Επενδύστε στους νέους!

Η οικονομική επιτυχία μιας χώρας εξαρτάται από την παιδεία, τις δεξιότητες, και την υγεία του πληθυσμού της.

Όταν οι νέοι της είναι υγιείς και μορφωμένοι, τότε μπορούν να βρουν μια καλή δουλειά, να είναι αξιοπρεπείς, και να προσαρμόζονται στις διακυμάνσεις της παγκόσμιας εργασιακής αγοράς.

Οι επιχειρήσεις επενδύουν περισσότερα, όταν γνωρίζουν πως οι εργαζόμενοί τους θα είναι πιο παραγωγικοί.

Παρόλα αυτά τα αυτονόητα, πολλές είναι οι χώρες του πλανήτη που δεν προσπαθούν καν να διασφαλίσουν την βασική υγεία και την αξιοπρεπή εκπαίδευση της κάθε νέας γενιάς.

 

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Κάποια κράτη είναι απλά πολύ φτωχά ώστε να μπορούν να παράσχουν αξιοπρεπή σχολεία. Οι ίδιοι οι γονείς μπορεί να είναι χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να βοηθούν τα παιδιά τους πέρα από τα πρώτα σχολικά χρόνια, και έτσι ο αναλφαβητισμός να περνάει από την μια γενιά στην επόμενη.

Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη σε πολυμελείς οικογένειες, επειδή τότε οι γονείς δεν μπορούν να επενδύσουν στην υγεία, στην διατροφή, και στην εκπαίδευση του κάθε παιδιού.

Υπάρχουν όμως και πλούσιες χώρες που αποτυγχάνουν σ αυτόν τον τομέα.

Για παράδειγμα οι ΗΠΑ, που αφήνουν τα πιο φτωχά παιδάκια στην δυστυχία τους. Οι φτωχοί ζουν σε φτωχογειτονιές, με φτωχά σχολεία. Οι γονείς είναι συνήθως άνεργοι, άρρωστοι, διαζευγμένοι, ή και φυλακισμένοι. Έτσι, τα παιδιά αυτά παγιδεύονται σε έναν κύκλο (επί γενεές ολόκληρες ) φτώχειας, παρά την σχετική ευμάρεια της υπόλοιπης κοινωνίας. Αποτελεί συχνό φαινόμενο, τα φτωχά παιδιά να καταλήγουν φτωχοί ενήλικες.

Ένα νέο και  εξαιρετικό ντοκιμαντέρ με τίτλο The House I Live In, περιγράφει την σύγχρονη Αμερική, που ζει υπ αυτές τις άθλιες συνθήκες, εξαιτίας των καταστροφικών πολιτικών που ακολουθούνται.

Πριν από 40 χρόνια, η πολιτική ηγεσία της Αμερικής κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στα ναρκωτικά, έτσι ώστε να καταπολεμήσει την εξάρτηση από την κοκαίνη,  κλπ. Όπως όμως αναδεικνύει το ντοκιμαντέρ, ο πόλεμος αυτός εναντίον της μάστιγας των ναρκωτικών εξελίχθηκε σε πόλεμο εναντίον των φτωχών, και πιο ειδικά εναντίον των φτωχών και  μειονοτικών τμημάτων του πληθυσμού.

Ο πόλεμος αυτός οδήγησε σε μαζικές φυλακίσεις φτωχών, και μειονοτικών νέων. Η σημερινή Αμερική έχει ανά πάσα στιγμή περίπου 2.3 εκατομμύρια φυλακισμένους, ένα μεγάλο μέρος των οποίων είναι φτωχοί, που συνελήφθησαν επειδή πουλούσαν ναρκωτικά προκειμένου να συντηρήσουν την δική τους εξάρτηση. Το αποτέλεσμα είναι οι ΗΠΑ να έχουν το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ποσοστό κρατουμένων, ή αλλιώς 743 φυλακισμένους για κάθε 100.000 πληθυσμού!

Σύμφωνα με την ταινία, υπάρχει ένας ολόκληρος εφιαλτικός κόσμος στον οποίον η φτώχεια μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, χάρη στον αναποτελεσματικό και κοστοβόρο πόλεμο εναντίον των ναρκωτικών, ο οποίος διευκολύνει αυτή τη διαδικασία.

Οι φτωχοί, κυρίως Αφροαμερικανοί, δεν βρίσκουν εργασία, ή απολύονται από τον στρατό χωρίς καμιά δεξιότητα ή δυνατότητα πρόσληψης. Έτσι, πέφτουν στην φτώχεια, και συνεπώς και στα ναρκωτικά.

Αντί να βοηθούνται μέσω κοινωνικών και υγειονομικών παροχών, συλλαμβάνονται και μετατρέπονται σε κακοποιούς. Από κει και πέρα αρχίζουν να μπαινοβγαίνουν στις φυλακές, και σπάνια βρίσκουν ευκαιρία να βρουν μια νόμιμη δουλειά, που θα τους βοηθούσε να ξεφύγουν από την εξαθλίωση. Τα παιδιά τους μεγαλώνουν χωρίς γονική παρουσία, και χωρίς στήριξη και ελπίδα. Τα παιδιά των χρηστών συνήθως καταλήγουν κι αυτά χρήστες, ενώ συχνά φυλακίζονται, ή πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία από την βία, ή τα ναρκωτικά.

