων του Ισλάμ δεν αντανακλάται από την σημερινή βίαιη μορφή του.

Σε παλαιότερες εποχές, η μουσουλμανική κοινωνία ήταν γνωστή για την μάθηση, την ανοχή, και την μετριοπάθεια της.

Μέχρι το 1969, ο ισλαμικός εξτρεμισμός ήταν σχεδόν άγνωστος στον κόσμο.

Από την 9/11 και μετά, ο Pipes συνοψίζει την ισλαμική απειλή με το αξίωμα: «το εξτρεμιστικό Ισλάμ είναι το πρόβλημα, ενώ το μετριοπαθές Ισλάμ είναι η λύση».

Πολλοί όμως δεν συμφωνούν με το παραπάνω αξίωμα, όπως ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν, που ενώ θεωρείται υπόδειγμα μετριοπαθούς Ισλαμιστή, εν τούτοις δηλώνει πως «το Ισλάμ είναι το Ισλάμ, κι αυτό είναι όλο».

Κάποιοι μη Μουσουλμάνοι, επίσης διαφωνούν με τον Pipes.

Ο Ολλανδός πολιτικός Geert Wilders που θέλει την απαγόρευση του Κορανίου στη χώρα του, ισχυρίζεται πως το Ισλάμ και ο Ισλαμισμός είναι το  ίδιο πράγμα, και πως δεν υπάρχει μετριοπαθές Ισλάμ.

Όπως λέει, το Ισλάμ δεν είναι μια ακόμη θρησκεία όπως ο Χριστιανισμός, και ο Ιουδαϊσμός, αλλά μια ιδεολογία που θέλει να κυριαρχήσει σε κάθε έκφανση της κοινωνίας.

Για αυτούς που συμφωνούν με αυτή την άποψη, οι διδαχές του Ισλάμ είναι αυτές που ήταν πάντα, και που θα συνεχίσουν να είναι στο μέλλον.

Με αυτόν τον ισχυρισμό, η οπισθοδρομικότητα, η καταστολή, και η βία εναντίον των «απίστων», που κυριαρχούν σήμερα στον μουσουλμανικό κόσμο, δεν αποτελούν τμήμα ενός ιδιαίτερου σκοτεινού Ισλάμ, αλλά του ίδιου του Ισλάμ.

Από την πλευρά του, ο Pipes διαφωνεί. Όπως λέει, οι αλλαγές στην ερμηνεία του Κορανίου, εδώ και χίλια χρόνια, αναφορικά με διάφορα ζητήματα, αποδεικνύουν ότι το Ισλάμ διαφέρει από εποχή σε εποχή.

Πάρτε για παράδειγμα το περίφημο απόσπασμα που απαγορεύει τον προσηλυτισμό.

Τι σημαίνει;

Θρησκευτική ανοχή;

Αφορά μόνο κάποιες τάσεις και δόγματα εντός του Ισλάμ;

Περιορίζεται μόνο σε μη Μουσουλμάνους της Αραβίας του 7^ου αιώνα;

Είναι καθαρά συμβολικό;

Προστατεύει απλά κάποιους μη Μουσουλμάνους που συμφωνούν να ζουν υπό μουσουλμανική κυριαρχία;

Μήπως δεν ισχύει πλέον, και αντικαταστάθηκε από κάποια άλλη εντολή;

Σύμφωνα με τον Pipes, και άλλους μελετητές του Ισλάμ, η σωστή απάντηση είναι όλα τα παραπάνω.

Δεν μπορεί να υπάρξει μια μονολιθική ερμηνεία του ξεκάθαρου, κατά τα άλλα, αυτού αποσπάσματος.

Κατά καιρούς μάλιστα, διάφοροι Ισλαμιστές λόγιοι το έχουν ερμηνεύσει με διαφορετικούς τρόπους.

Όπως όλες οι θρησκείες, έτσι και το Ισλάμ αλλάζει.

Και όπως όλες οι ιερές γραφές, έτσι και το Κοράνι εξαρτάται από αυτούς που το ερμηνεύουν.

Οι λέξεις είναι αιώνιες, αλλά όχι και τα διδάγματα που προκύπτουν από αυτές.

Κάτι ανάλογο συνέβη και με την εβραϊκή Βίβλο, και με την Καινή Διαθήκη, αφού η σημασία πολλών εκ των χωρίων τους μεταλλάχθηκε καθώς οι ίδιες οι θρησκείες εξελίχτηκαν με τον χρόνο.

Ο Ιησούς του Ματθαίου μίλησε για το σπαθί, και όχι για την ειρήνη. Μήπως λοιπόν αυτό σημαίνει πως ο Χριστιανισμός δεν είναι η θρησκεία της ειρήνης;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα σίγουρα δεν είναι ίδια με αυτήν που θα δίνονταν την εποχή των σταυροφοριών και των θρησκευτικών πολέμων.

Τελικά μόνο οι φανατικοί πιστεύουν πως αυτοί κατέχουν την μοναδική αλήθεια και την σωστή απάντηση σε όλα τα σημαντικά ερωτήματα, και πως αυτά πρέπει να τα επιβάλλουν μέσω της βίας.

Το βασικό σύνθημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που μέχρι προχθές ήταν το κυβερνόν  κόμμα της Αιγύπτου, είναι πως «Ο Αλλάχ είναι ο σκοπός μας, ο Προφήτης είναι ο αρχηγός μας, το Κοράνι είναι ο νόμος μας, και η Τζιχάντ είναι ο τρόπος μας».

Αυτή όμως η εκδοχή δεν είναι η μοναδική που εκπροσωπεί το Ισλάμ, και αυτό το απέδειξαν τα εκατομμύρια των Αιγυπτίων που βγήκαν στους δρόμους το τελευταίο διάστημα.

Το ριζοσπαστικό Ισλάμ, και όχι το ίδιο το Ισλάμ, είναι η απειλή που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Και σε αυτόν τον αγώνα, οι πιο πολύτιμοι σύμμαχοί μας είναι οι μετριοπαθείς Ισλαμιστές.

Το να κάνουμε πως δεν τους βλέπουμε, και να τους αγνοούμε, απλά ενισχύει τους ακραίους Ισλαμιστές.

Απόδοση S.A.

Boston Globe