Η ατιμωρησία, το δημόσιο, και η ανθρώπινη φύση…

Υπάρχουν δυο κυρίαρχες σχολές σκέψης όσον αφορά στη φύση του ανθρώπου.

Η μια θέλει τον άνθρωπο να είναι φύσει καλός και αγαθός,  με το περιβάλλον και την κοινωνία να είναι αυτά που τον ωθούν σε «κακές» πράξεις.

Οπότε, αλλάζουμε το περιβάλλον και τη κοινωνία, και … presto, έχουμε τον ιδανικό άνθρωπο.

Αυτή η άποψη στηρίχτηκε από τον Ζαν Ζακ Ρουσό, και έχει να κάνει με την έννοια του noble savage.

Είναι η άποψη που επηρέασε τους ουτοπιστές, τους πρώιμους σοσιαλιστές,  και αργότερα τον ίδιο τον Μαρξ.

Είναι η άποψη που δημιούργησε, μεταξύ άλλων, τον κομμουνισμό, ο οποίος βεβαίως και απέτυχε όπου εφαρμόσθηκε, αφού δυστυχώς ο μαρξισμός ερμήνευσε λάθος την ανθρώπινη φύση.

Υπάρχει και η άλλη η άποψη που θέλει τον άνθρωπο φύσει κακό, φύσει άγριο και πλεονέκτη, οπότε χρειάζεται ο πολιτισμός, η συντεταγμένη κοινωνία δηλαδή, με τους νόμους και τους κανόνες της προκειμένου να μην σκοτωνόμαστε μεταξύ μας στους δρόμους, και να μην κυριαρχούν τα άγρια ανθρώπινα ένστικτα.

Χωρίς νόμους δηλαδή, επιστρέφουμε στην κοινωνία της ζούγκλας.
Επικρατεί η αταξία.

Αυτή είναι η άποψη στην οποία βασίστηκε η παραδοσιακή «συντηρητική» πολιτική φιλοσοφία (Χομπς κλπ).

Κάποτε, στη δεκαετία του 1960 συνέβη κάτι στην Νέα Υόρκη, που έκτοτε διδάσκεται σε όλες τις σχολές κοινωνιολογίας.

Αναφέρομαι στη περίφημη 48ωρη (νομίζω) απεργία των αστυνομικών, η οποία εξαπέλυσε ένα τεράστιο κύμα εγκληματικότητας που ακόμη και για την πρωτεύουσα τότε του εγκλήματος ήταν πρωτάκουστο.

Ένα κλασικό δηλαδή παράδειγμα για τη αληθινή φύση του ανθρώπου, σε συνθήκες όπου δεν υπάρχει έλεγχος και τιμωρία.

Όσο ήμουν πιο νέος πίστευα στη πρώτη σχολή σκέψης.

Μεγαλώνοντας, "ωριμάζοντας", και αποκτώντας διάφορες εργασιακές και μη εμπειρίες, έγινα οπαδός της δεύτερης.

Η ατιμωρησία γεννά παραβατικότητα.

Έτσι απλά.

Και πουθενά αυτό δεν είναι πιο εύγλωττο, από ότι στο ελληνικό δημόσιο.

Ένα δημόσιο στο οποίο η κυρίαρχη κουλτούρα επί πολλές δεκαετίες ήταν (και συνεχίζει να είναι) η ατιμωρησία.

Με αποτέλεσμα να δουλεύει ευσυνείδητα ένα ποσοστό της τάξης του 15-20%, κυρίως λόγω χαρακτήρα, φιλότιμου, και ανατροφής, με όλους τους υπόλοιπους να είναι είτε αδιάφοροι, είτε ακόμη και δολιοφθορείς (ναι υπάρχουν και τέτοιοι).

Και για την δεύτερη κατηγορία απλά φταίει το καθεστώς της ατιμωρησίας, που αν κάποιος δεν ζήσει το δημόσιο από μέσα  δεν μπορεί να καταλάβει.

