Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης αποδείχτηκε φενάκη…

Τι έχει απομείνει από το ευρωπαϊκό όραμα; Όσες διαβεβαιώσεις και αν προκύψουν από τις διάφορες συναντήσεις κορυφής για την ασφάλεια, όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το Παρίσι σηματοδότησε το τέλος του!

Η καταστροφικά ασυντόνιστη αντίδραση στην προσφυγική κρίση είχε ήδη απαξιώσει την ιδέα ότι υπήρχε μια ενοποιημένη ομοσπονδία όπου όλα τα κράτη μέλη είχαν μια ίση φωνή.

Η μεγαλειώδης ρητορική περί αλληλεγγύης και συνεργασίας απλά διαλύθηκε μόλις βρέθηκε απέναντι σε μια παγκόσμια ανθρωπιστική κρίση, ακριβώς αυτό δηλαδή για το οποίο δημιουργήθηκε το όλο οικοδόμημα, ώστε να μπορεί να το αποτρέψει...

Με το Παρίσι, έγινε πια ξεκάθαρο ότι η πολιτική ανοιχτών συνόρων, η πιο ιερή από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ, δεν είναι πια βιώσιμη. Κάτι που ήξερε από καιρό ο Abdelhamid Abaaoud με την στρατιά των χασάπηδών του, όπως και οι δουλέμποροι, που υπόσχονται στους απελπισμένους πελάτες τους ότι μόλις πατήσουν το πόδι τους στο ιερό έδαφος της Ευρώπης, γίνεσαι αόρατος.

Γιατί δεν μπόρεσε η ΕΕ να παράξει ένα ρεαλιστικό σχέδιο ώστε να εξασφαλίσει τα εξωτερικά της σύνορα και να αντιμετωπίσει την ροή των προσφύγων; Οι διαβόητες αποτυχίες των ευρωπαϊκών μυστικών υπηρεσιών ήταν αναπόφευκτες. Πώς να παρακολουθήσεις ύποπτους τρομοκρατίας σε μια ήπειρο που όχι μόνο έχει εξαφανίσει τα σύνορα, αλλά έχει αποσυναρμολογήσει και τον μηχανισμό εκείνο που επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιτηρούν την διέλευση ατόμων μέσω των εδαφών τους;

Όταν τα διάφορα κράτη μέλη μπορούν μονομερώς να καταργούν τις βασικές συμφωνίες, όπως έκανε η Γερμανία με την Συνθήκη του Δουβλίνου γι εκείνους που ζητούν άσυλο, τότε γιατί να περιμένουμε συστηματική και αξιόπιστη συνεργασία στις πληροφορίες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο; Πόσο δε μάλλον μια ενιαία, αμοιβαία συμφωνημένη στάση όσον αφορά στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων; Έτσι κι αλλιώς, αφού υπάρχει μια τόσο βαθιά διαφωνία στα νούμερα των μεταναστών (όπως π.χ. μεταξύ Γερμανίας και Ουγγαρίας), πώς να επιτευχθεί μια γενική πολιτική φύλαξης συνόρων, που θα είναι αποδεκτή απ όλα τα κράτη μέλη;

Την  μεταναστευτική κρίση την εκμεταλλεύτηκαν οι τρομοκράτες, αλλά το χάος που ενέσκηψε μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν τα κράτη μέλη ασχολούνταν με την ίδια την μετανάστευση αντί να είναι εξαναγκασμένα να αποδεχτούν την ανικανότητα δράσης της ΕΕ. Όλες οι προσπάθειες να οργανωθεί μια κοινή αντίδραση στη μετανάστευση κατέρρευσαν σε χρόνο ρεκόρ. Όπως π.χ. η λύση με την διανομή συγκεκριμένων αριθμών προσφύγων σε διάφορα κράτη, που απαντήθηκε με άρνηση, και που εν πάση περιπτώσει δεν προέβλεπε το ποιος ακριβώς θα επέβαλλε αυτή την «επιβολή».

Στη συνέχεια είχαμε και την απόπειρα δωροδοκίας (συγγνώμη, βοήθειας) σε αφρικανικές χώρες με αντάλλαγμα να πάρουν πίσω τους υπηκόους τους. Τα ποσά που προσφέρθηκαν δεν επαρκούσαν για να λυθεί το πρόβλημα της φτώχιας, όπως είπαν οι Αφρικανοί ηγέτες. Βέβαια κανένας δεν αναρωτήθηκε πως θα γίνονταν η βίαιη επιστροφή των απρόθυμων Αφρικανών μεταναστών στις χώρες τους, ακόμη κι αν συμφωνούσαν οι ηγέτες τους στο ποσό.

Στο τέλος, ακόμη και η ιδιαίτερα φιλελεύθερη Σουηδία αντέδρασε και επέβαλλε ξανά «προσωρινούς» ελέγχους στα σύνορά της. Αξίζει να θυμηθούμε πως ακόμη και πριν από το Παρίσι, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk διακήρυττε πως η συνθήκη Σένγκεν απειλείται υπαρξιακά.

