Διαστρεβλώνοντας τον Τσε…

Εδώ και αρκετά χρόνια κυκλοφορεί στο διαδίκτυο μια φράση η οποία υποτίθεται πως αποτυπώνει το μίσος του Ernesto «Che» Guevara απέναντι στους ομοφυλόφιλους άντρες. Ανήκει όντως στον Τσε; Το είδαμε, μεταξύ άλλων, στα: makeleio.gr, pame.gr, attikanea.blogspot.de κ.α. Συνήθως εμφανίζεται με τη μορφή εικόνων όπως αυτή (πιο κάτω στο κείμενο):

Ωστόσο, παρά την μαζική ανακύκλωση αυτής της φράσης σε διάφορα blog και ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν παρουσιάζεται καμία απόδειξη ότι ο Τσε είπε κάτι τέτοιο. Κάθε σελίδα ή χρήστης επιστρατεύει διαφορετικές πηγές για την εν λόγω φράση…

Μια εξ αυτών είναι το ημερολόγιο το οποίο περιγράφει τα ταξίδια που έκανε ο Γκεβάρα στη Νότια Αμερική, με τον τίτλο «The Motorcycle Diarries» (Το ημερολόγιο της μοτοσικλέτας). Μέσα στο βιβλίο (σελ. 133) η μόνη αναφορά στο θέμα της ομοφυλοφιλίας γίνεται στο παρακάτω απόσπασμα:

«Εκείνο το βράδυ έγινε ένα ευχάριστο πάρτι το οποίο έληξε με ένα σοβαρό καβγά με τον κύριο Lezama Beltran, έναν ανώριμο και εσωστρεφή χαρακτήρα ο οποίος ήταν πιθανών ανώμαλος. Ο καημένος ήταν μεθυσμένος και θυμωμένος επειδή δεν τον προσκάλεσαν στο πάρτι, έτσι άρχισε να φωνάζει προσβάλλοντας τους παρευρισκόμενους μέχρι που κάποιος του έριξε μπουνιά στο μάτι και τον ξυλοκόπησε. Το επεισόδιο μας αναστάτωσε γιατί ο καημένος, παρότι ήταν ομοφυλόφιλος και ιδιαίτερα βαρετός, ήταν πολύ ευγενικός απέναντι μας».

Το εν λόγω απόσπασμα δύναται να χαρακτηριστεί ως υποτιμητικό απέναντι στα ομοφυλόφιλα άτομα, ωστόσο δεν έχει καμία σχέση με την επίμαχη φράση, ούτε ως προς το περιεχόμενο ούτε ως προς το μίσος που φέρεται να εξέφρασε ο Γκεβάρα μέσα από τη φράση που ερευνούμε.

Σε κάθε περίπτωση η χρήση του εν λόγω βιβλίου ως πηγή της επίμαχης φράσης καταρρίπτεται εξ αρχής από το γεγονός ότι ο Τσε έκανε αυτά τα ταξίδια το 1952-1953, σε ηλικία 24 ετών, δηλαδή 2-3 χρόνια πριν τη γέννηση του πρώτου παιδιού, και συγκεκριμένα της πρώτης κόρης, και 9-10 χρόνια πριν τη γέννηση του πρώτου γιου του. [Πηγή]

Η άλλη πηγή που επιστρατεύεται είναι το βιβλίο «Furia Del Discurso Humano» μια νουβέλα του Miguel Correa Mujica, στην οποία παρουσιάζεται η δίωξη που βίωσαν τα ομοφυλόφιλα άτομα στη Κούβα και, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, μέσα στο βιβλίο βρίσκεται και η επίμαχη φράση του Τσε. Η νουβέλα, ως είδος βιβλίου, έχει συνήθως και πραγματικά στοιχεία μέσα, συνεπώς αφήνεται να εννοηθεί πως αυτό το απόσπασμα είναι πραγματική δήλωση του Γκεβάρα, η οποία πέρασε από στόμα σε στόμα. Ωστόσο μια νουβέλα δε μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη ιστορική πηγή. Σε κάθε περίπτωση, δεν εντοπίσαμε τίποτα σχετικό, στο βιβλίο. [πηγή]  

