Η Τουρκία «γέννησε» την προσφυγική κρίση…

Εδώ και μήνες, οι πολιτικοί της Δύσης αγωνιούν για το πώς θα αντιμετωπίσουν τις ατελείωτες μάζες των Σουνιτών Μουσουλμάνων προσφύγων, ειδικά Σύριων, που πλημμυρίζουν την Ευρώπη. Το βασικό όμως ερώτημα είναι γιατί προέκυψε αυτή η πλημμύρα.

Κατ αρχάς, η μαζική αυτή εισροή δεν έχει άμεση σχέση με τον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας ή με την ανάδυση της ISIS. Η μεγάλη πλειονότητα των 886.662 μεταναστών που μπήκαν παράνομα φέτος στην Ευρώπη, ξεκίνησαν από την Τουρκία. Οι μισοί και παραπάνω είναι Σύριοι, που βρήκαν καταφύγιο στη Τουρκία εδώ και τέσσερα χρόνια. Σύμφωνα με την Wall Street Journal, «οι αρχές της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι τα προηγούμενα χρόνια η Άγκυρα ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική στο να αποτρέπει την μαζική έξοδο προσφύγων από την Τουρκία»...

Ο λόγος που είδαμε αυτή την τερατώδη αύξηση προσφύγων προς την Ευρώπη είναι ότι η Άγκυρα έπαψε πια να την συγκρατεί.

Εδώ και ένα χρόνο περίπου, η τουρκική κυβέρνηση επέτρεψε στους διακινητές ανθρώπων να επεκτείνουν σε μεγάλο βαθμό τις δουλειές τους, ρίχνοντας τις τιμές κατά δέκα φορές, αφού πέρσι ένα ταξίδι κόστιζε περίπου $10.000-$12.000 ανά άτομο, και φέτος μόλις $1.250.

Έτσι προέκυψε αυτό που η New York Times αποκαλεί «σκιώδη οικονομία πολλών εκατομμυρίων», με κέρδη από την παράνομη διακίνηση για τους ίδιους τους διακινητές, τους πωλητές και κατασκευαστές φτηνών λέμβων, σωσιβίων, και άλλων απαραίτητων σύνεργων.

Την άνοιξη που μας πέρασε, ήταν πανεύκολο και πάμφθηνο για όποιον ήθελε να μπει παράνομα στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Γι αυτό και πάρα πολλοί πρόσφυγες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία που τους έδωσε η Άγκυρα.

Γιατί όμως το έκανε αυτό ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν; Για να το θέσουμε απλά, το έκανε προκειμένου να πετύχει οικονομικές, πολιτικές, και στρατηγικές παραχωρήσεις από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με αντάλλαγμα  να διακόψει τις ροές.

Η Άγκυρα δεν δίστασε καθόλου στο να ζητήσει χρήματα στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ το τελευταίο διάστημα. Στις 29/11, η ΕΕ συμφώνησε να της δώσει αρχικά $3.19 δισεκατομμύρια, και να προχωρήσει το αίτημά της για ένταξη στην Ένωση, με αντάλλαγμα τις δεσμεύσεις της Άγκυρας να φυλάει καλύτερα τις ακτές της.

Ο Ερντογάν επίσης εκμεταλλεύτηκε την κρίση για να κερδίσει εξωτερική πολιτική στήριξη εν όψει των έκτακτων εκλογών του Νοεμβρίου, μια επανάληψη δηλαδή εκείνων του Ιουνίου, που είχαν ως αποτέλεσμα το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ να χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία για πρώτη φορά.

Αν και το ευρωπαϊκό διπλωματικό πρωτόκολλο δεν βλέπει με καλό μάτι τις επίσημες επισκέψεις ηγετών στη διάρκεια προεκλογικών περιόδων, η Γερμανίδα καγκελάριος επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη για επαφές υψηλού επιπέδου με τον Τούρκο πρόεδρο και τον Τούρκο πρωθυπουργό, δυο μόνο εβδομάδες πριν ανοίξουν οι κάλπες.

Η ευρωπαϊκή Κομισιόν ανέβαλε την δημοσιοποίηση μιας αναφοράς της, που περιέγραφε την διάβρωση της νομιμότητας, της ελευθερίας του λόγου, και της δικαστικής ανεξαρτησίας στην Τουρκία, μέχρι να ολοκληρωθούν οι εκλογές, έτσι ώστε όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters «να αποφευχθεί μια σύγκρουση με τον Τούρκο πρόεδρο».

