Τουαλέτες και όχι ναούς…

Πριν από τρία χρόνια στην Ινδία το σύνθημα ήταν απλό: «τουαλέτες και όχι ναούς». Σήμερα όμως, όλα δείχνουν πως το τεράστιο πρόβλημα υγιεινής που ταλανίζει την χώρα δεν πρόκειται να λυθεί εύκολα. Δεν είναι τόσο απλό που να μπορεί να εξαφανιστεί με την απλή κατασκευή τουαλετών. Απαιτούνται βαθιές μεταρρυθμίσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εγγενής φτώχια, η κοινωνική ανισότητα, και η αναξιοπρέπεια που συνοδεύει την έλλειψη χώρων υγιεινής.

Η εκστρατεία «Καθαρίστε την Ινδία», που ξεκίνησε το 2014, είχε ως στόχο την κατασκευή 100 εκατομμυρίων τουαλετών σε ολόκληρη τη χώρα, με έναν προϋπολογισμό $29 δισεκατομμυρίων. Ο σκοπός της ήταν να αντιμετωπιστεί μια ιδιάζουσα κρίση, που θέλει την Ινδία να αποτελεί έναν ανοιχτό απόπατο, και να βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση σε θέματα δημόσιας υγείας απ ότι οι γειτονικές της, σαφώς φτωχότερες, χώρες όπως το Μπαγκλαντές, ή ακόμη κι εκείνες της υποσαχάριας Αφρικής…

Το εν λόγω ζήτημα ακούγεται δευτερεύον αλλά είναι συγκλονιστικό. Πάνω από 600 εκατομμύρια Ινδοί, συμπεριλαμβανομένων 300 εκατ. γυναικών, καθημερινά κάνουν την φυσική ανάγκη τους σε χωράφια, θάμνους, ποτάμια, και δρόμους. Μίλησα με πολλούς από αυτούς, όπως και με ειδικούς, ακτιβιστές, κοινωνικούς λειτουργούς, κ.ά. στα πλαίσια των ερευνών μου ως υπεύθυνος μιας ΜΚΟ με θέμα την δημόσια υγιεινή της Ινδίας.

Πολλές γυναίκες μου περιέγραψαν τις τρομακτικές τους εμπειρίες όταν αναγκάζονται να αποπατήσουν στα κρυφά πριν από την ανατολή του ήλιου, ή μετά την δύση του, προσπαθώντας να αποφύγουν σεξουαλικές επιθέσεις. «Φοβόμαστε να πάμε μόνες μας, διότι μας ρίχνουν πέτρες, και μας πειράζουν οι άνδρες», λέει μια γυναίκα από την επαρχία Maharashtra. 

Μου μίλησαν επίσης για τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν κάνοντας την ανάγκη τους το καλοκαίρι μέσα στον καύσωνα, σε λασπώδη χωράφια, ή στη διάρκεια των μουσώνων. Σύμφωνα με την ΜΚΟ Dasra, το 30% των γυναικών των χαμηλότερων οικονομικά τάξεων δέχονται σεξουαλικές επιθέσεις όταν πάνε για την ανάγκη τους. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες κρατιούνται για 13 ώρες χωρίς να πάνε στην «τουαλέτα», φοβούμενες επίθεση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από μολύνσεις του ουροποιητικού. Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΜΚΟ, το 2014 23% των ανήλικων κοριτσιών σταμάτησαν το σχολείο εξαιτίας της έλλειψης τουαλετών.

Σήμερα στην Ινδία υπάρχουν 1.3 εκατομμύρια (κυρίως γυναίκες) άνθρωποι, που ανήκουν στην χαμηλότερη κάστα των Νταλίτ, και οι οποίοι βγάζουν το ψωμί τους απομακρύνοντας κόπρανα από βόθρους, τουαλέτες, δρόμους, και πεζοδρόμια.

Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση έχει κατασκευάσει πάνω από 8 εκατομμύρια αποχωρητήρια και ξεκίνησε εκστρατεία ενημέρωσης για τα οφέλη της προσωπικής και δημόσιας υγιεινής. Παρόλα αυτά η εκστρατεία δεν θα πετύχει αν δεν αντιμετωπίσει και το ζήτημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που συνοδεύει το φαινόμενο της αποπάτησης σε ανοικτούς και δημόσιους χώρους.

Πίσω από τα αστρονομικά νούμερα ανθρώπων που δεν διαθέτουν τουαλέτες κρύβονται άνδρες, γυναίκες, και παιδιά, που καθημερινά υποφέρουν σε πολλαπλά επίπεδα. Η αναφορά της Oxfam για το 2017 αποδεικνύει πως το πλουσιότερο 1%  του πληθυσμού ελέγχει το 58% του πλούτου της Ινδίας. Λίγοι μόνο από τους 57 Ινδούς δισεκατομμυριούχους έχουν την ίδια περιουσία ($216 δις) με το κατώτερο 70% του πληθυσμού. Το 10% του πληθυσμού ελέγχει το 80% του πλούτου.

Έτσι, αντί να τα βάζει με το σύμπτωμα, την έλλειψη αποχωρητηρίων, η ινδική κυβέρνηση θα πρέπει να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την ρίζα του προβλήματος, που δεν είναι άλλο από την φτώχια, και την κοινωνική ανισότητα.

Sunil Bhatia

OZY

Απόδοση: S.A.