Απέναντι στον βαρβαρισμό.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα πανεπιστημιακοί στοχοποιούνται από ανώνυμους τραμπούκους για τις ιδέες τους.

Ο ρόλος του πανεπιστημιακού, διαχρονικός ως κοινωνική επιταγή και συνταγματικά κατοχυρωμένος, είναι να παράγει γνώση, ελευθερία, δημοκρατία και ουμανισμό μέσα στα αμφιθέατρα και έξω από αυτά με την εν γένει παρουσία του και τα γραπτά του.

Είναι προφανές ότι όποιος ενοχλείται απ’ αυτό εχθρεύεται την ελευθερία, φοβάται την υπεύθυνη θέση και απεχθάνεται τον ορθολογισμό.

Γι’ αυτήν την ομάδα ανθρώπων ένα φασματογράφημα του γκριζόμαυρου φανατισμού, που συναντιέται από διαφορετικές κατευθύνσεις στην ψευδαίσθηση του λειτουργισμού της βίας, ο αταβισμός, είναι η μοναδική μέθοδος για να παγιδεύσουν την κοινωνία στο επίπεδο των απλουστευτικών νοημάτων, της μονοδιάστατης σκέψης και των αδιέξοδων συστημάτων· εκεί που ο άνθρωπος γίνεται υποχείριο του βαρβαρισμού και υπόλογος μιας διαρκούς πνευματικοσωματικής καταπίεσης.

Οι Λουδίτες έσπαγαν τις κλωστοϋφαντουργικές μηχανές και τα ρολόγια στην Αγγλία των αρχών του 19ου αιώνα για να σταματήσουν την εξέλιξη.

Οι ναζί συνελάμβαναν πανεπιστημιακούς και τους έστελναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα κρεματόρια επειδή οι ίδιοι αρνούνταν να υποκύψουν στη βία του κοινωνικού δαρβινισμού, που το Γ’ Ράιχ προωθούσε ως τον θεμέλιο λίθο του ειδεχθούς ιδεολογήματός του.

Στη σταλινική Ρωσία αλλά και σε άλλα μέρη του Σιδηρού Παραπετάσματος πανεπιστημιακοί κατέληγαν σε γκουλάγκ γιατί αρνούνταν να υποκύψουν στον βίαιο απλουστευτισμό του «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός του λαού». Στην ιστορική εξέλιξη ο πανεπιστημιακός συνειδητά ήταν πάντα ο κυματοθραύστης της τυραννίας και του ολοκληρωτισμού και φορέας του νέου και του ευοίωνου.    

Στην Ελλάδα οι πανεπιστημιακοί αποτελούσαν διαχρονικά τον στόχο των μη δημοκρατικών καθεστώτων.

Η χούντα των συνταγματαρχών συνέλαβε, απέλυσε, οδήγησε στην εξορία πανεπιστημιακούς που όχι μόνο αρνήθηκαν να ασπαστούν τον βίαιο απλουστευτισμό του καθεστώτος αλλά και καυτηρίασαν τον ανελεύθερο πυρήνα του μέσα στα αμφιθέατρα.

Σήμερα όμως ο αταβισμός και ο μονόλογος της βίας εναντίον της ελεύθερης άποψης διαβρώνουν τις συνειδήσεις των νέων γενιών του τόπου αυτού. Καταλήψεις σε Συγκλήτους, εισβολές σε Πρυτανείες και επιθέσεις.

Επίθεση εναντίον του πανεπιστημιακού και νυν βουλευτή της ΔΗΜ.ΑΡ. Γιάννη Πανούση κατά τη διάρκεια επιστημονικής εκδήλωσης στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων και τώρα προπηλακισμός του αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκου Μαραντζίδη την ώρα που έπινε τον καφέ του σε κεντρικό σημείο της Θεσσαλονίκης.

Ο λόγος; Γιατί σε κάποιους, προφανώς όχι σε αυτούς που ανέλαβαν το θρασύδειλο χτύπημα αλλά στους καθοδηγητές τους, δεν αρέσουν οι θέσεις του. Θέσεις που εκφέρονται δημοσίως από τον ίδιο και που σε καμία των περιπτώσεων το περιεχόμενό τους δεν μπορεί να προκαλέσει ένα ξέσπασμα βίας, αφού λειτουργούν ως αιτιατά κοινωνικών ζυμώσεων, συζητήσεων, αναλύσεων και γόνιμων συμφωνιών ή διαφωνιών· αλλά σε καμία περίπτωση ως πολλαπλασιαστές της βίας.   

Ο τραμπουκισμός εναντίον του Νίκου Μαραντζίδη ασφαλώς και δεν μπορεί να γίνει ανεκτός από την πανεπιστημιακή κοινότητα.

Πολύ απλά γιατί η Πολιτεία μάς έχει τάξει σε αυτόν τον ρόλο τον τόσο δύσκολο και καίριο για την κοινωνική συνοχή και την πρόοδο - ένας ρόλος που συχνά θεωρείται συμβατικός και δεδομένος, αλλά που αποτελεί μαζί με τη Δικαιοσύνη και την υγεία το θεμέλιο λίθο του ευνομούμενου αστικού κράτους.

Αν λοιπόν δεν σταθούμε ξεκάθαρα και θαρρετά απέναντι στη βαρβαρότητα, τότε η κοινωνία κινδυνεύει να εθιστεί σε αυτήν και στα λιμνάζοντα αδιέξοδα.

Ας αντιτάξουμε εμπρός στον παραλογισμό της βίας τη δημοκρατική σύνθεση του επιστημονικού ορθολογισμού, του διαλόγου, της ανάλυσης καθώς επίσης και της γόνιμης διαφωνίας.

Είναι αυτές ακριβώς οι στιγμές που δεν πρέπει να αφήσουμε το σκοτάδι να μας επιβάλει τον αυταρχισμό του.  

Σπύρος Ν. Λίτσας

Δημοκρατία