Οταν ξέσπασε «επίσημα» η οικονομική κρίση το
2010, η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε παρακμή, που ούτε η διάχυτη ψευδαίσθηση της
αφθονίας με δανεικά μπορούσε να την κρύψει από τον σχετικά προσεκτικό
παρατηρητή.
Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι αυτή η
ψευδαίσθηση της δανεικής αφθονίας είχε σταδιακά αναισθητοποιήσει πλήρως τις κεραίες
τόσο της πολιτικής τάξης, όσο και της κοινωνίας, με αποτέλεσμα να μην
αντιλαμβάνονται ότι η χώρα ήταν σε διαδικασία βύθισης στην παρακμή επί πολλά
χρόνια σε όλους σχεδόν τους τομείς, πέρα από τον οικονομικό.
Η εμπειρία αποδεικνύει ότι ο ισχυρισμός αυτός
είναι αβάσιμος…
Ηταν αρκετοί οι αισιόδοξοι που εξέφρασαν ευχή
και ελπίδα η κρίση να λειτουργήσει σαν αφετηρία για βελτιώσεις ή ακόμη και για
απάλειψη πολλών στρεβλώσεων της λεγόμενης «ελληνικής πραγματικότητας».
Δυστυχώς, τέσσερα χρόνια μετά, ούτε οι ευχές
πιάνουν τόπο ούτε οι ελπίδες επαληθεύονται.
Τέσσερα χρόνια, βέβαια, είναι ελάχιστα για να
αλλάξουν νοοτροπίες που διαμορφώθηκαν και εμπεδώθηκαν μέσα σε πολλές δεκαετίες,
αλλά αυτή είναι η θλιβερή διαπίστωση.
Η δημόσια διοίκηση δεν έγινε ικανότερη ή πιο αποτελεσματική, τα βάρη δεν έπεσαν στους ώμους του κόσμου με σχετική δικαιοσύνη, τα συμφέροντα συνεχίζουν να επιβάλλουν εξωθεσμικά τη θέλησή τους, η πολιτική τάξη συνδυάζει ανικανότητα και έλλειψη βούλησης για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών, οι συντεχνίες ασκούν τη δύναμή τους ετσιθελικά, με απειλές και αποφάσεις, αδιαφορώντας για τη γενική κατάσταση της χώρας, η δημόσια εκπαίδευση κυριολεκτικά καταρρέει, η γραφειοκρατία δεν υποχωρεί, οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, ο δημόσιος διάλογος είναι πολύ χαμηλού επιπέδου, τα μίντια λαϊκίζουν, οι ακραίες συμπεριφορές πλαισιώνουν την ακραία ρητορική, η κοινωνία αδυνατεί να βγει από τη δίνη της άρνησης και του λαϊκισμού.
Αναμφίβολα υπάρχει και η άλλη πλευρά, της σταθεροποίησης, ίσως και ανάκαμψης, της οικονομίας, σύμφωνα με τους δείκτες.
Η δημόσια διοίκηση δεν έγινε ικανότερη ή πιο αποτελεσματική, τα βάρη δεν έπεσαν στους ώμους του κόσμου με σχετική δικαιοσύνη, τα συμφέροντα συνεχίζουν να επιβάλλουν εξωθεσμικά τη θέλησή τους, η πολιτική τάξη συνδυάζει ανικανότητα και έλλειψη βούλησης για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών, οι συντεχνίες ασκούν τη δύναμή τους ετσιθελικά, με απειλές και αποφάσεις, αδιαφορώντας για τη γενική κατάσταση της χώρας, η δημόσια εκπαίδευση κυριολεκτικά καταρρέει, η γραφειοκρατία δεν υποχωρεί, οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, ο δημόσιος διάλογος είναι πολύ χαμηλού επιπέδου, τα μίντια λαϊκίζουν, οι ακραίες συμπεριφορές πλαισιώνουν την ακραία ρητορική, η κοινωνία αδυνατεί να βγει από τη δίνη της άρνησης και του λαϊκισμού.
Αναμφίβολα υπάρχει και η άλλη πλευρά, της σταθεροποίησης, ίσως και ανάκαμψης, της οικονομίας, σύμφωνα με τους δείκτες.
Ωστόσο, το ερώτημα είναι αν μπορεί να
υποστηριχθεί και να διατηρηθεί αυτή η ανάκαμψη, όταν όλοι οι άλλοι παράγοντες
που οριοθετούν μία πορεία εξόδου από την παρακμή μένουν στάσιμοι ή
χειροτερεύουν.
Η λογική λέει ότι οι πιθανότητες είναι μικρές.
Άγγελος Στάγκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου