Έχει ολοκληρωθεί, τελικά, η Επανάσταση του '21;

 Άλλη μία Εθνική Γιορτή κατέφθασε και ξανά ο καθένας θα τη ζήσει με το δικό του τρόπο.

Πάντως, για τον περισσότερο κόσμο η 25η Μαρτίου είναι μία επέτειος μνήμης της Επανάστασης που μας απελευθέρωσε από τους Τούρκους, χωρίς πολλή παραπάνω σκέψη.

Αναλύουμε το λάβαρο του Παλαιών Πατρών Γερμανού, θυμόμαστε τις Σουλιώτισσες, τους Μανιάτες, τον Κολοκοτρώνη κι άλλους οπλαρχηγούς, κάνουμε μία επανάληψη των μαχών και των εκστρατειών και κάπου στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου αφήνουμε την επανάσταση και επιστρέφουμε στην καθημερινότητα.

Δικαίως, καθώς αξίζουν τη μνήμη μας όλα αυτά τα γεγονότα, ενώ αρκετοί δεν θυμούνται ούτε αυτά.

Κι αν τα θυμήθηκες, συγκινήθηκες, τι άλλο να κάνεις, έτσι;

Άρα αποφασίζεις μετά από λίγο να τα ξεχάσεις πάλι όπως πριν...  

Κάποιοι ίσως να προχωρήσουν και να αναλύσουν πώς ζούσαμε με τους Τούρκους, αν ήμαστε καλά κι αν τελικά είμαστε Έλληνες που κάναμε την Επανάσταση ή μήπως ήταν άλλοι - είναι οι μέρες της κας Ρεπούση για δηλώσεις...

Άλλοι θα θυμηθούν τα πρώτα δάνεια και τους εμφυλίους της εποχής, εξηγώντας "πώς φτάσαμε ως εδώ σήμερα"...

Για μένα όμως το νόημα χάνεται αν βλέπουμε αυτή την Επανάσταση σαν ένα στατικό γεγονός στο χρόνο, με προέκταση μιας δεκαετίας μόνο.

Χάνεται αν την ξεχάσουμε την επόμενη μέρα σαν κάτι που πέρασε και το θυμόμαστε απλά γιατί επηρέασε κάποτε την ιστορία μας και ίσως για να αντλήσουμε κάποια παραδείγματα.

Η Επανάσταση του 1821 ήταν από δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, απόπειρες επανάστασης των Ρωμιών, διαδόχων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η πρώτη επιτυχημένη.

 Ήταν η καθοριστική, που κατάφερε επιτέλους αυτό που τόσες άλλες απέτυχαν. Οι Ρωμιοί δε σταμάτησαν ποτέ να επαναστατούν.

Ο στόχος όμως δεν ήταν αόριστος, δεν ήταν γενικά η ελευθερία.

Ο στόχος ήταν σταδιακά μία καθολική νίκη απέναντι στον Οθωμανό, μέχρι και στην Κωνσταντινούπολη για παλινόρθωση του παλιού ρωμαίικου κράτους. Μέχρι και τη Ρωμυλία, όχι μέχρι τη Ρούμελη.

Σε αυτό το πνεύμα συνεχίστηκαν οι προσπάθειες περιορισμού των Οθωμανών, όπως και στηρίχθηκαν παρόμοιες προσπάθειες άλλων λαών μέχρι το 1922 ουσιαστικά, που η ορμή του πνεύματος αυτού ουσιαστικά αποκόπηκε.

Δεν είναι απλά οι κακές σχέσεις με τον κατακτητή ή το παράπονο της κατάλυσης της Ρωμανίας. Είναι επιπλέον η πάγια απολυταρχική, αντιφιλελεύθερη, φονταμενταλιστική και παρεμβατική φύση του Οθωμανικού και μετέπειτα τουρκικού κράτους που προκαλεί όλους τους γύρω και μέσα του λαούς να του επιτίθενται με κάθε ευκαιρία που τους δίδεται να γλυτώσουν από αυτό. Από τη στιγμή της εμφάνισης των Τούρκων στην Εγγύς Ανατολή σήμανε μία εποχή καταπίεσης και ανελευθερίας για τους λαούς της.

Οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί βυθίστηκαν σε βαθύτερο σκοτάδι και οι υπόλοιποι εκδιώχθηκαν ή υπέφεραν βίαια αφομοίωση.

Όλοι τους αγωνίστηκαν πολλές φορές να αποτινάξουν τον τούρκικο ζυγό. Βαθύτερος στόχος και της δικής μας Επανάστασης αλλά και κάθε ένοπλου αγώνα απέναντι στους Τούρκους εδώ και αιώνες, ήταν η απελευθέρωση της Εγγύς Ανατολής από την τυραννία των Σουλτάνων και την αντικατάσταση της από μία δύναμη πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά φιλελεύθερη.

Το Οθωμανικό και το διάδοχο του καθεστώς επιτελούν το έργο του καταστροφέα της Εγγύς Ανατολής ακόμη και μέχρι σήμερα, συμμετέχοντας με κεντρικό ρόλο σε - αν όχι προκαλώντας - όλες τις τραγωδίες των τελευταίων αιώνων είτε στα Βαλκάνια, είτε στον Καύκασο, είτε στη Μέση Ανατολή και Β. Αφρική.

"Συμπεριφερθείτε του σαν κυρίου σε λέσχη κυρίων και θα συμπεριφέρεται και αυτός με τέτοιον τρόπο" είπαν κάποτε οι Σύμμαχοι για τον Στάλιν, όταν, όντας ομοτράπεζοι του στη Γιάλτα αναγκάστηκαν να συμφιλιωθούν στην ιδέα ότι δεν μπορούν να τον αντιμετωπίσουν.

 Ήλπιζαν (εθελοτυφλώντας;) ότι συμμετέχοντας σε κοινωνία πολιτισμένων εθνών και μετά το πάθημα του πολέμου θα αρχίσει να συμπεριφέρεται και εσωτερικά πλέον αναλόγως.

 Με τον Κεμάλ, λοιπόν, έγινε κάτι παρόμοιο. Ο Κεμάλ "εκσυγχρόνισε" το τουρκικό κράτος μετουσιώνοντας την Οθωμανική Αυτοκρατορία, παρέχοντας την πλαστή εντύπωση πώς τώρα ο κόσμος είχε να κάνει με ένα σύγχρονο κράτος με φορά προς τη Δύση.

Το τίμημα ήταν σε αίμα, αλλά και οι δυνάμεις του κόσμου προτίμησαν να συνεργαστούν με αυτό το δήθεν σύγχρονο καθεστώς και να ασχοληθούν με πιο σοβαρά γι' αυτούς προβλήματα.

Μπήκε και η Ελλάδα σε αυτή τη διαδικασία του κατευνασμού, όταν για χρόνια προωθεί την λεγόμενη "Ελληνοτουρκική φιλία", όταν συμπεριφέρεται στην Τουρκία σα χώρα συζητήσιμη, όταν κάνει κουμπαριές και προσπαθεί να κάνει διαπραγματεύσεις.

Δυστυχώς αυτό ήταν το αποτέλεσμα και του σοκ του 1922.

Το αποτέλεσμα είναι να έχει η Τουρκία την πρωτοβουλία εναντίον των λαών της περιοχής.

Το κράτος αυτό συνεχίζει μια παράδοση αιώνων, με κανένα σεβασμό στις διεθνείς σχέσεις, το δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ιδιοκτησία, χωρίς να προωθεί εντός του αλλά και στις γύρω χώρες τη συνοχή αλλά τη διχόνοια. Χρηματοδοτώντας ένοπλους ισλαμιστές, απειλεί να βυθίσει στον ισλαμισμό από το κέντρο της Μεσογείου μέχρι τη μακρινή Κίνα.  

Με διαρκείς παρεμβάσεις σε όλες τις χώρες, η Τουρκία είναι ένα ίσως από τα μεγαλύτερα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα που συναντά κανείς στην Ευρασία.

Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε το μέσο Τούρκο, ούτε όμως προσωπικά τον Ερντογάν.

