Η ιστορία δυο τραμπούκων…

Μέχρι πρόσφατα ζούσα στη Τουρκία.

Και μου φαίνονταν απίστευτο ότι οι περισσότεροι Αμερικάνοι αγνοούσαν το όνομα Fethullah Gülen.

Ακόμη όμως κι αυτοί που τον έχουν ακουστά, δεν προβληματίζονται από το γεγονός ότι ένας Τούρκος Ιμάμης, δισεκατομμυριούχος, και επικεφαλής μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας των ΜΜΕ, και άλλων επιχειρήσεων, ένας άνθρωπος με τεράστια δύναμη και επιρροή στη Τουρκία, χωρίς καλό όνομα, μπήκε στην αγορά της Pennsylvania, και εξελίχθηκε σε πρωταγωνιστή των charter schools*…

Τώρα όμως που λείπω από τη Τουρκία, κατάλαβα ότι είναι εντελώς φυσιολογικό για τους Αμερικάνους να είναι αδιάφοροι απέναντι στον συγκεκριμένο άνδρα. Άλλωστε, η Αμερική είναι γεμάτη από ζάπλουτους και μοχθηρούς περίεργους… Οπότε ένας ακόμη δεν παίζει κανέναν ρόλο.

Εξάλλου, οι Αμερικάνοι δεν θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικές τις όποιες ειδήσεις της Τουρκίας. Μη ξεχνάμε ότι οι Τούρκοι δεν κάνουν τίποτα το «ελκυστικό» για τα αδηφάγα ΜΜΕ, όπως το να χακάρουν τη Sony, να αποσταθεροποιούν την ευρωπαϊκή τάξη, να εισβάλλουν στη Μέση Ανατολή, να αποκεφαλίζουν, να βιάζουν, να σταυρώνουν, και να σκλαβώνουν όποιον βρίσκουν στο δρόμο τους.

Έτσι, όποιος αναγνώστης προσέχει τις ειδήσεις από την Τουρκία μπορεί να πιστεύει ότι ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdoğan, αυτός ο απολυταρχικός τραμπούκος που διοικεί τη χώρα, συλλαμβάνει κάποιους γενναίους δημοσιογράφους που ξεσκεπάζουν τη διαφθορά του.

Βέβαια, ακόμη και το ότι οι Αμερικάνοι αναγνώστες καταλαβαίνουν πλέον πως ο συγκεκριμένος πρόεδρος είναι κι αυτός τραμπούκος, είναι κι αυτό κάτι. Ίσως στην άκρη του μυαλού τους να θυμούνται πως μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η δυτική ιντελιγκέντσια και τα διεθνή ΜΜΕ τον χαρακτήριζαν ως έναν φιλελεύθερο μεταρρυθμιστή.

Σήμερα όμως θα μιλήσουμε για δυο τραμπούκους. Οι λεπτομέρειες είναι λιγάκι δύσκολες, αλλά αποτελούν την ουσία.

Οι δημοσιογράφοι που ο Erdoğan συνέλαβε πρόσφατα είναι πιστοί στον Gülen, που βρήκε καταφύγιο στις ΗΠΑ.

Η κατάστασή του είναι αυτή που λέμε «αυτοεξόριστος». Γιατί όμως;

Επειδή, αγνοώντας ότι και οι δυο είναι τραμπούκοι, οι αμερικανικές αρχές προτιμούν τον  Gülen από τον Erdoğan. Το ίδιο και οι διάφοροι αναλυτές, σχολιαστές, ειδικοί, και λοιποί. Ακόμη και Ευρωπαίοι.

Βέβαια θα ήταν καλύτερα αν ήμασταν εναντίον όλων των τραμπούκων. Και αν αναγνωρίζαμε ότι η Τουρκία πέρασε μια ολόκληρη δεκαετία καταπίεσης, μέρος της οποίας οφείλονταν στον Gülen.

Πάντως ως Αμερικάνοι όντως προτιμάμε τον Gülen από τον Erdoğan, αν και ο πρώτος ισχυροποιείται καθημερινά στις ΗΠΑ, ενώ ο δεύτερος βρίσκεται πάρα πολύ μακριά.

Μάλιστα έχει τόση ισχύ, που όταν οι δημοσιογράφοι του συλλαμβάνονται, η Δύση ωρύεται, αν και δεν έδινε ποτέ  καμιά σημασία όταν συλλαμβάνονταν άλλοι δημοσιογράφοι στο παρελθόν.

Ίσως τον προτιμούμε επειδή είναι πιο έξυπνος και πιο ήπιος από τον Erdoğan. Βέβαια αυτό ίσως και να σημαίνει ότι είναι και πιο επικίνδυνος. Πάντως οι περισσότεροι Αμερικάνοι αγνοούν το ότι βρίσκεται στη χώρα τους, πόσο δε μάλλον ότι είναι τραμπούκος.

Ελπίζω πως οι πολιτικοί μας θα αντιληφτούν ότι δεν πρόκειται για καμιά ευγενική φυσιογνωμία.

Ίσως πάλι να γνωρίζουν ότι είναι τραμπούκος, αλλά τουλάχιστον είναι ο δικός μας τραμπούκος.

Από τη πλευρά του, ο Gülen θεωρεί εμάς ως τραμπούκους, και σίγουρα δικούς του τραμπούκους.

Γι αυτό και συμπεριφέρεται ανάλογα, μοιράζοντας προεκλογικό χρήμα σε πολιτικούς των περιοχών όπου λειτουργούν τα σχολεία του.

