Το μήνυμα της Αμφίπολης.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αμφίπολη, ένα μικρό πανέμορφο χωριό κτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας Αμφίπολης...

Στο δημοτικό σχολείο (δίπλα στην αρχαία ακρόπολη) συνήθως παίζαμε κρυφτό κοντά σε αρχαία μάρμαρα, ενώ τα καλοκαίρια προσπαθούσαμε να εξερευνήσουμε υπόγειες στοές ή σκαρφαλώναμε στο βυζαντινό πύργο.

Μεγαλώσαμε με θρύλους και παραδόσεις για αρχαίους βασιλείς και ήρωες και για τον «τρανό βασιλιά ή άρχοντα» που έπρεπε να είναι θαμμένος στον «Καστά» σε λόφο που έμοιαζε τεχνητός, ενώ στα χωράφια το αλέτρι έσπαγε συχνά από τις πολλές αρχαίες πέτρες.

Οταν στο γυμνάσιο ανακαλύψαμε τον Θουκυδίδη, αναγνωρίσαμε τις τοποθεσίες που περιγράφει, τις τοποθεσίες όπου πολέμησε ο Βρασίδας κι ο Κλέων και κάναμε μπάνιο στη θάλασσα νότια του χωριού, δίπλα στην αρχαία Ηιόνα, που πρόλαβε και διέσωσε από τους Σπαρτιάτες ο Θουκυδίδης.

Ως φοιτητής Νομικής δούλεψα δυο καλοκαίρια στις ανασκαφές που έκανε ο αρχαιολόγος Δ. Λαζαρίδης και θυμάμαι πως όταν σκάβαμε στις «Θρακικές Πύλες» του αρχαίου τείχους, από όπου εξόρμησε ο Βρασίδας και νίκησε τους Αθηναίους, μας έδειχνε απέναντι στον «Καστά» το μικρό λόφο και μας έλεγε ότι εκεί πρέπει να είναι ο τάφος της Ρωξάνης.

Συζητούσε με τους γέροντες λαμβάνοντας υπόψη και τις παραδόσεις και τα τοπωνύμια που είχαν αρχαίες καταβολές.

Ετσι η κορυφή της ακρόπολης που είχε ορατά ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής λεγόταν «παλιονεκκλησιά», η τοποθεσία που ήταν τα αρχαία εργαστήρια κεραμικής «κούκλες» και υπήρχε τοποθεσία «σκαλάκια», εκεί που μάλλον βρίσκεται το αρχαίο θέατρο που ακόμα δεν έχει αποκαλυφθεί.

Η Αμφίπολη οφείλει ευγνωμοσύνη στον Δ. Λαζαρίδη, γιατί στα χρόνια της μεταπολίτευσης έγινε γενικός διευθυντής στο υπουργείο Πολιτισμού κι έτσι άρχισε η κατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου Αμφίπολης που άρχισε να λειτουργεί το 1995 αλλά ο ίδιος δεν πρόλαβε –λόγω πρόωρου θανάτου- να ολοκληρώσει το έργο του.

Σήμερα συνεχίζει το έργο του η συνεργάτιδά του από τα φοιτητικά της χρόνια Κατερίνα Περιστέρη, που κάνοντας τομή στο λόφο «Καστά» από τα πλάγια πέτυχε τον κυκλικό περίβολο του ταφικού μνημείου που είναι μοναδικό στην Ευρώπη.

Εχει περίβολο 500 μέτρα, ύψος 3 μ. κι επένδυση λευκού θασίτικου μαρμάρου.

Η Κ. Περιστέρη θα μείνει στην ιστορία με την αποκάλυψη του μοναδικού ταφικού μνημείου, ανεξάρτητα με το ποιος έχει ταφεί εκεί, και το όνομά της θα ταυτιστεί με την Αμφίπολη.

Δε θα μπω στη σεναριολογία για το ποιος έχει ταφεί εκεί, γιατί ούτως ή άλλως είναι μοναδικό μνημείο παγκόσμιας εμβέλειας που η αποκάλυψή του σηματοδοτεί πολλά για τον ελληνισμό αλλά και την ανθρωπότητα.

Πρώτα πρώτα ισχυροποιείται το φρόνημα και στέλνεται αποστομωτικό μήνυμα στα πέρατα της γης ότι στη μακεδονική γη η παρουσία του ελληνισμού είναι διαχρονική. Για το πώς τα μνημεία «επιδρούν» ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι στη διάρκεια της κατοχής (1941-1944) η Αμφίπολη ανήκε στην περιοχή που έδωσαν οι Γερμανοί στους Βουλγάρους, οι οποίοι πίεζαν τους κατοίκους, υποσχόμενοι οφέλη, να δηλώσουν Βούλγαροι, μα οι κάτοικοι απάντησαν στο Βούλγαρο αξιωματικό, που τους μιλούσε «για την ένδοξη Βουλγαρία», δείχνοντας τα αρχαία ερείπια: «Τα ονόματα και οι επιγραφές στα μάρμαρα είναι ελληνικά κι Ελληνες ήμασταν και θα είμαστε πάντα...».

Επίσης η αποκάλυψη του μνημείου στην Αμφίπολη έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί ήταν η πόλη από όπου έγινε η μεγάλη εξόρμηση του Μ. Αλεξάνδρου, η πόλη όπου έδρευε το ναυτικό του με τον Νέαρχο, η πόλη που σε δεδομένη χρονική στιγμή εξέφρασε την εξόρμηση του ελληνισμού (με επικεφαλής τους Μακεδόνες) προς ανοιχτούς ορίζοντες.

Τέλος, η αποκάλυψη ενός τέτοιου μνημείου δίνει τη δυνατότητα πολλαπλής ωφέλειας για τη χώρα μας, με την έννοια ότι θα αυξήσει σημαντικά τον τουρισμό και θα δημιουργήσει διεθνώς συμπάθειες για τον ελληνισμό.

Η μακεδονική γη της Αμφίπολης στέλνει διαχρονικό μήνυμα ελληνισμού, αλλά και μήνυμα αναγκαιότητας αναγέννησής του με βάση τις αρχές του οικουμενικού ελληνισμού.

Δημήτρης Γαρούφας

Αγγελιοφόρος