Ο πολιτισμός των social media.

Μέσα στον καιρό της αναγκαστικής έντυπης αρθρογραφικής αφλογιστίας, από τον Δεκέμβριο του 2011, όταν έκλεισε η «Ε», μέχρι σήμερα, τα δάχτυλα χτυπούσαν τις σκέψεις σε ευγενικές και φιλόξενες διαδικτυακές γωνιές ή στις ιδιοσυντήρητες κατασκευές των social media. 

 

Στις πλατφόρμες της κοινωνικής δικτύωσης οι άνθρωποι εξασκούν όλα τα μήκη και τα πλάτη της ρητορικής τους, από τα κατάλοιπα των ακαδημαϊκών σπουδών τους μέχρι τις μύχιες εξομολογήσεις στα ΚΨΜ.

Όλα χωράνε σε αυτόν τον κόσμο της διαδικτυωμένης κουλτούρας.

Μιας κουλτούρας που ορίζει ότι έχουν λόγο και οι παραδοσιακά αποκλεισμένοι από τα media.

Άνθρωποι που ο λόγος τους σε καμία περίπτωση δεν χωρούσε από τα φίλτρα της κοινώς αποδεκτής πληροφόρησης. Άνθρωποι που δεν είχαν ράψει και ραφινάρει τις απόψεις τους με τέτοιον τρόπο ώστε να είχαν προεξοφλήσει την απρόσκοπτη προβολή τους.

Όλοι έχουν λόγο κι άποψη και όλοι κρίνουν και κρίνονται.

Με μια μεγάλη διαφορά: τη «θεωρία των πολλαπλών προσωπικοτήτων», που κρέμεται πάνω από τα σκυμμένα σε οθόνες κεφάλια των χρηστών των social media.

Ένα από τα πιο περίεργα ερωτήματα που απευθύνουν ακαδημαϊκοί δάσκαλοι σε φοιτητές δημοσιογραφικών σχολών, όπου διδάσκονται τα New Media και τα Social Media, είναι: «Πείτε γιατί πιστεύετε ότι από τότε που κάθε ένας φοιτητής μπορεί να ποστάρει ό,τι του 'ρθει στο μυαλό, στο Facebook και το Twitter, σταμάτησαν να μουντζουρώνουν τα θρανία τους;».

Κάποιοι θεωρούν απολιτίκ κι ανέξοδες τέτοιες αναφορές. Αλλά δεν είναι έτσι.

Η «θεωρία των πολλαπλών προσωπικοτήτων», όταν χτυπηθεί από τα γιγάντια πιστόνια της κρίσης, παράγει υψηλού προβληματισμού αποτελέσματα.

Όπως για παράδειγμα η καθημερινή και άοκνη διαδικασία κατασκευής εχθρών μέσω πληκτρολογίων και οθονών και πίσω από την ψευδαίσθηση ότι εκείνη την ώρα είμαστε μόνοι μας. Απομονωμένοι.

Εμείς και η μονολιθικότητα της επικοινωνίας μας.

Και κάποιοι μεγάλοι διανοητές, όπως ο Enzensberger, το λένε απόλυτα, και ίσως να βοηθούν στην εξήγηση πολλών καθημερινών, διαδικτυακών και άλλων, ατομικών ή μαζικών συμπεριφορών: «Όταν η αυτοαπομόνωση παίρνει απελπισμένες μορφές, καταλήγει σε φυγή προς τα μπρος και αυτή με τη σειρά της σε παροξυσμό».

Είναι από τα δεινά της σημερινής καταβαραθρωμένης, από όλες τις απόψεις, ελληνικής κοινωνίας, να περνά εύκολα στο αντίθετο της κατάθλιψης, που είναι η μανία. Και μάλιστα να προσδίδει σε αυτήν στοιχεία πολιτικού ριζοσπαστισμού, έχοντας αφήσει πίσω της τα θρυμματισμένα κομμάτια του όποιου πολιτισμού της. Γιατί πολιτισμός δεν είναι να κοιμάσαι και να ονειρεύεσαι ότι είσαι Καρυάτιδα, αλλά να ξυπνάς και να μπορείς να κατανοήσεις γιατί δεν είσαι.

Μοιάζει κάπως με εκείνη την ιστορία που είχε εκφωνήσει τον Ιούλιο του 1978 ο Μάνος Χατζιδάκις στο Γ' Πρόγραμμα, όταν ο νταής του σχολείου τον χτύπησε στο κεφάλι επειδή έμενε στην απέναντι πλευρά του λόφου και άρα ήταν εχθροί: «Θα τον ξαναδώ: εισπράκτορα, εκπαιδευτή στο στρατό, τηλεγραφητή, κλητήρα στο υπουργείο....». Είναι και αυτή η ικανότητα αντίληψης ένα από τα στοιχεία της κουλτούρας των social media...

Κώστας Κυριακόπουλος

Ελευθεροτυπία