Απάθεια…

Όπως σε κάθε πληθυσμιακή ομάδα έτσι και μεταξύ των Εβραίων της μεσοπολεμικής Ευρώπης υπήρχαν οι αισιόδοξοι και οι απαισιόδοξοι. Οι πρώτοι επέκριναν τους δεύτερους ότι διακατέχονται από φοβίες, πως ερμηνεύουν το παρόν με βάση το τραυματικό παρελθόν -"ο 20ος αιώνας" τους δασκάλευαν "'έχει αφήσει οριστικά πίσω του τη βαρβαρότητα!". Ελάχιστα χρόνια αργότερα, οι πρώτοι, οι αισιόδοξοι, κατέληξαν στα Άουσβιτς και στα Νταχάου. Οι απαισιόδοξοι είχαν -ως επί το πλείστον- διαφύγει στην Αμερική. 

Είμαι αισιόδοξος. Δεν συντάσσομαι με εκείνους που ισχυρίζονται ότι στρατηγικό στόχο της κυβέρνησής μας αποτελεί η αλλαγή του πολιτεύματος, η εγκαθίδρυση ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Τους φετφάδες της κυβερνητικής εκπροσώπου και του υπουργού επικρατείας, τα καμώματα του υπουργού αμύνης τα ερμηνεύω σαν λεονταρισμούς ανθρώπων βουλιμικών για προβολή και για εξουσία. Οι οποίοι εν τούτοις δεν θα διακινδύνευαν την εκτροπή και τις συνέπειες που θα είχε αυτή -σε βάθος χρόνου- επάνω τους. "Όποιος επιβάλλει δικτατορία, ρισκάρει να βρεθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ετούτοι εδώ είναι η προσωποποίηση της τζάμπα μαγκιάς. Το απέδειξαν με την πελώρια κωλοτούμπα ευθύς μετά το δημοψήφισμα" μου είπε ένας παλαιός δημοσιογράφος. Τον πίστεψα…

Το τραγικό είναι ότι στην Ελλάδα σήμερα, η πλειονότητα του πληθυσμού βρίσκεται πέραν της αισιοδοξίας και της απαισιοδοξίας. Κινείται στη σφαίρα της απάθειας. 

Δηλώνει ο πρωθυπουργός ότι η υπερφορολόγηση των πολιτών δεν πρόκειται να ελαφρυνθεί πριν από το 2018. Η φράση του -όπως και το σύνολο της ομιλίας του στη Θεσσαλονίκη- περνάει στα ψιλά. Απείρως περισσότερο ασχολείται ο τύπος και οι σχολιαστές στα social media με τον εκτός εαυτού πολίτη, ο οποίος κινήθηκε εναντίον του Αλέξη Τσίπρα στη συνέντευξη τύπου. 

Εξαγγέλλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι -ερχόμενος στα πράγματα- θα μειώσει τον ΕΝΦΙΑ κατά 30%. Η κοινή γνώμη θα έπρεπε λογικά να χωριστεί σε εκείνους που πανηγυρίζουν και σε εκείνους που χλευάζουν, αμφισβητώντας τον ισχυρισμό του. Νισάφι! Φύλλο σχεδόν δεν σαλεύει. Σάμπως οι Έλληνες να έχουν τόσο λίγα σπίτια ή τόσο πολλά λεφτά ώστε να μην ιδρώνει το αυτί τους σχετιικά με τον φόρο ακίνητης περιουσίας. 

Πρωτοβουλίες ανακοινώνονται ένθεν και ένθεν, πολιτικές εφαρμόζονται -ή δεν εφαρμόζονται-, συμφέροντα αντιμάχονται. Η αντίδραση του κόσμου σε ό,τι συμβαίνει γύρω του είναι από υποτονική έως ανύπαρκτη. Έφριξε η κυρία Γεροβασίλη που τα ιδιωτικά κανάλια υποβάθμισαν τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Νότου. Τα ενεκάλεσε -ως μη όφειλε- θεωρώντας ότι σκόπιμα υποβάθμισαν το γεγονός. Τα κανάλια, στην πραγματικότητα, υπάκουσαν απλώς στο νόμο της τηλεθέασης: Πιότερο αφορούν το κοινό οι τηλεμάγειρες - επίγονοι της Βέφας Αλεξιάδου παρά ο Ολάντ, ο Ρέντσι και ο Τσίπρας μαζί. 

