Αλήθειες που δε θέλουμε να ξέρουμε…

 «Αν οι Έλληνες πολίτες γνώριζαν τα σφάλματα που οδήγησαν στις έξι πρώτες πτωχεύσεις της ιστορίας μας, θα είχαμε αποφύγει την έβδομη. Αν οι Έλληνες πολιτικοί γνώριζαν τα σφάλματα που οδήγησαν στους εμφυλίους πολέμους, θα είχαν αποκηρύξει τις εμφυλιοπολεμικές τους δημαγωγίες».

Έτσι αρχίζει το βιβλίο του ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Δερτιλής, με τίτλο «Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις 1821-2016», το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις.

Ένα βιβλίο που θα πρέπει να διαβάσουν όλοι οι πολιτικοί μας και όσοι φιλοδοξούν να κυβερνήσουν την Ελλάδα. Ένα βιβλίο που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία μας, για να μάθουν οι αυριανοί Έλληνες πολίτες την πραγματική Ιστορία μας και για να κατανοήσουν γιατί φτάσαμε εδώ. Και ίσως έτσι γεννηθεί η ελπίδα να μην ξαναγίνουν τα ίδια λάθη. Φτάνουν οι πόλεμοι, οι εμφύλιοι και οι επτά πτωχεύσεις που πέρασε η χώρα από την ίδρυσή της μετά την επανάσταση του 1821...

Να σταματήσουν οι νέοι πολιτικοί να καταριούνται τους ξένους για τα δεινά μας και να παραμυθιάζουν τους πολίτες, αποκρύπτοντας τα δικά τους λάθη. Να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες πως όταν επιλέγουν πολιτικούς χωρίς σύνεση και ευθύνη για τη χώρα, που ακολουθούν αλλοπρόσαλλες πολιτικές, στο τέλος ο λογαριασμός θα έρχεται στους ίδιους.

Το ελληνικό κράτος -όπως σημειώνει ο καθηγητής Δερτιλής- βίωσε έως σήμερα επτά πτωχεύσεις, δηλαδή αποκλείστηκε από τις αγορές και διασώθηκε μόνο χάρη στη βοήθεια των συμμάχων του, με τελευταία αυτή που βιώνουμε τώρα.

Συγκεκριμένα, οι αγορές έκλεισαν για την Ελλάδα το 1827, το 1844, το 1893, το 1922, το 1932, το 1943 και το 2009. Κύρια αιτία, οι στρατιωτικές δαπάνες. Σύμφωνα με ένα γράφημα που παραθέτει, από το 1833 και επί 160 χρόνια, οι εξοπλισμοί κατέτρωγαν τουλάχιστον το 17% των συνολικών δημοσίων δαπανών και στα 54 από αυτά τα χρόνια ξεπέρασαν το 30%.

Δεν ήταν όμως μόνον οι στρατιωτικές δαπάνες οι αιτίες των κρίσεων. Ήταν και οι αλλοπρόσαλλες πολιτικές των κυβερνήσεων, η ρουσφετολογική διόγκωση του δημοσίου με στόχο το «βόλεμα» των οπαδών, χωρίς να υπάρχει φροντίδα για έναν ορθολογικό σχεδιασμό, για ένα αποτελεσματικό κράτος και μια στρατηγική μακροχρόνιας ανάπτυξης.
Από τη γέννηση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα, η λογική αυτή κυριάρχησε και παρά το τεράστιο κόστος και τα δράματα, οι πολίτες εξακολουθούσαν – και συνεχίζουν να επιλέγουν τέτοιους πολιτικούς.

Στις ελάχιστες περιπτώσεις που πολιτικοί επιχείρησαν να βάλουν τα θεμέλια μιας σοβαρής χώρας, να εξορθολογήσουν το δημόσιο, να χτίσουν θεσμούς, όπως ο Τρικούπης, ο Βενιζέλος και τελευταία ο Σημίτης, λοιδορήθηκαν και κυνηγήθηκαν. Ο Τρικούπης δεν εξελέγη καν βουλευτής, ο Βενιζέλος υπήρξε στόχος πέντε δολοφονικών επιθέσεων και ο Σημίτης φορτώθηκε όλες τις αμαρτίες των τελευταίων 40 χρόνων και διαγράφηκε, ακόμη και από το ίδιο του το κόμμα, όταν μάλιστα προειδοποιούσε ότι εάν δεν κάνουμε κάτι, θα αποκλειστούμε από τις αγορές.

Κάθε φορά που η Ελλάδα έμενε εκτός αγορών, οι Μεγάλες Δυνάμεις επενέβαιναν και στήριζαν τη χώρα με δάνεια, τα οποία συχνά αδυνατούσε να πληρώσει, καθώς συνέχιζε την ίδια άφρονα πολιτική, χωρίς σχέδιο και χωρίς τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Το 1878, οι δανειστές προχώρησαν στην πρώτη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και η χώρα, μετά από 50 χρόνια (!) αποκλεισμού, ξαναμπήκε στις αγορές…

Μία από τις κύριες αιτίες των πτωχεύσεων που οδηγούσαν σχεδόν πάντα σε εθνικές τραγωδίες, ήταν η δημαγωγία με εμφυλιοπολεμικά χαρακτηριστικά, που οδηγούσε σε διχασμό και συχνά σε συγκρούσεις με πολλά θύματα, όπως την περίοδο του Μεγάλου Διχασμού στις αρχές του 20ου αιώνα.

Ο εμφυλιοπολεμικός και διχαστικός λόγος, είναι το πιο σημαντικό όπλο των δημαγωγών-λαϊκιστικών, οι οποίοι καταφεύγουν σε αφηγήματα θεωριών συνωμοσίας και χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους -αυτούς που επιχειρούν με τη βοήθεια του ορθού λόγου να αναζητήσουν λύσεις διεξόδου από την κρίση- ξενόδουλους, προδότες και όπως ακούσαμε και ακούμε τα τελευταία χρόνια, «μερκελιστές», «ευρωλιγούρηδες», «στα τέσσερα», “γερμανοτσολιάδες” και όργανα των δανειστών.

Γνωρίζουν πως η μέθοδος αυτή είναι ελκυστική στο λαό και άρα αποτελεσματική. Και όταν αναλαμβάνουν την εξουσία, οδηγούν -όπως σημειώνει ο καθηγητής Δερτιλής- σε μια «δικτατορία με κουρελιασμένο κοινοβουλευτικό μανδύα».

Ίσως οι φράσεις αυτές να ακούγονται από ορισμένους ως υπερβολικές, σκληρές όταν αναφέρονται στο παρόν. Ας αναλογιστούν όμως τι συμβαίνει σήμερα. Η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ που ανέλαβε την εξουσία, με τέτοιου είδους συνθήματα, με υποσχέσεις για σχίσιμο των μνημονίων και αυξήσεις μισθών και συντάξεων και άλλες ανεδαφικές υποσχέσεις, κάνει ακριβώς το αντίθετο.

Και τώρα που βρίσκεται στην εξουσία συνεχίζει να «παραμυθιάζει» τους πολίτες και να επιτίθεται με σφοδρότητα κατά των πολιτικών της αντιπάλων, ενώ προχωρά συστηματικά σε αλλοίωση των δημοκρατικών κατακτήσεων που πέτυχε η Ελλάδα της μεταπολίτευσης, με την απαξίωση των θεσμών και τον έλεγχό τους.

Μιχάλης Κυριακίδης

Μεταρρύθμιση