Τώρα που ζούμε τις οδυνηρές συνέπειες της πολιτικής ανοιχτών συνόρων, με την ελεύθερη διακίνηση οργανωμένων δολοφόνων εντός και εκτός της ΕΕ, όλοι μιλάνε για το πώς θα μπορούσε η συνθήκη Σένγκεν να τροποποιηθεί, και να περιοριστεί σε λιγότερα κράτη, ή να επιτρέπει δειγματοληπτικούς ελέγχους σε μεμονωμένα άτομα.

Όσες όμως πρόχειρες λύσεις και αν προσφέρουν οι υπουργοί της ΕΕ, οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να λογοδοτούν στους ψηφοφόρους τους. Θα γίνεται  δηλαδή αυτό που οι λαοί τους ζητούν για την ασφάλειά τους, και καλά θα κάνουν.

Δεν είναι όμως μόνο η ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων (και καλάσνικοφ, όπως προκύπτει) που τίθεται σε αμφισβήτηση. Παράλληλα με το δικαίωμα να «σφίξουν» τα γαλλικά σύνορα, ότι κι αν σημαίνει αυτό στην πράξη, ο Ολάντ επίσης απαίτησε και πέτυχε να αγνοήσει τα στενά όρια προϋπολογισμών της ΕΕ, και να αυξήσει τις κρατικές του δαπάνες σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας.

Τι έχει απομείνει λοιπόν; Αν τα εθνικά σύνορα επαναφέρονται από κάποια κράτη με φράχτες ή ελέγχους, και αν οι κανόνες της ΕΕ για τους προϋπολογισμούς καταργούνται ανάλογα με τις περιστάσεις, τότε τι νόημα έχουν η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο; Μια απάντηση είναι ότι πρόκειται για άχρηστες αυτοδιαιωνιζόμενες και κοστοβόρες γραφειοκρατίες, που επιβλέπουν θεσμούς «Ποτέμκιν», οι αποφάσεις των οποίων δεν παίζουν κανέναν ρόλο στις ζωές των ανθρώπων που ζουν στον πραγματικό κόσμο.

Εν κατακλείδι: Γιατί δεν μπορεί η ΕΕ με όλους αυτούς τους παράγοντές της να παράξει ένα ρεαλιστικό πλάνο διασφάλισης των εξωτερικών της συνόρων και αντιμετώπισης της ροής προσφύγων;  

Μάλλον επειδή κάτι τέτοιο προϋποθέτει συνεργασία, αλληλεγγύη, και αμοιβαία στήριξη, κάτι που η ΕΕ υποτίθεται ότι εκπροσωπεί, αλλά που δεν ισχύει αφού όλες αυτές οι αρχές εξατμίζονται με την παραμικρή πίεση. Το αναπόφευκτο συμπέρασμα είναι ότι οι θεσμοί της ΕΕ δεν κάνουν, ενώ η αντίληψή της περί δημοκρατίας είναι φενάκη. Ο λόγος που τα κράτη μέλη δεν μπορούν να βάλουν στην άκρη τα συμφέροντά τους για χάρη μιας πανευρωπαϊκής ενιαίας πολιτικής, είναι πως γι αυτά μετράει μόνο η εσωτερική τους δημοκρατία.

Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Σουηδίας, της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, κλπ που έχουν εγκλωβιστεί σε αυτή τη χαοτική κατάσταση, είναι υπεύθυνες μόνο απέναντί στους λαούς τους. Αυτό δεν είναι λαϊκισμός. Είναι η σωστή δημοκρατική διαδικασία μέσω της λογοδοσίας. Αν οι εκλεγμένες κυβερνήσεις βάλουν στην άκρη την αντίδραση των ψηφοφόρων τους, τότε οι ψηφοφόροι θα τις διώξουν. Και αν οι ψηφοφόροι αποξενωθούν από όλα τα αξιοπρεπή πολιτικά κόμματα, μάλλον θα στραφούν στα πιο αναξιοπρεπή.

Το ζήτημα είναι σοβαρό. Ακόμη και μέσα στην γενικά φιλελεύθερη Βόρεια Ευρώπη αναδύονται νεοφασιστικά κινήματα. Το όνειρο των αρχιτεκτόνων της ΕΕ, που ήταν να καταργήσουν τα έθνη κράτη με τις κυβερνήσεις τους, δεν γίνεται δημόσια παραδεκτό επειδή οι λαοί ποτέ δεν συμφώνησαν σε κάτι τέτοιο.

Συνεπώς, το κρίσιμο ερώτημα δεν μπορεί να τεθεί: Πως μπορείς να εντάξεις τις αλληλοσυγκρουόμενες επιθυμίες και ανάγκες των διάφορων κρατών, το καθένα με την δική του δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, σε μια υπέρ-ευρωπαϊκή αρχή που δεν έχει καμιά δημοκρατική εντολή;

Αυτό που θα γίνει είναι κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες να αυτονομούνται όποτε τους βολεύει, παρακάμπτοντας τους συμφωνημένους κανόνες, και επαναφέροντάς τους όποτε κρίνουν σκόπιμο, χωρίς καμιά συνέπεια. Αλλιώς, όλοι οι ηγέτες απλά θα αγνοούν κανόνες και νόμους της ΕΕ τους οποίους θεωρούν δυσλειτουργικούς και απαράδεκτους από τους λαούς τους.

The Telegraph

Απόδοση: S.A.