13.10.12

Γεωπολιτικά παιχνίδια, και φυσικό αέριο.


Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ahmet Davutoglu, που στηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, είναι ο κύριος αρχιτέκτονας της αυτοκαταστροφικής στρατηγικής της χώρας του, που επιδιώκει διακαώς την ανατροπή του άλλοτε συμμάχου της, Bashar Al-Assad της Συρίας.
 Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση, το κόμμα ΑΚΡ του Erdoğan, συνεργάζεται στενά με την Αδελφότητα από το 2006. Μάλιστα, υπάρχουν πληροφορίες ότι έλαβε και $10 δις. ως προεκλογική βοήθεια από την σαουδική μοναρχία. Από την δεκαετία του `50, υπάρχει μια ταύτιση απόψεων μεταξύ της φονταμενταλιστικής Μουσουλμανικής Αδελφότητας και της Σ. Αραβίας.
Πρόσφατα, η Τουρκία και η Συρία ενεπλάκησαν σε μεθοριακές συγκρούσεις, με τον κίνδυνο του πλήρους πολέμου να είναι πλέον ορατός. Η Τουρκία ανήκει στο ΝΑΤΟ, το καταστατικό του οποίου προβλέπει, πως αν μια χώρα μέλος δεχτεί επίθεση, θα πρέπει να υπάρξει συλλογική αντίδραση.
Το γεγονός ότι οι πυρηνικές Ρωσία και Κίνα έχουν δεσμευτεί να υπερασπιστούν την Συρία, δημιουργεί κινδύνους για έναν νέο και πολύ πιο σοβαρό παγκόσμιο πόλεμο.
 

Τον Δεκέμβριο του 2011, ο πρώην αναλυτής της CIA  Philip Giraldi προέβλεπε πως: «Το ΝΑΤΟ είναι ήδη αναμεμιγμένο στη Συρία, χρησιμοποιώντας την Τουρκία. Ο Davutoglu παραδέχτηκε πως η χώρα του είναι έτοιμη να εισβάλλει, μόλις το συμφωνήσουν οι δυτικοί της σύμμαχοι. Η εισβολή θα έχει ως δικαιολογία τους ανθρωπιστικούς λόγους, όπως έγινε και με την Λιβύη…».
Η πρόσφατη επίθεση της Τουρκίας, που στηρίζεται εμμέσως και από το Ισραήλ, εξελίσσεται σύμφωνα με ένα σενάριο που δημοσιεύτηκε από το νεοσυντηρητικό Think Tank, The Brookings Institution.
Σε έκθεσή του, του περασμένου Μαρτίου, το Brookings αναφέρει πως «το Ισραήλ θα μπορούσε να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο στα υψώματα του Γκολάν, έτσι ώστε η Συρία να έχει να αντιμετωπίσει ένα διπλό μέτωπο». Κάτι τέτοιο βλέπουμε να γίνεται σήμερα στην περιοχή.
Γιατί όμως το Ισραήλ να θέλει να ξεφορτωθεί τον Assad για χάρη ενός νέου καθεστώτος που πιθανόν να ελέγχεται από την Μουσουλμανική Αδελφότητα;
Τι μπορεί να  συνδέει το Ισραήλ, με την Τουρκία και το Κατάρ, εναντίον της Συρίας, αλλά και της Ρωσίας, του Ιράν, και της Κίνας;
Η απάντηση είναι η ενεργειακή γεωπολιτική.
Στην Μέση Ανατολή, αυτό που αποκτά πλέον κυρίαρχη σημασία είναι ο έλεγχος του φυσικού αερίου που παίζει μεγάλο ρόλο στο μέλλον όχι μόνο των μεσανατολικών κρατών που το παράγουν, αλλά και αυτού της ΕΕ, της Ευρασίας, της Ρωσίας, και της Κίνας.
