Η πρόκληση για τον Κυριάκο…

Μια από τις παλιότερες πολιτικές παραδόσεις στη χώρα μας είναι αυτή της καμένης γης.

Ο κάτοχος κυβερνητικού οφικίου διαλαλεί την ελεεινή κατάσταση που παρέλαβε από τον προκάτοχό του ώστε να κατεβάσει τον πήχυ, και να δείξει πόσο καλύτερος θα είναι αυτός.

Από αυτή την άποψη, ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είναι τυχερός.

Αναλαμβάνει ένα υπουργείο στο οποίο ο προκάτοχός του ήταν απελπιστικά αναποτελεσματικός, και στο οποίο χάθηκε ένας και πλέον χρόνος με ελάχιστα αποτελέσματα - πλην της πλήρους απώλειας της εμπιστοσύνης των εταίρων και πιστωτών μας ως προς τη διάθεση ή και την ικανότητα να προβούμε σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Δυστυχώς όμως, τόσο για τον κ. Μητσοτάκη, όσο και για τον τόπο, οι συγκρίσεις αυτού του τύπου έχουν χάσει τη θέση τους. Η χώρα, παρ’ όλη τη σταθεροποίηση στα μακροοικονομικά της μεγέθη, βρίσκεται ακόμη σε κρίσιμη κατάσταση, εφόσον η δημόσια διοίκηση δεν έχει αλλάξει. Η έλλειψη έργου και δυναμικής μέχρι σήμερα, συνοδευόμενη από αποχωρήσεις έμπειρων στελεχών του Δημοσίου, όσο και το χαμηλό ηθικό δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε τις προσμονές των εταίρων μας, που αντιλαμβάνονται ότι το βασικό μέλημα της κυβέρνησης είναι η προστασία των ημετέρων, τόσο στη Δημόσια Διοίκηση όσο και στους πολύ πιο αμαρτωλούς οργανισμούς περί το Δημόσιο.

Η πρόσφατη περιπέτεια με την ΕΡΤ κατέδειξε όχι μόνο το μέγεθος του προβλήματος, αλλά και τον κίνδυνο αντιμετώπισης μιας τόσο σοβαρής κατάστασης χωρίς τον αναγκαίο προγραμματισμό.

Η επιλογή μιας ριζικής τομής ήταν ευκαιριακή.

Με δεδομένες τις ημερομηνίες συνεδριάσεων στην Ε.Ε. και το ΔΝΤ, και την αδυναμία να βρεθούν 2.000 προς απόλυση, η ΕΡΤ αποτέλεσε έναν βολικό και άμεσο στόχο - που θα έδινε και ένα επικοινωνιακό μήνυμα πυγμής στην εσωτερική πολιτική σκηνή.

Η ιδέα μιας «εύκολης νίκης» εξανεμίστηκε γρήγορα.

Καίτοι έθεσε επί τάπητος το ζήτημα των απολύσεων, και των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, το κλείσιμο της ΕΡΤ έδειξε τους κινδύνους των μονομερών ενεργειών.

Μας υπενθύμισε τον κίνδυνο της προχειρότητας (αγνοήθηκε ο πρότερος σχεδιασμός Μόσιαλου/ Αλιβιζάτου) και την υποκρισία των ηθικοπλαστικών διαγγελμάτων. Και κυρίως φάνηκε ως ανακλαστική κίνηση, ενώ μια ουσιαστική λύση, με πιθανή την απόλυση των εργαζομένων αλλά με σαφές μεταβατικό σχέδιο, ήταν αναγκαία.

Όμως ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται κανείς την αλλαγή είναι εξίσου σημαντικός με την ίδια την αλλαγή.

Η χώρα δεν χρειαζόταν μια πολωτική λύση σε έναν τόσο νευραλγικό τομέα. Θα ήταν χρήσιμο να υπενθυμίσουμε το αμαρτωλό παρελθόν, αλλά και παρόν, των τηλεοπτικών μέσων στη χώρα μας, και ειδικά το χαμηλό επίπεδο δημοσιογραφίας.

Όσο για τον ιδιωτικό τομέα, το γεγονός ότι μεγάλοι σταθμοί ανήκουν στη νέα γενιά των «Ελλήνων ολιγαρχών», που έχουν εν πολλοίς πλουτίσει από δημόσια έργα και προμήθειες, δίνει μια κυριολεκτική έννοια στη λέξη «διαπλοκή».

