Η χαμένη σημασία της Μεσογείου.

Η διστακτικότητα της Δύσης στο να παρέμβει στην Συρία αποδεικνύει το ότι η Mare Nostrum δεν είναι πια αυτή που ήταν κάποτε.

Η σταδιακή αποχώρηση των ΗΠΑ από την Μεσόγειο αφήνει ένα κενό, που η ΕΕ δεν μπορεί να καλύψει.

Η απότομη αλλαγή στάσης του Ομπάμα όσον αφορά στην απειλή του να επιτεθεί στη Συρία, δείχνει ξεκάθαρα την απροθυμία της Αμερικής να εμπλακεί σε μια μακροχρόνια διένεξη στην Μεσόγειο.

Και μπορεί το κογκρέσο να του δώσει τελικά το πράσινο φως, αλλά η άρνηση του βρετανικού κοινοβουλίου να συνταχθεί με την Αμερική την άφησε μόνη και αβοήθητη.

Το ίδιο αρνητική ήταν η στάση της Γερμανίας, της Ιταλίας, και της Πολωνίας, με αποτέλεσμα στην Ευρώπη η Ουάσιγκτον να έχει πια μόνο την Γαλλία δίπλα της.

Αν κανείς δεν θέλει να πεθάνει για τους Σύριους, αυτό οφείλεται στην εξέλιξη των πραγμάτων στην Μεσόγειο.

Το άλλοτε πολιτισμικό, εμπορικό, και πολιτικό επίκεντρο του κόσμου, δεν είναι παρά μια ακόμη διασπασμένη περιοχή χωρίς κανένα μέλλον στην παγκοσμιοποίηση που οι νέες παγκόσμιες αγορές υπαγορεύουν.

Το παιχνίδι σήμερα παίζεται σε μια νέα θάλασσα, αυτή της Κίνας.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα αυτής της νέας ανυποληψίας της Μεσογείου.

Στην Αίγυπτο το μέλλον είναι αβέβαιο, ενώ στη Συρία διεξάγεται μια τραγωδία, που απειλεί και τον Λίβανο.

Η ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης παραμένει ουτοπία, ενώ στο Μαγκρέμπ το πολιτικό στάτους κβο που έχει προκύψει πνίγει την όποια οικονομική ανάπτυξη.

Ακόμη και η Τουρκία, που παραδοσιακά ήταν υπόδειγμα σταθερότητας, πλήττεται από λαϊκές διαδηλώσεις.

Πιο βόρεια, τα πράγματα είναι εξίσου δύσκολα.

Η ευρωπαϊκή Μεσόγειος, χτυπημένη από την κρίση χρέους βλέπει την μοίρα της να καθορίζεται από μια τρόικα διεθνών χορηγών που προσφέρουν λύσεις στη κρίση χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη οποιασδήποτε οικονομικής ανάπτυξης για την Μεσόγειο.

Μακριά πλέον από το παγκόσμιο κέντρο βάρους, η Μεσόγειος δείχνει εξαιρετικά ανομοιογενής.

Στην νέα ορθάνοιχτη γεωγραφία της παγκοσμιοποίησης η Μεσόγειος δείχνει ερμητικά κλειστή, κρυμμένη πίσω από τα τρία στρατηγικά της περάσματα: Τα στενά του Γιβραλτάρ, την διώρυγα του Σουέζ, και τα Δαρδανέλια.

Αυτά τα περάσματα ήταν κάποτε στρατηγικά κεφάλαια, δια των οποίων ελέγχονταν η ναυσιπλοία. Σήμερα έχουν χάσει κάθε σημασία.

Ο συνολικός πληθυσμός των 475 εκατομμυρίων στα 22 κράτη που συνορεύουν με τη Μεσόγειο προέρχονται από διαφορετικά θρησκευτικά και πολιτιστικά μπακγκράουντ.

