Ο ασυμβίβαστος ΣΥΡΙΖΑ…

Με κάθε μέρα που περνάει, με τη ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας και το στράγγισμα κάθε προσωπικού, οικογενειακού, εταιρικού και κρατικού ταμείου, διαφαίνεται πλέον ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές – για τον απλό λόγο ότι η κυβέρνηση αδυνατεί να προχωρήσει προς οποιονδήποτε συμβιβασμό.

Οπότε ή θα αλλάξει η κυβέρνηση, σε μεγάλο ή μικρό βαθμό, ώστε να επέλθει σχήμα που μπορεί να διαπραγματευθεί μια λύση, ή η χώρα θα συνεχίσει να παραδέρνει στην καταιγίδα…

Ολη η ρητορική, οι θεατρινισμοί, τα πηγαινέλα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν πετύχει μόνο να αποφύγουν τον ξαφνικό θάνατο – να παραμείνει η Ελλάδα δεμένη στον αναπνευστήρα και οι δανειστές (η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή) να παρέχουν μόνο όσα χρήματα χρειάζονται για να αποφευχθεί η άμεση καταστροφή.
Ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε αδιέξοδο ήταν μεγάλος αρκετά πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου. Ως αξιωματική αντιπολίτευση, συνηθισμένος να βρίσκεται συνεχώς στο περιθώριο πριν από την άνοδό του το 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε τον εύκολο δρόμο της αμείλικτης καταγγελίας των αντιπάλων του και της πλειοδοσίας υποσχέσεων σε κάθε ομάδα ψηφοφόρων.

Δεν επεξεργάστηκε τις έντονες διαφορές των συνιστωσών του· αυτά που ένωναν το κόμμα ήταν η απλοϊκή καταγγελία του «Μνημονίου» και οι εύκολες υποσχέσεις.

Ως κυβέρνηση, πάλι, δεν επιδίωξε κάποια σύνθεση και μια σοβαρή, ενιαία θέση· αντιθέτως, το Υπουργικό Συμβούλιο, η προεδρία της Βουλής και άλλες καίριες θέσεις στελεχώθηκαν από ανθρώπους που δεν είχαν στον νου κάποιο συμβιβασμό – ούτε μεταξύ τους ούτε με τους δανειστές. Επέμεναν μόνο σε «κόκκινες γραμμές».

Δυστυχώς, ο συνασπισμός με τους Ανεξάρτητους Ελληνες ενίσχυσε τη φαντασίωση ότι η Ελλάδα μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στους δανειστές· ίσως η συνεργασία με κάποιο άλλο κόμμα να ανάγκαζε τον ΣΥΡΙΖΑ να διαπραγματευτεί με στόχο τη λύση.
Τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ απειλείται εσωτερικώς, με τους «ασυμβίβαστους» να υψώνουν συνεχώς τους τόνους, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και τα μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας γνωρίζουν τον κίνδυνο του συνεχόμενου αδιεξόδου.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, αντιμετωπίζει και το πρόβλημα ότι –αριστερά του και δεξιά του– και άλλα κόμματα διεκδικούν τον τίτλο του ασυμβίβαστου πολέμιου των μεταρρυθμίσεων, ενώ στο κέντρο βρίσκονται τα κόμματα τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ λοιδορεί εδώ και χρόνια.

Εάν η κυβέρνηση τολμήσει να κινηθεί προς το κέντρο, εγκαταλείποντας έστω κάποιες «κόκκινες γραμμές», απειλείται η εσωτερική συνοχή της και εγείρεται ο κίνδυνος να χάσει ψηφοφόρους και στελέχη προς αριστερά και δεξιά.

Ομως, με τη νομιμοποίηση που του παρέχουν οι πρόσφατες εκλογές, εάν ο ΣΥΡΙΖΑ επιδίωκε συμφωνία με τους δανειστές, θα μπορούσε να ελπίζει ότι και να έχανε κάποια υποστήριξη πάλι θα αποτελούσε τον κορμό της επόμενης κυβέρνησης. Αυτός θα ήταν και ο μόνος τρόπος να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ από το σημερινό αδιέξοδο χωρίς να παρασύρει τη χώρα σε ακόμη χειρότερες περιπέτειες.

Αλλά υπάρχει και η «άλλη πλευρά»· οι δανειστές, οι εταίροι, η τρόικα, οι θεσμοί. Δεν αποτελείται από απρόσωπους θεσμούς, αλλά από ανθρώπους που διοικούν και κυβερνούν, που έχουν ψηφοφόρους, εταίρους και αντιπάλους, που δεν βλέπουν την Ελλάδα ως το κέντρο της Γης και δεν έχουν καμία διάθεση να φανούν ότι υποκύπτουν στις απαιτήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και των υπουργών του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη υπερτιμά την επιρροή του σε περιφερειακές ομάδες σε άλλες χώρες, ενώ είτε υποτιμά τη δύναμη των αντιπάλων του είτε τους βλέπει ως απόδειξη μιας συνωμοσίας εναντίον του.

Ετσι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι δανειστές παγιδεύτηκαν σε ένα φαύλο κύκλο.

Οσο η ελληνική κυβέρνηση αρνείται τον συμβιβασμό, τόσο οι δανειστές δεν θα ενδώσουν.

Οσο οι εταίροι δεν ενδίδουν, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να συμβιβαστεί και να φανεί ότι σύρεται σε ήττα.

Εάν, για κάποιο λόγο, οι ξένοι προχωρούσαν μονομερώς σε συμβιβασμό, πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε να παραβιάσει τις «κόκκινες γραμμές του», επειδή οι εσωκομματικοί αντίπαλοι θα κατηγορούσαν την ηγεσία ότι ενδίδει την ώρα που ο εχθρός συνθηκολογεί.
Με τέτοια πραγματικότητα να αντιμετωπίσει, και γνωρίζοντας ότι έχασε την ευκαιρία να διαμορφώσει μια ενιαία και σοβαρή πολιτική πριν από τις εκλογές, λογικό είναι, αντί να κυβερνούν, ο κ. Τσίπρας και τα στελέχη του να επιλέγουν να συντηρήσουν την ψευδαίσθηση πως εάν μείνουν γαντζωμένοι σε μια ανέφικτη πολιτική κάποιο θαύμα θα τους σώσει.

Γι’ αυτό επιμένουν στις «κόκκινες γραμμές». Οι γραμμές, όμως, είναι χαραγμένες στην άμμο. Εάν δεν μετακινηθούν, σύντομα θα χαθούν κάτω από τα μεγάλα κύματα που έρχονται.

Νίκος Κωνσταντάρας

Καθημερινή