Συνήθως αγνοούμε τον τεράστιο ρόλο που έπαιξε ο ίδιος στο να μεταμορφωθεί η Τουρκία από μια μετριοπαθή απολυταρχική χώρα σε ένα μεγαλομανές απολυταρχικό τρελοκομείο.

Το ότι τον ανεχόμαστε στο έδαφός μας κάνει πολλούς Τούρκους να πιστεύουν ότι αδιαφορούμε πλήρως για τη δημοκρατία στη χώρα τους. Και για τους δημοσιογράφους τους. Απλά προτιμάμε τον Gülen από τον  Erdoğan.

Ελπίζω να μην ισχύει κάτι τέτοιο, αν και τα στοιχεία αυτό δείχνουν.

Υπάρχει ακόμη μια ενοχλητική υπόθεση: Δεν έχουμε ιδέα του ποιος πράγματι είναι ο Gülen, και ειλικρινά πιστεύουμε ότι ο Erdoğan, αρχηγός ενός Νατοϊκού συμμάχου μας, συλλαμβάνει μετριοπαθείς μάρτυρες που βγάζουν στη φόρα τις πομπές του.

Η διαφθορά του είναι πραγματική, το ίδιο και οι συλλήψεις, και πράγματι η Τουρκία είναι Νατοϊκός σύμμαχός μας.

Όμως ο Erdoğan κλείνει στη φυλακή μια μόνο κατηγορία δημοσιογράφων: Αυτών που στηρίζουν τον Gülen, και οι οποίοι δεν είναι τίποτα ήρωες μαχόμενοι τη διαφθορά, ούτε πολεμάνε για την ελευθεροτυπία, αλλά απλά είναι όργανα του εχθρού του, δηλαδή του Gülen.

Η Τουρκία όμως διαθέτει και μερικούς επικούς ήρωες. Ένας από αυτούς είναι ο Ahmet Şık.

Αυτοί που σήμερα είναι φυλακισμένοι, πρόσφατα είχαν φυλακίσει τον Şık, επειδή είχε γράψει ένα βιβλίο στο οποίο περιέγραφε πως οι τραμπούκοι του Gülen είναι αυτοί που συμμετέχουν στη διαφθορά, και ικανοί να φυλακίσουν δημοσιογράφους!

Ο Şık, που είναι σπουδαιότερος από εμένα, απάντησε στις τελευταίες ειδήσεις ως εξής: «Οι πρώην οπαδοί του φασισμού πριν από μερικά χρόνια, τώρα υφίστανται οι ίδιοι τον φασισμό. Το να παλεύεις με τον φασισμό είναι αρετή».

Η δική μου πρώτη αντίδραση ήταν διαφορετική: «Κλείστε τους μέσα και πετάξτε τα κλειδιά». Λίγο μετά θυμήθηκα πως ως Αμερικανίδα αντιπαθώ τον φασισμό. Όπως άλλωστε πρέπει να τον αντιπαθούν όλοι οι σώφρονες άνθρωποι παντού.

Υπάρχουν πολλά θύματα των παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Τουρκία.

Και είναι σωστό να επιμένουμε ότι ακόμη και οι δικοί μας τραμπούκοι θα πρέπει να τιμωρούνται. Άσχετα αν κάτι τέτοιο αποκλείεται να συμβεί.

Εμείς όμως θα πρέπει να επιμένουμε.

Η Τουρκία έχει ζητήσει από την Αμερική την έκδοση του Gülen.

Τι πρέπει να κάνουμε;

Η κοινή λογική λέει ότι ναι, θα πρέπει να εκδώσουμε έναν διεφθαρμένο ολιγάρχη στην καλή μας σύμμαχο. Αν αυτό δεν γίνει, τότε κάτι σκεφτόμαστε λάθος.

Ίσως να νομίζουμε ότι ελέγχουμε τον Gülen. Αν όμως ισχύει το αντίθετο;

Κάποιοι ίσως να εκπλήσσονταν, αλλά όχι εκείνοι που τον ξέρουν από την Τουρκία.

Αν ζητούσαν την γνώμη μου θα τους έλεγα να τον στείλουν πακέτο, και όσο πιο σύντομα γίνεται.

Εξάλλου, αφού η Τουρκία είναι φίλη και σύμμαχος, κάτι τέτοιο θα ήταν μια ένδειξη εμπιστοσύνης και συνεργασίας.

Θα ήταν μια απόδειξη ότι μπορούμε να κάνουμε το σωστό, και να είμαστε και διακριτικοί, όταν πρέπει και όταν θέλουμε.

Από την άλλη πάλι, μπορούμε να τον κρατήσουμε.

Να θυμόμαστε όμως ότι όλοι εκείνοι που μέχρι χθες μας έλεγαν ότι ο Erdoğan είναι ένας φιλελεύθερος δημοκράτης, έκαναν μεγάλο λάθος.

Και όλοι όσοι έλεγαν το αντίθετο, είναι αυτοί που σήμερα θεωρούν τον Gülen τραμπούκο.

Αυτά να θυμόμαστε όλοι, και να προσέχουμε…

Claire Berlinski

City Journal

Απόδοση: S.A.

*Σημ. Το charter school είναι ένα σχολείο που χρηματοδοτείται από το δημόσιο αλλά λειτουργεί ανεξάρτητα από το υπόλοιπο δημόσιο σχολικό σύστημα της περιοχής ή χώρας του.

Είναι ένα παράδειγμα δηλαδή, εναλλακτικής εκπαίδευσης.

S.A.