Στρατιωτικά, η περιοχή διασφαλίζεται από το ΝΑΤΟ στο οποίο κυριαρχούν οι ΗΠΑ, με τον 6^ο στόλο τους…  ως πότε όμως;

Η Ουάσιγκτον δεν κρύβει την επιθυμία της να απεμπλακεί, κάτι που επιταχύνει την ανυποληψία της περιοχής.

Η Ευρώπη σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει το κενό που προκύπτει.

Αν και η ΕΕ έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να βοηθήσει την ανατολική Ευρώπη μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, εν τούτοις παραμέλησε τον Νότο.

Αυτή η αδυναμία της ευρωπαϊκής ηγεσίας είχε ως συνέπεια έναν διασπασμένο γεωγραφικό χώρο μέσα στον οποίο πολλά κράτη παλεύουν για να αποκτήσουν επιρροή.

Η Ευρώπη προσπάθησε να πάρει κάποιες πρωτοβουλίες, με πιο φιλόδοξη αυτήν της σύστασης της Ένωσης της Μεσογείου (UfM) που έχει 43 μέλη συμπεριλαμβανομένων των 28 μελών της ΕΕ.

Το μέγεθός της όμως την καθιστά δυσλειτουργική, ενώ τα συμφέροντα των μελών ποικίλλουν και αποκλίνουν.

Η ζώνη Schengen διαχωρίζει την Μεσόγειο, όπως άλλωστε και ο αγροτικός προστατευτισμός.

Τώρα που τα γεωστρατηγικά διακυβεύματα είναι μικρότερα από ότι πριν 20 χρόνια, ίσως μακροπρόθεσμα η περιοχή να ξαναγίνει σημαντικό οικονομικό και εμπορικό κέντρο.

Υπάρχει τέτοια ελπίδα;

Βραχυπρόθεσμα σίγουρα όχι. Ίσως όμως μακροπρόθεσμα.

Να μη ξεχνάμε πως τα κίνητρα της αραβικής άνοιξης, όπως και αυτά της ένταξης των μεσογειακών χωρών στην ΕΕ είναι τα ίδια: καλύτερες συνθήκες διαβίωσης μέσα σε ένα πιο ασφαλές και πιο δημοκρατικό περιβάλλον.

Ένα πρώτο βήμα θα ήταν η ίδρυση μιας ενεργειακής ένωσης που θα διασφάλιζε την αυτονομία όλης της Μεσογείου, μέσω ενός συνεταιρισμού παραγωγών χωρών και χωρών καταναλωτών.

Έτσι θα μειώνονταν η εξάρτηση από την Ρωσία.

Η ΕΕ είναι η μόνη που θα μπορούσε να οργανώσει κάτι τέτοιο, ενώ τα θεσμικά πλαίσια ήδη υπάρχουν.

Εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες.

Πέρα δε από τους φυσικούς πόρους, εξίσου σημαντική είναι τόσο η αγροτική όσο και η τουριστική ανάπτυξη.

Η Ευρώπη δεν μπορεί να καταστεί μια «σκληρή δύναμη». Έχει όμως όλα τα φόντα να προωθήσει την ειρήνη ως μια «ήπια δύναμη», μέσα από διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες, επεκτείνοντας τα επίπεδα συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.

Για να το πετύχει όμως αυτό, θα πρέπει να πετύχει μια ενότητα που σήμερα δεν υπάρχει εξαιτίας της κρίσης χρέους.

Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται ουτοπικά σήμερα, ειδικά την ώρα που κάποιες περιφερειακές δυνάμεις συγκρούονται μεταξύ τους για επιρροή (Σ. Αραβία, Τουρκία, Ιράν, κλπ).

Και αυτές οι συγκρούσεις μπορεί να υπονομεύσουν μόνιμα την νότια πλευρά της Μεσογείου, εκεί που σήμερα η Συρία αποτελεί ένα αιματηρό θέατρο πολέμου.

La Tribune

Απόδοση: S.A.