Το φυσικό αέριο αποτελεί την πιο καθαρή εναλλακτική λύση στην ενέργεια, και ο ρόλος του καθίσταται σημαντικότερος από τότε που το Βερολίνο αποφάσισε να τελειώνει με την πυρηνική ενέργεια, μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα.
Το αέριο θεωρείται περιβαλλοντικά φιλικό, αφού δεν αφήνει «ίχνη άνθρακα». Η ΕΕ, προκειμένου να συμμορφωθεί με τα νέα όρια μείωσης του CO2 μέχρι το 2020, στρέφεται προς το αέριο αντί του άνθρακα. Το οικονομικό κόστος του φυσικού αερίου είναι πολύ χαμηλότερο της αιολικής ενέργειας, και άλλων πηγών ενέργειας, οπότε η ΕΕ προβλέπεται να μετατραπεί στην μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου στα επόμενα χρόνια.
Αυτή η προοπτική, σε συνδυασμό με νέα κοιτάσματα αερίου στο Ισραήλ, στο Κατάρ, και στη Συρία, θέτουν τις προϋποθέσεις για τις νέες γεωπολιτικές συγκρούσεις σε σχέση με το συριακό καθεστώς.
Τον περασμένο Ιούλιο, Η Συρία, το Ιράν, και το Ιράκ συνυπέγραψαν μια ιστορική συμφωνία δημιουργίας ενός νέου αγωγού μεταφοράς αερίου, που δεν της δόθηκε η πρέπουσα σημασία, αφού όλα τα ΜΜΕ ασχολούνταν με τα εσωτερικά της Συρίας.
Ο αγωγός αυτός θα κοστίσει $10 δις, και θα χρειαστεί τρία χρόνια για να κατασκευαστεί. Θα ξεκινάει από το ιρανικό λιμάνι Assalouyeh κοντά στα κοιτάσματα South Pars, θα περνάει από το Ιράκ, και θα καταλήγει στη Δαμασκό. Στη συνέχεια, θα επεκταθεί μέχρι τον Λίβανο, από τα λιμάνια του οποίου θα εξάγεται στη Ευρώπη.
Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου South Pars, που τα μοιράζονται το Κατάρ και το Ιράν, θεωρούνται ως τα μεγαλύτερα του κόσμου. Ο εν λόγω αγωγός θα είναι ντε φάκτο σιιτικός, αφού θα ξεκινάει από το σιιτικό Ιράν, θα διασχίζει το σιιτικό κατά πλειοψηφία Ιράκ, και θα καταλήγει στη φιλική προς τους Σιίτες αλεβιτική Συρία του Assad.
Ένα πρόσθετο στοιχείο του γεωπολιτικού δράματος που ξετυλίγεται είναι και το γεγονός ότι το South Pars βρίσκεται στη μέση της αμφισβητούμενης  υφαλοκρηπίδας του Περσικού Κόλπου, μεταξύ του σιιτικού Ιράν, και του σουνιτικού Κατάρ, που παρεμπιπτόντως αποτελεί την έδρα μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών των ΗΠΑ.
Εν ολίγοις, το Κατάρ, εκτός του ότι ελέγχει το δίκτυο Al-Jazeera, που συνεχώς εκπέμπει προπαγάνδα εναντίον του Assad, συνδέεται πολύ στενά με την Αμερική και το ΝΑΤΟ.
Το Κατάρ μάλλον έχει διαφορετικά σχέδια για τα κοιτάσματα αερίου του South Pars,  και δεν πολυενδιαφέρεται για τον νέο αγωγό. Μάλιστα τον σαμποτάρει, εξοπλίζοντας τους αντικαθεστωτικούς της Συρίας, οι περισσότεροι των οποίων είναι τζιχαντιστές από το Πακιστάν, την Λιβύη, και την Σ. Αραβία.
Επί πλέον, τον Αύγουστο του 2011, συριακές εταιρίες ανακάλυψαν νέα κοιτάσματα αερίου στην περιοχή Qara, κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, και στην μεσογειακή ναυτική βάση της Ρωσίας στην Ταρσό. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα κοιτάσματα αυτά είναι εξίσου μεγάλα με  αυτά του Κατάρ.
