Ολίγη απλή εκλογική αριθμητική…

Δεν θα πάψω ποτέ να εκπλήσσομαι με την ευκολία που οι άνθρωποι, ακόμα και κατά τα άλλα αποδεδειγμένα νοήμονες και με επαρκή κριτική ικανότητα, αναπαράγουν αβασάνιστα ότι ακούνε γύρω τους.

Και από την απροθυμία τους να τα επαληθεύσουν στοιχειωδώς πριν τα υιοθετήσουν.

Κι όταν ακόμα είναι σχετικά απλά.

Κάποιος λοιπόν πρέπει να το κάνει για λογαριασμό τους.

Και να τους ενημερώσει αναλόγως.

Και τότε, συμβαίνει κάτι ακόμα πιο εκπληκτικό και ανεξήγητο για μένα.

Συχνά, οι άνθρωποι επιλέγουν να εξακολουθήσουν να πιστεύουν αυτό που μόλις απέδειξες με απλά και κατανοητά βήματα μπρος στα μάτια τους.

Μήπως η ανοησία είναι όντως ανίκητη;

Μήπως πάλι πολλοί επιλέγουν για κάποιους βαθύτερους ψυχολογικούς λόγους να θεωρηθούν εξόφθαλμα παράλογοι παρά να σου δώσουν την «ικανοποίηση» ότι τους «άνοιξες τα μάτια»;

Ποιος ξέρει...

Το θέμα μου σήμερα είναι τα εκλογικά σενάρια ενόψει των εκλογών που θα γίνουν στο μέλλον.

Μπορεί σε λίγους μήνες, μπορεί λίγο παραπάνω, αλλά πάντως σίγουρα δεν είμαστε πάρα πολύ μακριά.

Υπάρχουν λοιπόν δύο θέματα για τα οποία η παραπληροφόρηση πάει σύννεφο και μ’ αυτά θ’ ασχοληθώ.

Με συγκεκριμένα παραδείγματα και απλή αριθμητική.

Του δημοτικού, ούτε καν του γυμνασίου.

Πάμε λοιπόν:

Όριο αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος: Ανεξάρτητα από τη γενική λογική του και τα επιμέρους ζητήματα (π.χ. ο τρόπος κατανομής εδρών μεταξύ περιφερειών) ο ισχύων εκλογικός νόμος είναι πάρα πολύ απλός ως προς το πώς κατανέμει τις συνολικές έδρες.

Με δυο λόγια, αφαιρούνται οι ψήφοι των κομμάτων που δεν πέρασαν το όριο του 3%, και οι 250 έδρες κατανέμονται απολύτως αναλογικά και με βάση το πανελλαδικό ποσοστό μεταξύ των υπολοίπων.

Στο τέλος προστίθενται και οι υπόλοιπες 50 έδρες (το «μπόνους») στις έδρες του πρώτου κόμματος.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

- Έστω ότι όλα τα κόμματα περνάνε το όριο του 3%.

Τότε 100/250=0,4 δηλαδή για κάθε 0,4% κερδίζει κανείς μία έδρα.

Δηλαδή για να κερδίσει κανείς 101 έδρες προκειμένου μαζί με το μπόνους των 50 ευρώ να φτάσει στο μαγικό αριθμό των 151, χρειάζεται ποσοστό περί το 40,4% (101 χ 0,4).

Αυτό είναι και το όριο αυτοδυναμίας, ξαναλέω, αν όλα τα κόμματα ξεπεράσουν το 3%.

Κάτι που όπως ξέρουμε δε γίνεται ποτέ.

Στην πράξη κι απ’ το 1993 που υπάρχει αυτό το όριο, το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός βουλής κυμαίνεται από 5% ως 9%.

Και σε μία εντελώς μεμονωμένη περίπτωση, στις εκλογές του Μάη του 2012, το ποσοστό έφτασε στο 19%.