Γιατί άραγε λειτουργούν όσο λειτουργούν ο στρατός, η αστυνομία, κλπ;

Διότι, αν και δημόσιο, έχουν τον δικό τους πειθαρχικό κώδικα, όπου η τιμωρία είναι άμεση και χωρίς πολλά πολλά.

Για αυτό και το εγγενές ελληνικό μπάχαλο, που υπάρχει παντού, καλύπτεται πίσω από ένα στρώμα  «πειθαρχίας», με αποτέλεσμα οι ένστολες υπηρεσίες να λειτουργούν κουτσά στραβά, κάτι που σίγουρα δεν μπορώ να πω για το υπόλοιπο δημόσιο, αυτό που ξέρουμε όλοι μας, και με το οποίο συναλλασσόμαστε καθημερινά.

Εκεί επικρατεί η σχεδόν πλήρης ατιμωρησία.

Ακόμη και σήμερα, που υποτίθεται πως σφίξανε τα λουριά, και το φάντασμα της διαθεσιμότητας ή της αργίας επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια των Δ.Υ.

Για να το πούμε πιο απλά: Στον ιδιωτικό τομέα, οι εργαζόμενοι υποφέρουν, πλην όμως εργάζονται.

Αν δεν είναι εντάξει, θα απολυθούν.

Αυτός είναι και ο λόγος που πάνε ακόμη και άρρωστοι στη δουλειά τους, και είναι απίκο όχι μόνο για ένα οκτάωρο, αλλά και πολύ παραπάνω (ακόμη και απλήρωτοι).

Αν αφαιρέσεις αυτή την απειλή, τότε έχεις αυτό που βλέπουμε στο ελληνικό δημόσιο.

Και ασφαλώς δεν αναφέρομαι στο προνόμιο της μονιμότητας.

Αναφέρομαι στο ότι απλά δεν υπάρχει τιμωρία για σχεδόν κανένα παράπτωμα.
Στα χαρτιά βέβαια υπάρχει, αλλά στη πράξη...

Και αν προσπαθήσει κάποιος αρμόδιος παράγοντας (σπάνια) να επιβάλλει την τάξη, τότε πνίγεται σε έναν κυκεώνα διαδικασιών, ενστάσεων, εφέσεων, πιέσεων, συνδικαλιστικών και μη, απειλών, κομματικών παρεμβάσεων, κ.ο.κ. και όλα αυτά σε ένα μεγάλο βάθος χρόνου.

Για αυτό και κανένας δεν ασχολείται.

Με αποτέλεσμα να φουντώνει η παραβατικότητα, τροφοδοτημένη από την αίσθηση της ατιμωρησίας, και της μη λογοδοσίας.
Για αυτό και ο μέσος άνθρωπος γονατίζει ενώπιον του γκισέ, πίσω από το οποίο κάθεται η "κυράτσα με την σφραγίδα".
Και πάλι καλά, διότι αυτή τουλάχιστον δουλεύει.
Για κάθε μια τέτοια, υπάρχουν πέντε άλλες(οι) εξαφανισμένοι.

Και έτσι πορευόμαστε, ασχέτως λιτότητας, μνημονίου, Κυριάκου, ανεργίας στον ιδιωτικό τομέα, κλπ.

Και έχεις από πάνω και τον Αλέξη, να υπόσχεται διατήρηση αυτής της φαυλότητας, αν και όταν γίνει πρωθυπουργός.

Με αποτέλεσμα, παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες της σημερινής κυβέρνησης να σωθεί η χώρα, και παράλληλα να μπει και μια κάποια ελάχιστη τάξη στο γενικό αλαλούμ, ο Αλέξης να έχει καμιά 500αριά χιλιάδες (αν βάλουμε και τις οικογένειές τους  γίνονται άλλες τόσες) σίγουρες ψήφους από τους πολλούς δημοσίους υπαλλήλους, που δεν θέλουν να χάσουν το προνόμιο της ξάπλας και κυρίως της ατιμωρησίας.

Φακ ιτ… που θα’λεγε κι’ο φίλος μου ο Μήτσος, ο αγαναχτισμένος!

Strange Attractor