Η απάθεια για ό,τι συμβαίνει στη δημόσια σφαίρα είναι το ανησυχητικότερο από όλα τα συμπτώματα μιας κοινωνίας. Σημαίνει ιδιώτευση, παραίτηση, εγκατάλειψη στη μοίρα... Σαν τον καθ'έξιν απατούμενο σύζυγο, ο οποίος έχει συνηθίσει τα κέρατά του και σκύβει μόνο -ασυναίσθητα- για να μην χτυπάει στο ταβάνι. Σαν το πειραματόζωο που λαμβάνει καθημερινά μικρές ποσότητες δηλητηρίου και καθίσταται σταδιακά ανθεκτικό, άτρωτο εκ πρώτης όψεως, εξωτερικά λειτουργικό, μέσα του όμως σάπιο....

Τα τελευταία έξι χρόνια, όλα συνήργησαν ώστε να πάθουν οι Έλληνες μιθριδατισμό. Οι κοινωνικοί και οικονομικοί κραδασμοί. Η πλειοδοσία σε υποσχέσεις που διαψεύστηκαν παταγωδώς. Η εισβολή στην πολιτική σκηνή λογής-λογής απίθανων τύπων, που -απαλλαγμένοι κι από το ελάχιστο κέλυφος σοβαρότητας- θα μπορούσαν να σταδιοδρομήσουν κανονικά μονάχα σε τσίρκο. Κι όμως εδώ έγιναν βουλευτές και υπουργοί... 

Το στοιχειώδες κριτήριο σταδιακά χάθηκε. Ο Βασίλης Λεβέντης από περίγελως μιας ολόκληρης γενιάς εξελίχθηκε σε σημαντικό παράγοντα του δημόσιου βίου. Κακώς - κάκιστα οι τηλεθεατές της δεκαετίας του '90 εκτόνωναν τον τεντυμποϊσμό τους στέλνοντάς του πίτσες στο στούντιο. Δεν είναι όμως ότι -ως μεσήλικες πλέον- μετανόησαν έμπρακτα και τον ψήφισαν. Είναι ότι τον έστειλαν σε μια βουλή που έχει καταντήσει, έτσι κι αλλιώς, για την πίτσα.
Η απάθεια των κυβερνωμένων απειλεί τη δημοκρατία όσο τουλάχιστον και η ανικανότητα και η αυθαιρεσία των κυβερνώντων. 

Από τα μέσα της δεκαετίας του '60, η πιθανότητα ενός πραξικοπήματος απασχολούσε στην Ελλάδα πολιτικούς και αναλυτές. Ο Σάββας Κωνσταντόπουλος -εκδότης της ακροδεξιάς εφημερίδας "Ελεύθερος Κόσμος"- έδινε διαλέξεις στο Χίλτον υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν καλές και κακές δικτατορίες, ωφέλιμες και βλαβερές. Οι στρατηγοί διαβουλεύονταν. Η Αριστερά και μέρος του Κέντρου εξόρκιζε το κακό. "Εάν βγουν τα τανκς, πλήθη λαού θα τους φράξουν τον δρόμο!" καυχιόνταν και το πίστευαν. Το πραξικόπημα έγινε τελικά από μια δράκα συνταγματαρχών, οι οποίοι αιφνιδίασαν τους πάντες, τον βασιλιά, τους στρατηγούς, την πολιτική ηγεσία. Στις 21 Απριλίου 1967, μύτη σχεδόν δεν άνοιξε στην Ελλάδα. Η χούντα επιβλήθηκε ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά.... Στηριζόμενη όχι τόσο στην απειλή των όπλων. Όσο στην απάθεια των πολιτών.

Χρήστος Χωμενίδης

Capital.gr

Σημ. Ο- «Πιο επικίνδυνη είναι η απάθεια στη δημοκρατία απ’ ότι η τυραννία στην ολιγαρχία»
Μοντεσκιέ