Όσο περίπου ήταν και στις ευρωεκλογές του 2014 (εκεί ήταν 17%), ωστόσο είναι πολύ  πιο πιθανό το σενάριο  να μειωθεί αισθητά στις εθνικές εκλογές.

Ωστόσο ας δούμε άλλα δύο σενάρια με βάση την προϊστορία:

- Έστω ότι μένει εκτός το 19%.

Τότε έχουμε 100-19 = 81/250=0,324% για κάθε έδρα.

Δηλαδή 101 επί 0,324 = 32,72%.

Αυτό είναι και το όριο αυτοδυναμίας στο, επαναλαμβάνω: πολύ ακραίο σενάριο σχετικά με το πόσοι μένουν εκτός.

- Αν πάλι μείνει εκτός το 8% (ένα σενάριο πολύ πιο λογικό και πάντα μετριοπαθές με βάση την προϊστορία), τότε τα αντίστοιχα όρια είναι κάνοντας τις ίδιες πράξεις τα 0,368% για κάθε έδρα και όριο αυτοδυναμίας το 37,17%.

Αυτά για να ξέρουμε πόσο απέχει κανένας πραγματικά από την αυτοδυναμία ανεξαρτήτως του τί διαδίδεται δεξιά κι αριστερά από τα διάφορα ιδιοτελή και μη παπαγαλάκια.

Προϋποθέσεις για να έχει πλειοψηφία στη βουλή μια κυβέρνηση συνεργασίας: Κατ’ αρχάς δε νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση ότι είναι σχεδόν αδύνατο να σχηματιστεί πλειοψηφία των 151 βουλευτών χωρίς τα πρώτο κόμμα που έχει το μπόνους των 50 εδρών.

Θα το δούμε όμως κι αυτό με αριθμητικό παράδειγμα για να γίνει απολύτως κατανοητό.

Αυτό ωστόσο που πρέπει να ειπωθεί πρώτα είναι ότι το ίδιο (με ελάχιστες αποκλίσεις) ποσοστό που απαιτείται για την αυτοδυναμία ενός κόμματος, απαιτείται και για το άθροισμα των κομμάτων που μετέχουν σε μία κυβέρνηση συνεργασίας.

Υπό την προϋπόθεση, ξαναλέω, ότι μετέχει σε αυτήν το πρώτο κόμμα.

Ας το δούμε πάλι με αριθμητικό παράδειγμα: Έστω ότι το όριο αυτοδυναμίας είναι στο 37,17% με το 8% εκτός βουλής (βλέπε το τελευταίο παράδειγμα πιο πάνω). Έστω ότι το πρώτο κόμμα πήρε 30%.

Θα έχει βγάλει 82 έδρες (30/0,368) συν τις 50 μπόνους.

Συνολικά δηλαδή 132 έδρες.

Θα χρειαστεί να βρει άλλες 19 έδρες για να φτάσει τις 151.

Οι 19 έδρες «χρειάζονται» ποσοστό 7% περίπου (19 επί 0,368), ενιαία ή αθροιστικά (π.χ. ένα κόμμα με 4% και άλλο ένα με 3%).

Δηλαδή 30+7= 37%

Όπως και να το μετρήσει κανείς, σε όποια παραδείγματα κι αν το εφαρμόσει και με ελάχιστες αποκλίσεις εξαιτίας στρογγυλοποιήσεων, αυτό το αποτέλεσμα προκύπτει.

Πριν πάμε στο διά ταύτα, μια τελευταία αριθμητική πράξη που χρωστούσα: Πώς κάποιος μπορεί στο ίδιο π.χ. σενάριο να κάνει κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα. Θα πρέπει να βρει 151 έδρες επί το 0,368%, δηλαδή να συνασπίσει κόμματα που έχουν μαζέψει αθροιστικά περί το 55,57%.