Ο αναλυτής Pepe Escobar, γράφοντας στην Asia Times, αναφέρει πως το Κατάρ τα έχει βρει με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία και χρηματοδοτεί, με αντάλλαγμα την μη εμπλοκή της στα εσωτερικά του.
Ένα καθεστώς φιλικό προς την Αδελφότητα στην Συρία και στην Ιορδανία, που θα στηρίζονταν από το Κατάρ, μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου, και να βάλει σε μειονεκτική θέση την Ρωσία, το Ιράν, την Συρία, και την Κίνα.
Όπως αναφέρει ο συγκεκριμένος αναλυτής, «το Κατάρ σκοπεύει στην ακύρωση του αγωγού Ιράν, Ιράκ, Συρίας. Να θυμόμαστε πως η Βαγδάτη και η Τεχεράνη στηρίζουν το νυν συριακό καθεστώς… αν αυτό αλλάξει, με την συνδρομή του Κατάρ, τότε ένα μελλοντικό καθεστώς της Αδελφότητας στη Δαμασκό, θα συνεργάζονταν στενότερα με το Κατάρ, και τον δικό του αγωγό».
Κάτι όμως που περιπλέκει τα πράγματα, είναι η πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων αερίου στις θάλασσες του Ισραήλ, και εντός της ΑΟΖ του.
Πρόκειται για το πεδίο Tamar, που αναμένεται να αρχίσει να βγάζει αέριο στα τέλη του χρόνου, και ονομάστηκε Λεβιάθαν. Τα αποθέματά του είναι αρκετά για να διατηρήσουν ενεργειακά ανεξάρτητο  το Ισραήλ για τα επόμενα 100 χρόνια.
Η ενεργειακή αυτάρκεια είναι ένας παλιός πόθος των Ισραηλινών, αφού σε αντίθεση με τους Άραβες γείτονές τους, δεν διαθέτουν πετρέλαιο. Τώρα όμως η τύχη τους άλλαξε.
Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ αντιμετωπίζει ένα στρατηγικά επικίνδυνο δίλημμα. Δεν θέλει να έχει ως ανταγωνίστρια στις εξαγωγές αερίου προς την ΕΕ της Συρία, που είναι προς το παρόν φιλική με το Ιράν, το Ιράκ, και τον Λίβανο. Αυτό ίσως να εξηγεί το γιατί ο Netanyahu βοηθά κρυφά τις συριακές αντικαθεστωτικές ομάδες.
Αν όμως επικρατήσει στη Δαμασκό η Μουσουλμανική Αδελφότητα, τότε το Ισραήλ θα κινδυνέψει ακόμη περισσότερο. Ήδη, η γειτονική Αίγυπτος διαθέτει ένα εχθρικό προς το Ισραήλ καθεστώς.
Είναι πια κοινό μυστικό, ότι ο Netanyahu δεν τα πάει καλά με τον Obama. Ο Λευκός Οίκος και το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών στηρίζουν ανοιχτά την Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα, η τελευταία συνάντηση της Hillary Clinton με τον  Davutoglu, έγινε μάλλον με σκοπό την παρότρυνση της Τουρκίας να κλιμακώσει στρατιωτικά απέναντι στη Συρία, χωρίς όμως την άμεση στήριξη των ΗΠΑ, που εν όψει των εκεί εκλογών, δεν θέλουν να προκαλέσουν προβλήματα στην προεκλογική εκστρατεία του προέδρου τους.
Στο ζήτημα της Συρίας, η Αμερική βαδίζει επάνω σε ένα λεπτό τεντωμένο σκοινί. Προσπαθεί εμμέσως, πλην σαφώς, να ανατρέψει τον Assad.
Από την άλλη, η Ρωσία παίζει κορώνα γράμματα το μέλλον της ως βασικού προμηθευτή ενέργειας προς την ΕΕ.