Η Αμερική δηλαδή κάνει το ίδιο λάθος επί 40 χρόνια. Για να σπάσει ο κύκλος της φτώχειας, μια χώρα θα πρέπει να επενδύει στο μέλλον των παιδιών της, και όχι να φυλακίζει 2.3 εκατομμύρια άτομα τον χρόνο, τα περισσότερα εκ των οποίων για εγκλήματα που δεν αφορούν στη βία, αλλά είναι απλά τα συμπτώματα της ανέχειας.

Οι περισσότεροι πολιτικοί συμβάλλουν σ αυτή την τρέλα. Εκμεταλλεύονται τις φοβίες της μεσαίας τάξης, ειδικά αυτήν απέναντι στις μειονότητες, έτσι ώστε να διαιωνίζουν αυτή την λανθασμένη κατεύθυνση των κρατικών και κοινωνικών δαπανών.

Οι κυβερνήσεις έχουν έναν βασικό ρόλο να παίξουν, αυτόν της εξασφάλισης των ίσων ευκαιριών για όλα τα παιδιά,  πλούσια και φτωχά. Ένα φτωχό παιδί δύσκολα μπορεί να ξεφύγει από την φτώχεια των γονιών του, αν δεν υπάρχουν ισχυρά και αποτελεσματικά κρατικά προγράμματα που θα στηρίζουν και θα προωθούν την υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, την υγειονομική φροντίδα, και την αξιοπρεπή διατροφή.

Εδώ έγκειται η αυθεντία της «κοινωνικής δημοκρατίας» (σοσιαλδημοκρατίας), της φιλοσοφία που ξεκίνησε στην Σκανδιναβία, και μετά εφαρμόστηκε σε πολλά αναπτυσσόμενα κράτη, όπως π.χ. η Κόστα Ρίκα.

Η βασική της ιδέα είναι απλή, και συνάμα πανίσχυρη: Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν μια ευκαιρία, και ο ρόλος της κοινωνίας είναι να τους την εξασφαλίζει. Και το πιο σημαντικό, οι οικογένειες θα πρέπει να ανατρέφουν υγιή, καλοταϊσμένα, και εκπαιδευμένα παιδιά. Οι κοινωνικές επενδύσεις είναι υψηλές, και χρηματοδοτούνται από την υψηλή φορολόγηση, την οποία οι πιο πλούσιοι πολίτες αποδέχονται, αντί να αποφεύγουν.

Αυτή είναι η πιο βασική μέθοδος για να σπάσει η μετάδοση της φτώχειας από γενιά σε γενιά. Ένα φτωχό παιδί στην Σουηδία, έχει πολλά να κερδίσει από μικρή ακόμη ηλικία. Οι γονείς του έχουν εγγυημένη άδεια ανατροφής από την δουλειά τους για να το μεγαλώσουν ως βρέφος. Στη συνέχεια, το κράτος παρέχει υψηλής ποιότητας βρεφονηπιακούς σταθμούς, επιτρέποντας στην μητέρα ήσυχη πλέον να επιστρέψει στην εργασία της.

Το κράτος επίσης φροντίζει πως όλα τα παιδιά θα βρουν μια θέση σε βρεφονηπιακό σταθμό, έτσι ώστε να είναι έτοιμα να ξεκινήσουν το σχολείο στα έξι χρόνια τους. Και παράλληλα υπάρχει δημόσια εξασφαλισμένη δωρεάν υγεία, έτσι ώστε τα παιδιά να μεγαλώνουν υγιή.

Η σύγκριση μεταξύ Σουηδίας και Αμερικής είναι εξόχως αποκαλυπτική. Χρησιμοποιώντας στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Αμερική έχει ποσοστό φτώχειας 17.3%, δηλαδή περίπου διπλάσιο από αυτό της Σουηδίας (8.4%).

Τα ποσοστά φυλάκισης των ΗΠΑ είναι δεκαπλάσια αυτών της Σουηδίας.

Σε γενικές γραμμές η Αμερική είναι πιο πλούσια από την Σουηδία, αλλά το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ των πιο πλούσιων και των πιο φτωχών Αμερικανών είναι πολύ πιο ευρύ από ότι στη Σουηδία, ενώ οι ΗΠΑ τιμωρούν τους φτωχούς τους αντί να τους στηρίζουν.

Μια άλλη σοκαριστική αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια, η Αμερική είναι η τελευταία σε επίπεδο κοινωνικής και οικονομικής ανέλιξης, από όλα τα αναπτυγμένα κράτη. Τα φτωχά δηλαδή παιδιά παραμένουν φτωχά και όταν ενηλικιώνονται. Όπως τα πλούσια γίνονται πλούσιοι ενήλικες.

Όλα αυτά σημαίνουν μια σπατάλη ανθρώπινου δυναμικού και ταλέντου. Και η Αμερική θα πληρώσει ένα μεγάλο τίμημα για αυτό, αν δεν αποφασίσει να αλλάξει πορεία.

Η επένδυση στους νέους φέρνει τεράστια κέρδη για μια κοινωνία, τόσο οικονομικά, όσο και ανθρώπινα…

S.A.

Project Syndicate