Είναι η ίδια η φύση της Τουρκίας τέτοια που τα διαδοχικά καθεστώτα συνεχίζουν την απολυταρχική παράδοση, είτε αυτοί είναι η τωρινή κυβέρνηση είτε η Κεμαλιστική αντιπολίτευση. 

Αντιμετωπίζουμε ένα κράτος με κατώτατο όριο εισόδου στο κοινοβούλιο το 10% (σκεφτείτε τη δική μας Βουλή σήμερα τρικομματική και παλαιότερα δικομματική).

Η τελευταία καταπάτηση της δημοκρατίας είναι η πρόσφατη απαγόρευση του twitter.

Δεν είναι μήπως η στιγμή να αναγνωρίσει η διεθνής κοινότητα ότι η Τουρκία δεν είναι "κύριος σε λέσχη κυρίων";

Το τουρκικό κράτος είναι ακόμη ακριβώς αυτός ο δυνάστης που η Επανάσταση του '21 ήθελε να απομακρύνει.

Πολλοί λαοί της περιοχής έχουν πλέον πραγματικά δικό τους ανεξάρτητο κράτος, χωρίς όμως να αναπνέουν ελεύθερα.

Οι στάσεις και οι απειλές της Άγκυρας υπονομεύουν καθαρά την ασφάλεια, την εσωτερική συνοχή και την οικονομία σε κάθε κράτος της περιοχής.

Δεν είναι ελεύθερο ένα κράτος το οποίο δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά καθώς η ασφάλεια του, εσωτερική και εξωτερική, απειλείται συνεχώς. 

 Υπό αυτή την έννοια, η Επανάσταση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.

Απομένει να τελειώσει η ύπαρξη αυτού του καθεστώτος, ίσως ακόμη και με τον κατακερματισμό της Τουρκίας και των εθνοτήτων της όπως συχνά συζητάται, για να ζήσουν ελεύθεροι και με νέες προοπτικές όλοι οι λαοί και εθνότητες της Εγγύς Ανατολής συμπεριλαμβανομένων αυτών της ίδιας της Τουρκίας.

Η Εγγύς Ανατολή έχει επιτακτική ανάγκη μίας φιλελεύθερης δύναμης με ανθρωπιστικές αξίες.

Μία δύναμη που να ενισχύει με τη σειρά της την συνεργασία και την συνύπαρξη των λαών της περιοχής, να ενισχύει την ελευθερία στις χώρες της περιοχής ίσως και μέσω της παραδείγματος της μόνο,  και τέλος να ενισχύει τις κοινωνίες και τις οικονομίες με μία πραγματικά ελεύθερη αγορά.

Μία τέτοια δύναμη στην θέση της σημερινής Τουρκίας θα είχε ως ρόλο και αποτέλεσμα την ειρήνη και την ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής, δρώντας ως στρατηγικός και οικονομικός κόμβος - ενισχύοντας τις ροές αγαθών, πληροφοριών, υπηρεσιών, παιδείας και πολιτισμού και σταδιακά αμβλύνοντας τις καταστάσεις που επικρατούν.

Μία, όχι αναγκαστικά δυτικού τύπου, τέτοια δύναμη θα μπορούσε να θέσει ξανά την περιοχή στο κέντρο της παγκόσμιας οικονομίας και των πολιτικών ισορροπιών, αυτό που ο λεγόμενος εθνικιστικός "φιλελευθερισμός" της Τουρκίας εμποδίζει.

Πέρασαν δύο αιώνες αλλά υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει στην περιοχή. Ελπίζω πως η Ελλάδα θα μπορέσει να επιτελέσει κυρίαρχο ρόλο σε ένα τέτοιο εγχείρημα μόλις καταφέρει να σταθεί γερά στα πόδια της κι αν συνεχίσει να μετατρέπεται σε υπεύθυνο κράτος.

Οι ενδεχομένως δραματικές εξελίξεις  των επόμενων μηνών και ετών, που έχουν ήδη ξεκινήσει, ίσως καταστούν καταλυτικές.

Μιχάλης Κ. Ντιναλέξης