Η ορθογραφία και ο κύριος Καρανοίκας…

 «Κάθε φορά που βλέπω ένα τυπογραφικό λάθος, αναρωτιέμαι αν έχει εφευρεθεί κάτι καινούργιο» – Γκαίτε.

Δεν είναι οι ύβρεις που βγάζουν μάτι στον νέο καυτό διάλογο του πασίγνωστου πρωθυπουργικού συμβούλου Νίκου Καρανίκα με επιχειρηματία, η οποία τόλμησε να ασκήσει κριτική σε δική του ανάρτηση – δημοσίευμα στην εφημερίδα «Αυγή» για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος.

Υβρεις δικές του έχουμε ξαναδιαβάσει. Μια και δυο μόνο; Για τον Σαββόπουλο, εκείνον τον –όχι και τόσο– κύριο που έδειρε τη γυναίκα του στο Καλλιμάρμαρο, για τον ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονο, την Eldorado Gold...

Εδώ, αυτό που τρυπάει τον αμφιβληστροειδή είναι η ορθογραφία, για την ακρίβεια η έλλειψη της, εντυπωσιακή είναι η αλήθεια, για κάποιον τόσο ψηλά, τόσο μακριά από τον συρφετό των Δεξιών που διάβαζαν «Marie Claire» και «4 Τροχούς»∙ τον καιρό που ο ίδιος μελετούσε Πασκάλ και Μπρυκνέρ, θαύμαζε τον Τολστόι, δάκρυζε με Βάρναλη και Ρίτσο, υποκλινόταν στη σκέψη του Λένιν, του Μαρξ και του Μπακούνιν, αγαπούσε τον Ντοστογιέφσκι, «προτιμούσε να ανιχνεύει τον Διαφωτισμό από τον Ρουσσώ ή τον υλιστή και άθεο Ντιντερό» –και τους οποίους, πάντως, η Ιστορία δεν έχει καταγράψει ως ανορθόγραφους.

O Καρανίκας γράφει ανερυθρίαστα για τα «θυλαστικά (sic) της μπόχας» και το «φασιστάκη (sic) της ιστορίας», το «καθυστεριμένο (sic) είδος» και τη «βρωμιάρα ξεβαμένη(sic)». Για σημεία στίξης, κόμματα και τελείες, δεν το συζητούμε, ας μη γινόμαστε και γραφικοί. Το βρισίδι, «τσόλι, σίχαμα, βρωμιάρα», έρχεται απλώς να διανθίσει τη γκάμα του παμμέγιστου συμβούλου στις φραστικές επιθέσεις μέσω social media.

Τα βατράχια που βγάζει συστηματικά από το «στόμα» του ο Καρανίκας γεννούν δυο ερωτήματα. Eχει συναίσθηση της αγραμματοσύνης του; Δεν τον επηρεάζει άραγε το κράξιμο που ακολουθεί κάθε φορά, αν όχι για τα ορθογραφικά λάθη, για το ύφος και το ήθος του; Δημόσιο πρόσωπο είναι.

Δεν είναι βεβαίως μόνο ο Καρανίκας. Ο Πάνος Καμμένος συνέχαιρε κάποτε τα παιδιά της Εθνικής γιατί μας έκαναν «περίφανους» (sic), έγραφε ανορθόγραφα τα ονόματα των «Νταυρή»(sic) και «Κανελάκη»(sic), ακόμη και τους δικούς του «ΑΝΝΕΛ»(sic), ενώ στο tweet της γραβάτας με τα πέη, δεν υπήρχε κόμμα ούτε για δείγμα.

Εντάξει, δεν είπε κανείς ότι συμβαίνουν μόνο σε εμάς αυτά. Λίγα χρόνια νωρίτερα, οι Αγγλοι είχαν κράξει αγρίως τον βουλευτή τους Αντριου Σέλους για ένα ανορθόγραφο tweet του. Ο πολιτικός, θέλοντας να στηρίξει την απόφαση του υπουργού Οικονομικών να κόψει τις κοινωνικές παροχές σε όσους δεν μιλούν αγγλικά, έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter: «Strongly support the loss of benefits unless claimants lean English» (Στηρίζω με σθένος την απώλεια προνομίων εκτός αν οι δικαιούχοι μάθουν αγγλικά), κάνοντας λάθος και γράφοντας «lean» αντί «learn».