Στο θέμα της δίωξης ομοφυλόφιλων από το καθεστώς της Κούβας, ο ίδιος ο Φιντέλ Κάστρο σε συνέντευξη που έδωσε στην μεξικανική εφημερίδα La Jornada, ανέλαβε την αποκλειστική ευθύνη για τα «στρατόπεδα εργασίας» στα οποία στέλνονταν οι ομοφυλόφιλοι Κουβανοί καθώς και άλλες κατηγορίες πολιτών (αντιρρησίες συνείδησης, Μάρτυρες του Ιεχωβά κ.α. ) και τα οποία είχαν την ονομασία UMAP. Συγκεκριμένα δήλωσε «Αν κάποιος είναι υπεύθυνος, αυτός είμαι εγώ. Ναι, ήταν στιγμές μεγάλης αδικίας, μεγάλη αδικία!» [Πηγή1] [Πηγή2] Ωστόσο, υπάρχουν και αντίθετοι ισχυρισμοί που εμπλέκουν τον Τσε στο σχεδιασμό αυτών των στρατοπέδων, με παράδειγμα το στρατόπεδο συγκέντρωσης και καταναγκαστικής εργασίας για μη επαναστατικούς Κουβανούς (δηλαδή πόρνες, νταβατζήδες και ομοφυλόφιλους), στη χερσόνησο Guanahacabibes. [Πηγή1] [Πηγή2] [Πηγή3]

Δεν υπάρχει καμία ατράνταχτη απόδειξη συμμετοχής τού Γκεβάρα στην απόφαση σύστασης των εν λόγω στρατοπέδων (UMAP). Ο ίδιος μάλιστα, το 1965 όπου ξεκίνησε η λειτουργία των στρατοπέδων δεν βρισκόταν καν στη Κούβα αλλά στο Κονγκό (αρχικά και αργότερα στη Βολιβία), ενώ είχε παραιτηθεί πολλούς μήνες νωρίτερα από κάθε πολιτικό αξίωμα στη Κουβανική κυβέρνηση. Συνεπώς, η συμμετοχή του στις μετέπειτα αποφάσεις της κυβέρνησης είναι αδύνατη. [Πηγή]

Επιστρέφουμε στην επίμαχη φράση που ερευνούμε.  Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι η εν λόγω φράση εμφανίζεται μόνο σε ελληνικά δημοσιεύματα και φωτογραφίες. Μετά από ενδελεχή έρευνα δεν βρέθηκε κανένα ξένο δημοσίευμα, blog ή έστω κείμενο που να περιέχει αυτή τη φράση. Η πιο παλιά αναφορά, που βρήκαμε, στο ελληνόφωνο διαδίκτυο, ήταν στο sxolianews το 2013 όπου βλέπουμε το εξεταζόμενο απόσπασμα μαζί με τον εξής ισχυρισμό: Και το αστείο της υποθέσεως είναι, πως ενώ όλα αυτά,τα οποία ο ΙΔΙΟΣ Ο ΤΣΕ τα έχει γράψει (στο προσωπικό του ημερολόγιο που σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο της Κούβας), είναι πλέον ΤΟΣΟ ΓΝΩΣΤΑ που ακόμη και οι …γάτες τα γνωρίζουν !

Με αυτό τον ισχυρισμό ως εφαλτήριο βρήκαμε το ημερολόγιο, το οποίο έχει εκδοθεί με τον τίτλο «Diary of a Combatant» και στο οποίο καταγράφονται οι εμπειρίες του Γκεβάρα κατά την επανάσταση στη Κούβα. Μέσα στο βιβλίο δεν εμφανίζεται πουθενά το εξεταζόμενο απόσπασμα. Επιπλέον, δεδομένου του ότι o Γκεβάρα έφτασε στη Κούβα το 1956 για να συμμετάσχει στην επανάσταση, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1959, ενώ ο πρώτος γιος του Γκεβάρα, Καμίλο, γεννήθηκε το 1962 είναι πρακτικά αδύνατο να μιλάει για τον αγέννητο γιο του, που παίζει με τα «ψεύτικα πιστόλια».[πηγή]

Στη δεύτερη σελίδα του βιβλίου ωστόσο υπάρχει μια λίστα με άλλα ημερολόγια τα οποία καταγράφουν τις μεταγενέστερες κινήσεις του Γκεβάρα, αφού παραιτήθηκε από τη κυβέρνηση μετά τη νίκη στη Κούβα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα βιβλία «Congo Diary» και «Bolivian Diary», σε κανένα εκ των οποίων δε βρίσκεται το εν λόγω απόσπασμα. [πηγή 1][πηγή 2]

Εν κατακλείδι, η εικόνα που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο με τις επίμαχες δηλώσεις του Τσε Γκεβάρα φαίνεται πως είναι ψευδής, καθώς καμία από τις προτεινόμενες πηγές δε φαίνεται να επαληθεύεται και μετά από έρευνα δεν βρέθηκε καμία πηγή που να επιβεβαιώνει την εγκυρότητα της. Επιπλέον, δεδομένου του ότι δεν βρίσκεται πουθενά αλλού στο διαδίκτυο εκτός από κάποιες ελληνικές σελίδες, το πιο πιθανό είναι πως πρόκειται για ψευδές δημοσίευμα το οποίο ξεκίνησε και αναπαράγεται μόνο στην Ελλάδα.

Ellinikahoaxes.gr

Έρευνα:

Στάμος Αρχοντής
Δημήτρης Αλικάκος
Θοδωρής Δανιηλίδης