Ως προς το «συμμάζεμα του κράτους» υπάρχουν 1.612 καταγεγραμμένοι οργανισμοί που σαφώς δεν παράγουν έργο, αλλά αμείβουν όχι μόνο προσωπικό αλλά και μέλη διοικητικών συμβουλίων, στα οποία βρίσκεται η αφρόκρεμα του βαθέος κομματικού κράτους, των φίλων και κουμπάρων.

Και εκεί οι διαδικασίες έχουν παγώσει.

Αυτή είναι λοιπόν η πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει ο κ. Μητσοτάκης, αλλά και ο ίδιος ο κ. Σαμαράς.

Πρέπει να προχωρήσουν συστηματικά, να εστιάσουν στην εφαρμογή, να παρέμβουν σε άχρηστους οργανισμούς και, κυρίως, να αναδομήσουν τη Δημόσια Διοίκηση. Πρέπει να προάγουν τόσο τους κατάλληλους ανθρώπους, όσο και τις σωστές πρακτικές και συμπεριφορές.

Η διαδικασία για την κινητικότητα έχει σημασία κυρίως γιατί θα καθορίσει τι είδους Δημόσιο χτίζουμε.

Ακόμη σημαντικότερο, ο κ. Μητσοτάκης δεν μπορεί να επιτελέσει μόνος του το έργο της αναδιάρθρωσης: Χρειάζεται στενή συνεργασία με άλλους υπουργούς, και για πολλούς από αυτούς τα δείγματα γραφής είναι απογοητευτικά.

Η μόνη ελπίδα είναι ότι ο κ. Σαμαράς θα αντιληφθεί την κρισιμότητα των διαρθρωτικών αλλαγών, όπως αντιλήφθηκε την ανάγκη μακροοικονομικής προσαρμογής πριν από έναν χρόνο.

Όχι λόγω ηθικού επαναπροσανατολισμού, αλλά γιατί η εναλλακτική είναι να τσακιστεί η χώρα στα βράχια.

Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι ο κ. Μητσοτάκης θα αποκτήσει αυτονομία κινήσεων από τον κ. Σαμαρά αλλά και τον κ. Βενιζέλο, αντίστοιχη με αυτήν που δόθηκε στον κ. Στουρνάρα στα οικονομικά, και ότι θα αναγκαστούν τα κατάλοιπα του βαθέος κράτους να συνεργαστούν μαζί του.

Και ας ελπίσουμε ότι ο κ. Μητσοτάκης θα ανταποκριθεί σ’ αυτή την τεράστια πρόκληση, χτίζοντας μιαν ικανή ομάδα, που δεν θα στηρίζεται σε παλαιοκομματικά στελέχη και σε διατήρηση πολιτικών ισορροπιών: Θα βρεθούν πολλοί καλοθελητές να του εξηγήσουν γιατί πρέπει να «προσέξει».

Οι κατά καιρούς δηλώσεις και θέσεις, καθώς και η επαγγελματική του σταδιοδρομία πριν από την είσοδό του στην πολιτική, δημιουργούν σημαντικές προσδοκίες - παρά το επώνυμό του, το οποίο ίσως παραδόξως για Ελληνα πολιτικό, αποτελεί βάρος.

Ο διαρθρωτικός μετασχηματισμός του Δημοσίου δεν μπορεί να γίνει με τις βαρύγδουπες αλλά κενές ρητορείες τις οποίες παράγει το πολιτικό μας σύστημα. Απαιτεί προσοχή στις δομές, διεξοδική δουλειά, δημιουργία σαφούς προσανατολισμού, σύγκρουση με κατεστημένες ομάδες αλλά και επιλεκτική αποδοχή εκ των έσω, χτίσιμο αξιοπιστίας στη διαχείριση αλλαγής και δημιουργία ενός απλού, κατανοητού αφηγήματος που εξηγεί τι αλλάζουμε, πώς και γιατί.

Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά δεν υπάρχει ώρα για χάσιμο αν θέλουμε να μείνει η Ελλάδα στα πόδια της.

Ας εκμεταλλευτούμε την τελευταία αυτήν ευκαιρία.

Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδης

Καθημερινή