Το στρατηγικό μέλλον της Ρωσίας θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα μπορέσει να παίξει κάποιον ρόλο στα νέα κοιτάσματα αερίου της συμμάχου της Συρίας. Η Μόσχα εδώ και καιρό στηρίζει τον αγωγό South Stream προς την Ευρώπη, ως εναλλακτική λύση στον αμερικανικό αγωγό Nabucco, που σχεδιάστηκε με σκοπό να την βγάλει απ έξω.
Σήμερα, η ρωσική Gazprom αποτελεί τον Νο 1 προμηθευτή φυσικού αερίου στην ΕΕ. Ελέγχει το 25% της συνολικής ευρωπαϊκής αγοράς αερίου, και σκοπεύει να το αυξήσει στο 30% με την ολοκλήρωση του South Stream.
Όπως λέει ο Rainer Seele, επικεφαλής της γερμανικής  Wintershall, που συνεταιρίστηκε με την Gazprom στον Nord Stream, «στον αγώνα που δίνει η Δύση απέναντι στην Ασία για φυσικούς πόρους και πρώτες ύλες, ο South Stream, όπως και ο  Nord Stream, θα μας διασφαλίσουν την πρόσβαση στις ζωτικές για την οικονομία μας πηγές ενέργειας».
Ο South Stream όμως εστιάζει προς την Δύση αντί για την Ασία. Η συνεχιζόμενη μάχη μεταξύ του ρωσικού South Stream, και του  Nabucco που τον στηρίζουν οι ΗΠΑ, είναι καθαρά γεωπολιτικής φύσης. Όποιος νικήσει, θα έχει τον κυρίαρχο ρόλο στο πολιτικό πεδίο της Δύσης του μέλλοντος.
Τώρα, η Συρία προκύπτει ως μια νέα πηγή ενέργειας για την ΕΕ, την οποία μπορεί να διαχειριστεί η Ρωσία. Αν επιβιώσει ο Assad, ο ρόλος της Ρωσίας θα αναβαθμιστεί.
Αν γίνει κάτι τέτοιο, τότε το Ισραήλ θα μπορούσε θεωρητικά να ταυτιστεί σε ένα ενεργειακό κονσόρτιουμ με την Ρωσία, την Συρία, το Ιράν, και το Ιράκ, αρκεί να έφτανε σε μια συμφωνία με την Τεχεράνη αναφορικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα. Κάτι τέτοιο δεν είναι αδύνατο, ειδικά αν τα πράγματα αλλάξουν μετά τις επόμενες ισραηλινές εκλογές.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία που προς το παρόν ζει μια σκληρή εσωτερική διαμάχη ανάμεσα στους  Davutoglu και  Gül από την μία, και του Erdogan από την άλλη, εξαρτάται από την Gazprom, για το 40% του φυσικού αερίου της βιομηχανίας της. Αν χάσει την μάχη ο Davutoglu, τότε ίσως η Άγκυρα να μπορούσε να παίξει έναν πιο εποικοδομητικό ρόλο, ως χώρα τράνζιτ για το συριακό και ιρανικό φυσικό αέριο.
Το ποιος θα ελέγχει την μελλοντική Συρία αποτελεί τον πυρήνα της σημερινής γεωπολιτικής αντιπαράθεσης.
Το που θα καταλήξει αυτή η αντιπαράθεση θα διαμορφώσει και τις μελλοντικές παγκόσμιες συνθήκες.
Ή θα έχουμε ειρήνη, ή διαρκείς σφαγές και συγκρούσεις.
Σήμερα, η Νατοϊκή Τουρκία παίζει με την φωτιά, όπως το ίδιο κάνουν και το Κατάρ, αλλά και το Ισραήλ,  η Αμερική, και η Γαλλία.
Το φυσικό αέριο είναι η εύφλεκτη ύλη, που πυροδοτεί όλη αυτή την ευαίσθητη αλλά και παράλογη αναζήτηση ενέργειας στην περιοχή. 

S.A.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου