Το αδιέξοδο και το σχέδιο διαφυγής του Αλέξη…

Τον Σεπτέμβριο του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές. Είχε προηγηθεί η συμφωνία του Ιουλίου του 2015 ανάμεσα στην Ελλάδα και την τρόικα των δανειστών ( κουαρτέτο πλέον). Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα εξελέγη ως η καταλληλότερη να διαχειριστεί το μνημόνιο της.

Είχα από τότε αμφιβολία αν θα ήταν δυνατό η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα να εφαρμόσει όλα όσα της ζήτησαν να ψηφίσει οι δανειστές. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φημίζεται ως το κόμμα το οποίο θέλει να εφαρμόσει οτιδήποτε έχει σχέση με μείωση του κόστους και της γραφειοκρατίας. Είναι τέτοια η βαθύτερη φιλοσοφία του που δεν θα μπορούσε να στραφεί σε κινήσεις που θα μειώνουν τις δαπάνες του προϋπολογισμού. Άρα αυτό που θα περίμενε κανείς θα ήταν ότι στην προσπάθεια του να εφαρμόσει την συμφωνία θα κατέφευγε στην αύξηση των φόρων…

Και ήδη από το φθινόπωρο του 2015 είχε διαφανεί η απροθυμία των δανειστών να συμφωνήσουν σε αύξηση των φόρων, καθώς την έκριναν ατελέσφορη. Ήταν δεδομένη ήδη από την αρχή η ύπαρξη προστριβών επάνω στη φιλοσοφία της πολιτικής που έπρεπε να εφαρμοστεί.

Το άλλο μεγάλο αγκάθι ήταν οι αποκρατικοποιήσεις και το καινούριο ταμείο που θα αντικαταστήσει το ΤΑΙΠΕΔ. Δεν υπάρχει κανείς ο οποίος να αμφιβάλει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ιδεολογικά αντίθετος στην αποκρατικοποίηση- «ξεπούλημα» μέρους της δημόσιας περιουσίας. Στην κατεύθυνση αυτή άργησε να προσχωρήσει και τελικά βιάστηκε απλά να ολοκληρώσει τις δρομολογημένες από τον Σαμαρά αποκρατικοποιήσεις. Πέραν αυτών ουδέν.

Το τρίτο και φαρμακερό ήταν τα χρονοδιαγράμματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε σε ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα. Η λογική αυτού του προγράμματος ήταν πως το 80% των μέτρων και των μεταρρυθμίσεων θα αρμοζόντουσαν μέσα στον πρώτο χρόνο από την στιγμή της υπογραφής προκειμένου να καρποφορήσουν μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, δηλαδή μέσα στην υποτιθέμενη διάρκεια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Στόχος του προγράμματος αυτού ήταν το 2018 που θα πήγαινε σε εκλογές η χώρα, το πρόγραμμα να έχει αποδώσει τους προσδοκώμενους ρυθμούς ανάπτυξης και τα πλεονάσματα τα οποία είχε καταστρέψει η Βαρουφάκεια διαπραγμάτευση. Δυστυχώς, 10 μήνες έχουν περάσει και ακόμη ένα ελάχιστο κομμάτι του προγράμματος έχει εφαρμοστεί.

Έφτασε ο Απρίλιος και η διαπραγμάτευση δεν έχει καταλήξει ακόμη. Όμως υπάρχουν κάποια ορόσημα τα οποία έχουν τη σημασία τους. Μέσα στον Ιούλιο η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει δόσεις ύψους 3,5 δις ευρώ. Η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει αυτά τα ποσά αν προηγουμένως δεν έχει εισπράξει δόσεις από το δανειακό πρόγραμμα. Άρα εάν η Ελλάδα δεν καταφέρει να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές χρεοκοπεί τον Ιούλιο.

Με αυτά υπ όψη του ο Τσίπρας σχεδιάζει τη στρατηγική του. Στην πραγματικότητα, η αύξηση της έντασης με την Τουρκία θα τον κάνει πολύ απρόθυμο να επιδιώξει την χρεοκοπία. Γιατί εκτιμάει και ο ίδιος ότι η κυβέρνηση του δε θα μακροημερεύσει αν τη Δευτέρα βγει εκτός ευρώ και την Τετάρτη πρέπει να αναμετρηθεί με την Τουρκία. Συνεπώς, πρέπει να θέσουμε με πολλή προσοχή και επιφύλαξη το σενάριο του δημοψηφίσματος ευρώ-δραχμή στην άκρη.

Όμως ο Τσίπρας δεν έχει αυτή ως μοναδική λύση στη φαρέτρα του. Θα πρέπει να διερευνήσουμε την εξής πιθανότητα: Μέχρι το τέλος Ιουνίου έχει κάθε δυνατότητα να συμφωνήσει με τους δανειστές στο ζήτημα της αξιολόγησης και να περάσει έτσι το πρώτο τεστ του μνημονίου του. Είναι αυτό ρεαλιστικά εφικτός στόχος για τον κύριο Τσίπρα;

Κατά τη γνώμη μου όχι. Ακόμη και να θέλει δεν μπορεί να κλείσει αξιολόγηση ο Τσίπρας. Δεν θα του την δώσουν την αξιολόγηση. Συνεπώς πρέπει να δούμε τις εναλλακτικές που απομένουν στον κύριο Τσίπρα. Να επιδιώξει την επιστροφή στη δραχμή ή να πάει σε εκλογές.

Δεδομένου ότι το πρώτο σενάριο όπως το εξήγησα παραπάνω το θεωρώ ολιγοπίθανο, καταλήγω ότι θα καταφύγει στη λύση των εκλογών. Και αυτή η λύση δεν είναι και τόσο κακή για αυτόν. Πρώτα από όλα το κόμμα του είναι σε μη αναστρέψιμη πτώση. Αν γίνουν εκλογές τον Μάιο-Ιούνιο θα μπορεί να εξασφαλίσει ένα ποσοστό της τάξης του 25%.

Δεύτερον, η διεξαγωγή εκλογών μέχρι τις 15 Ιουνίου δίνει τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης μέχρι περίπου τις 25 του μήνα και στη συνέχεια την ταχύτατη επίσπευση της διαδικασίας αξιολόγησης με σκοπό την εκταμίευση της αναμενόμενης δόσης μέσα στον Ιούλιο προκειμένου να αποπληρωθεί η υποχρέωση της χώρας, πράγμα που θα απέτρεπε την χρεοκοπία.

Τρίτον η προκήρυξη εκλογών αυτή τη στιγμή σχεδόν του εξασφαλίζει συμμετοχή στην επόμενη κυβέρνηση! Γιατί η ΝΔ δε φαίνεται να αποκτά τη δυναμική εκείνη που θα την επιτρέψει να είναι αυτοδύναμη. Επιπρόσθετα, ακόμη και αν ένα μετριοπαθές κόμμα συνεργαστεί με τη ΝΔ να μην μπορεί να δημιουργηθεί σταθερή κυβέρνηση με άνετη πλειοψηφία. Επίσης η σημερινή ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ μετά από στραβοτιμονιές που έχει κάνει (μας χωρίζει άβυσσος) ίσως δεν μπορέσει να συνεργαστεί με τη ΝΔ. Και εδώ έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος είναι πιθανό να προσφερθεί ως κυβερνητικός εταίρος, ως άλλο ΠΑΣΟΚ του 2012 να ξεπλυθεί στην συγκυβερνητική κολυμπήθρα.

Για αυτούς τους λόγους θεωρώ ότι ο Τσίπρας υιοθετεί ως βασικό το παραπάνω σενάριο. Προκειμένου να το επιτύχει κατά τη γνώμη μου θα προχωρήσει σε 2 βασικές κινήσεις μέσα στο Απρίλιο. Κατάθεση νομοσχεδίου για εκλογικό νόμο που να ανεβάζει τον πήχη αυτοδυναμίας πάνω από το 40% και ταυτόχρονα προσπάθεια εφαρμογής καινούριου πλαισίου ελέγχου των ΜΜΕ για να τα έχει φίλια στην προσπάθεια της φυγής του από το επίκεντρο του θυμού.

Μάνθος Καψάλης