Μην ήταν τέτοια η ορμή, το μένος του Καρανίκα εναντίον της κυρίας που άσκησε κριτική στις κινήσεις του Πρωθυπουργού και δεν κοίταξε τα ορθογραφικά του λάθη; Μην είναι άναρχο και ατίθασο το smart phone του και του στρεβλώνει τα σωστά; Κάτι πάντως τον κάνει να ξεχνάει ότι η ορθογραφία είναι ταυτότητα, απεικόνιση – καθρέφτης εννοιών, Πολιτισμού, Ιστορίας. Δεν συνιστά ούτε ελιτισμό, ούτε νάζι κάποιων που θέλουν να παραστήσουν τους έξυπνους. Είναι σεβασμός σε κοινούς κανόνες, εν προκειμένω σε ένα πλούσιο και πανέμορφο σύστημα, όπως η ελληνική γλώσσα. Είναι σεβασμός προς τον αποδέκτη ενός κειμένου. Είναι πάνω από όλα αισθητική.

Ο Καρανίκας αυτοκαταστρέφεται, αποδομώντας και το τελευταίο επιχείρημα που θα μπορούσε να προτάξει κάποιος για την παραμονή του στο Μέγαρο Μαξίμου. Το υβρεολόγιο και τα ανορθόγραφα μηνύματα στο Μessenger τον μετατρέπουν σε αποτρόπαιο σκέλεθρο, πλάσμα απωθητικό, όπως αυτά των γάλλων μυθιστοριογράφων, πλάι στον ωραίο Αλέξη…

Ο Καρανίκας και η προσωπική του καλλιέργεια είναι βεβαίως μόνον η αφορμή, για μια γενικότερη συζήτηση για την ορθογραφία και δη στο δημόσιο λόγο. Δείτε τα υποσελίδια σχόλια σε δημοσιεύματα, ακόμη και τηλεγραφήματα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, που μιλούν για «πολύ ώρα» και όχι «πολλή ώρα». Παρατηρήστε, καθώς θα βγαίνετε από το Μετρό του Ευαγγελισμού, την πινακίδα που θέλει λάθος γραμμένο τον «Λυκαβητό» στα ελληνικά, αλλά ορθά στα αγγλικά «Lycabettus».

Είναι τερατώδης η απουσία ανακλαστικών στην Ελλάδα. Μας ενοχλεί ο προφορικός λόγος και τα λάθη του, μας ενοχλούν τα αγγλικά του Τσίπρα, αλλά δεν μας πειράζουν τα εξαμβλώματα του γραπτού λόγου. Οχι, δεν είναι σχολαστικότητα, γραφικότητα, μιζέρια η ενόχληση απέναντι σε όσα κυκλοφορούν τριγύρω. Και μπορεί το Διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά μέσα να χαρίζουν μια ελευθερία που δεν τη χαρίζουν άλλα περιβάλλοντα (φαντάζεστε τυπωμένα στο χαρτί τα αριστουργήματα του Καρανίκα;), αυτός όμως δεν είναι λόγος ανοχής μιας πραγματικότητας που απαξιώνει γενικότερα τον λόγο. Γιατί απαξιώνει και την καθημερινότητα μας, την ίδια μας τη ζωή. Κι’ άλλο;

Ελευθερία Κόλλια

Protagon

ΥΣ: Ο Καρανίκας έχει εμμονή με τον Στέλιο Παττακό, να ξέρετε. Κάθε φορά που είναι να βρίσει, του ‘ρχεται στην άκρη της γλώσσας το όνομα του. Αυτή τη φορά, σκέφτηκε να αποκαλέσει την κυρία και «παττακού τρίχα» (το «π», πεζό). Θα ‘χει κι αυτό την εξήγησή του.