Ο Bill Gates, και η παγκόσμια φτώχεια…

Την περασμένη εβδομάδα, στη διάρκεια του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, ο Bill Gates έκανε μια παράτολμη πρόβλεψη λέγοντας πως μέχρι το 2035 δεν θα υπάρχουν σχεδόν καθόλου φτωχά κράτη στον κόσμο!

Πρόκειται απλά για μια υπερβολικά αισιόδοξη πρόβλεψη του πιο πλούσιου ανθρώπου στον πλανήτη, ή υπάρχουν κάποια στοιχεία που να την στηρίζουν;

Σε μια δημόσια επιστολή του, λίγο πριν αρχίσουν οι εργασίες στο Νταβός, ο Gates ανέφερε πως τα 35 κράτη που σήμερα χαρακτηρίζονται ως χαμηλού εισοδήματος από την Παγκόσμια Τράπεζα, θα αποχαρακτηριστούν τις επόμενες δυο δεκαετίες.

Όπως έγραψε, «η αντίληψη ότι ο κόσμος χειροτερεύει, και ότι δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα της ακραίας φτώχειας, δεν είναι απλά λανθασμένη, αλλά και βλαβερή… όπως και να το δούμε, ο κόσμος μας είναι πολύ καλύτερος σήμερα από οποιαδήποτε άλλη εποχή. Σε 20 χρόνια θα είναι ακόμη καλύτερος».

Συγχρόνως όμως, ο Oxfam, ένας  μη κυβερνητικός συνασπισμός 17 οργανώσεων κατά της φτώχειας, δημοσίευσε μια μελέτη ζωγραφίζοντας μια πολύ πιο σκοτεινή εικόνα.

Η μελέτη, με τίτλο «Προσπαθώντας για τους Λίγους», αναφέρει πως εν έτει 2014, οι 85 πιο πλούσιοι άνθρωποι στον πλανήτη κατέχουν όσα κατέχουν 3.5 δισεκατομμύρια συνάνθρωποί τους.

Η ανισότητα αυξάνεται, και τα ακραία επίπεδα συσσώρευσης του πλούτου απειλούν να απομονώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια συνανθρώπων μας από τον σύγχρονο κόσμο.

Παράλληλα, μια δημοσκόπηση από πλευράς του Φόρουμ που έγινε στα μέλη του, δηλαδή τα πιο πλούσια κράτη, και οι πιο σημαντικοί άνθρωποι, αποκάλυψε ότι στη λίστα των μεγαλύτερων παγκόσμιων ρίσκων για το 2014, η οικονομική κρίση έρχεται πρώτη, και ακολουθεί στο Νο 2 η οικονομική ανισότητα!

Ποιος έχει δίκιο;

Ρώτησα τον Marcelo Giugale, που είναι ο επικεφαλής στα προγράμματα καταπολέμησης της ανέχειας στην Αφρική, για λογαριασμό της Παγκόσμιας Τράπεζας, και που στο παρελθόν είχε την ίδια θέση αναφορικά με την λατινική Αμερική, και ο οποίος έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο με τίτλο: «Οικονομική Ανάπτυξη: Τι πρέπει να γνωρίζουμε όλοι».

Όπως μου είπε, «τεχνικά ο Gates έχει δίκιο».

Αν δούμε τα ΑΕΠ από πλευράς κατά κεφαλήν εισοδήματος, το ποσοστό των φτωχών μειώνεται ραγδαία τα τελευταία τριάντα χρόνια, από τότε που η Κίνα και η Ινδία υιοθέτησαν την οικονομία της αγοράς.

Η ακραία φτώχεια, ή αλλιώς όσοι βγάζουν λιγότερα από $1.25 την ημέρα, θα εξαφανιστεί στατιστικά ως το 2030, και αυτό είναι εύκολο να γίνει.

Το μεγάλο ερώτημα είναι για το πόσο κάτι τέτοιο θα έχει νόημα.

Όπως λέει, «αν απλά τους βγάλουμε από αυτό το επίπεδο, δίνοντάς τους $1.26 την ημέρα, αυτό δεν θα είναι σοβαρό επίτευγμα… βλέπουμε τεράστια συσσώρευση ανθρώπων κοντά στο όριο της φτώχειας, και τους αποκαλούμε τρωτούς και ευάλωτους. Αυτό σημαίνει πως στο μέλλον θα ζούμε σε έναν κόσμο με πολλούς ευάλωτους».

Τα καλά νέα όμως είναι το γεγονός ότι η τεχνολογία βοηθά στην καταπολέμηση της φτώχειας.

Για πρώτη φορά στην ιστορία μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους φτωχούς, και να εστιάσουμε στις συγκεκριμένες ανάγκες του καθενός.

Μέχρι πρόσφατα υπήρχαν 400 εκατ. στην Ινδία που δεν διέθεταν καν πιστοποιητικά γέννησης, ενώ ακόμη και σήμερα στη λατινική Αμερική το 10% των παιδιών δεν καταχωρούνται στις εθνικές βάσεις δεδομένων, λέει ο Giugale.

Χάρη στη βιομετρική τεχνολογία οφθαλμικής σάρωσης, και άλλες παρόμοιες, όλο και πιο πολλές κυβερνήσεις μπορούν να προχωρήσουν σε ειδικές προσαρμοσμένες κοινωνικές πολιτικές.

Αντί δηλαδή να προσφέρουν επιδοτούμενη βενζίνη, ή δωρεάν ανώτατη παιδεία για όλους, όπως γίνεται σήμερα σε πολλά νοτιοαμερικανικά κράτη, μπορούν να ξέρουν ποιος ακριβώς χρειάζεται επιδότηση, και ποιος όχι.

Το όνομα του παιχνιδιού είναι η «εξατομίκευση», υπογραμμίζει.

Τι πιστεύω εγώ; Αν και κάποιες χώρες μένουν πίσω εξαιτίας των λαϊκιστών ηγετών τους, που απλά χρησιμοποιούν τον λαό για να συσσωρεύουν ιδιωτικό πλούτο, εν τούτοις ο κόσμος πράγματι είναι καλύτερος από παλαιότερα.

Το παγκόσμιο ποσοστό ακραίας φτώχειας πέφτει, από 43% που ήταν το 1990 στο 20% σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, και όλοι ζούμε καλύτερα, και πιο πολλά χρόνια.

Όταν συναντώ κάποιον απαισιόδοξο, του θυμίζω το πώς θα ήταν να πηγαίνει κανείς στον οδοντίατρο πριν από 100 χρόνια, και αυτός να του ξεριζώνει το δόντι χωρίς αναισθησία…

Σήμερα η μεγάλη πρόκληση είναι η εκμετάλλευση περισσότερης τεχνολογίας εναντίον της φτώχειας,  που δυστυχώς μέχρι τώρα ωφελεί μόνο τους πλούσιους.

Τα κράτη θα πρέπει να την χρησιμοποιήσουν έτσι ώστε να βοηθηθούν οι φτωχοί, με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες τους,  και όχι να επιδοτούνται οι πλούσιοι…

Andres Oppenheimer

Miami Herald

Απόδοση: S.A.