Όχι το ευκολότερο πράγμα του κόσμου, σωστά;

Καλά όλα αυτά αλλά τί σημαίνουν πρακτικά;

Δύο πράγματα θα είναι κεφαλαιώδους και θα έλεγα, ισοδύναμης σημασίας στις επόμενες εκλογές:

 α) Ποιο θα είναι το πρώτο κόμμα, έστω και με μία ψήφο

β) Πόσο θα πλησιάσει το όριο της αυτοδυναμίας και πού θα βρει συμμάχους (αν βρει) για να το ξεπεράσουν μαζί αθροιστικά.

Ας δούμε πάλι δύο παραδείγματα για να καταλάβουμε γιατί είναι πάρα πολύ πιθανό το σενάριο να υπάρξει αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης:

Μετατρέποντας το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών 2014 σε αποτέλεσμα εθνικών, προκύπτουν οι εξής έδρες: ΣΥΡΙΖΑ (26,57%) 130 έδρες, ΝΔ (22,72%) 69 έδρες, ΧΑ (9,39%) 28, Ελιά (8,02%) 24, Ποτάμι (6,60%) 20, ΚΚΕ (6,11%) 18, ΑΝΕΛ (3,45%) 11.

Για να μην τα πολυλογούμε, ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα πρέπει να συνεργαστεί με έναν από τους ΠΑΣΟΚ και ΝΔ (!) ή αν τα βρει με το Ποτάμι ή τους ΑΝΕΛ, πάλι αυτό δε θα αρκέσει.

Εκτός αν τα βρει και με τους δύο, πράγμα ακόμα πιο δύσκολο.

Ας επιχειρήσω να «καλιμπράρω» ελαφρώς τα αποτελέσματα αυτά, μειώνοντας το ποσοστό των εκτός βουλής στο 8% και μοιράζοντας τα υπόλοιπα κυρίως στους δύο πρώτους (στις εθνικές εκλογές επικρατεί πόλωση) χωρίς όμως να αλλάζω τη διαφορά, στην ουσία δηλαδή έχουμε ένα σενάριο πολύ ευνοϊκό για το ΣΥΡΙΖΑ: Έστω λοιπόν ότι ΣΥΡΙΖΑ 30,5%, ΝΔ 26,5%, ΧΑ 9,5%, Ελιά 8,5%, Ποτάμι 7%, ΚΚΕ 6,5%, ΑΝΕΛ 3,5%.

Οι έδρες που προκύπτουν είναι: ΣΥΡΙΖΑ 133 έδρες, ΝΔ 72 έδρες, ΧΑ 26, Ελιά 23, Ποτάμι 19, ΚΚΕ 18 και ΑΝΕΛ 9.

Η μόνη διαφορά που προκύπτει είναι ότι σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-Ποτάμι βγάζει κυβέρνηση.

Εντελώς οριακά, με 152 βουλευτές.

Ηθικό δίδαγμα για να κλείνουμε: Ή θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να κάνει καλύτερη δουλειά στο να βρει συμμάχους (κι αν τους βρει θα πρέπει να πείσει τους δικούς του βουλευτές να αφήσουν τα γουναράδικα και τις λοιπές κραυγές και να είναι έτοιμοι να συναινέσουν σε πολύ σοβαρούς συμβιβασμούς) καθώς τα «κουκιά» δε βγαίνουν αλλιώς, ή θα πρέπει να μη βγει πρώτο κόμμα.

Γιατί καλώς ή κακώς η ΝΔ έχει συμμάχους ή εν πάση περιπτώσει δεν απέχει τόσο πολύ απ’ το να τους αποκτήσει.

Τόσο απλά.

Το αν λοιπόν το παιχνίδι έχει κριθεί (αν υποτεθεί ότι η διαφορά με 20 ως 30% της αδιευκρίνιστης ψήφου στις δημοσκοπήσεις είναι ποτέ δυνατόν να θεωρηθεί «μη αναστρέψιμη») το αφήνω στην κρίση του καθενός.

Υπενθυμίζοντας ότι ούτως ή άλλως ζούμε σε εποχές με πάρα πολύ πυκνό πολιτικό χρόνο.

Που τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί με βεβαιότητα.

Ο Παραβάτης

Antinews