Το πιο ανησυχητικό όμως είναι η επιδίωξη της Άγκυρας να κερδίσει στρατηγικά οφέλη με αφορμή την «επίθεσή» της στην Ευρώπη με τα ανθρώπινα κύματα. Σε επιστολή που έστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες στη διάρκεια της Συνόδου  για την μετανάστευση (23/9), ο πρωθυπουργός Νταβούτογλου πρότεινε την δημιουργία μιας «ασφαλούς ζώνης», και μιας περιοχής απαγόρευσης πτήσεων υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, που θα εκτείνεται από τα τουρκικά σύνορα έως και 80 χιλιόμετρα μέσα στη Βόρεια Συρία, εκεί όπου η χώρα του στηρίζει μια πληθώρα Σουνιτών ανταρτών που μάχονται τόσο εναντίον του Άσαντ, όσο και των εκεί Κούρδων.

Αν και οι ρωσικές στρατιωτικές επεμβάσεις στη Συρία, που ξεκίνησαν την 30/9 έθεσαν προς το παρόν τέλος σε αυτή την τουρκική  φαντασίωση (που ίσως να εξηγεί την ευκολία με την οποία οι Τούρκοι κατέρριψαν το ρωσικό SU-24), μπορούμε κάλλιστα να στοιχηματίσουμε ότι ο Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει την προσφυγική κρίση για να εξαναγκάσει την Δύση να στηρίξει τις φιλοδοξίες του στην Συρία.

Αν όλα αυτά ακούγονται γνώριμα, είναι επειδή το ίδιο παιχνίδι έπαιζε και ο μακαρίτης πλέον Λίβυος ηγέτης Μουαμάρ Καντάφι, ανοίγοντας και κλείνοντας την ροή Αφρικανών μεταναστών προς την Ευρώπη κατά το δοκούν, ως μέσο πίεσης για να πετυχαίνει παραχωρήσεις.

Το πιο κρίσιμο ερώτημα τότε και τώρα δεν είναι το τι θα γίνει με τους μετανάστες, αλλά τι πρέπει να γίνει με μια τουρκική κυβέρνηση που έτσι ωμά χειραγωγεί μάζες εξαθλιωμένων συνανθρώπων μας για να πιέζει και να κερδίζει διπλωματικά.

Αυτό είναι προς συζήτηση. Όμως το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η αποκάλυψη του Ερντογάν για αυτό που πράγματι είναι: Επικίνδυνος χειραγωγός, και κάθε άλλο παρά εταίρος για τους ηγέτες της Δύσης. Και όμως, μετά την πρόσφατη συνάντησή τους στο Παρίσι, ο Μπάρακ Ομπάμα επαίνεσε την Τουρκία για την «εξαιρετική της γενναιοδωρία στο ζήτημα της υποστήριξης των προσφύγων»!

Το επόμενο βήμα, αντί για την δωροδοκία της Άγκυρας προκειμένου να βάλει τέλος στην ροή των προσφύγων, θα πρέπει να είναι η αντιστροφή της δυτικής πολιτικής απέναντι στην Τουρκία. Το ενδεχόμενο η Άγκυρα να χάσει την δυτική στήριξη την ώρα που έχει να αντιμετωπίσει τόσο τη Ρωσία όσο και την ISIS, θα πρέπει να αποτελέσει την Δαμόκλεια σπάθη με την οποία θα πειστεί ο Ερντογάν να ελέγξει επιτέλους την προσφυγική κρίση.

Η Δύση θα πρέπει να διακόψει παντελώς την όποια υλική στήριξη της Τουρκίας αν αυτή δεν σταματήσει την κρίση που δημιούργησε, και αν δεν αρχίσει να παίζει έναν εποικοδομητικό ρόλο με απώτερο στόχο την σταθερότητα της περιοχής.

Πόσο ταιριαστό είναι ότι μια αρχαία τραγωδία θα βάλει τέλος στην σύγχρονη καταστροφική πραγματικότητα που γέννησε η Τουρκία…

Η

The Hill

Απόδοση: S.A.