Οι πλούσιοι πλουτίζουν, και οι φτωχοί εξαθλιώνονται…

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg, οι 200 πιο πλούσιοι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου αύξησαν την συνολική τους περιουσία κατά $237 δις μέσα στο 2016, ανεβάζοντας την στο ποσό των $4.4 τρις. Μια αύξηση της τάξης του 5.7%.

Ο κύριος παράγοντας γι αυτό που συνέβη είναι η κατακόρυφη άνοδος του αμερικανικού χρηματιστηρίου από την 8/11, οπότε και κέρδισε ο Τραμπ τις προεδρικές εκλογές, με τον δείκτη Dow Jones να πιάνει τις 20.000 μονάδες, μια αύξηση που αγγίζει το 9% μέσα σε επτά εβδομάδες, ή 69% σε ετήσια βάση…

Στην κορυφή αυτής της λίστας των ζάπλουτων είναι σταθερά ο συνιδρυτής της Microsoft Bill Gates, η περιουσία του οποίου υπολογίζεται στα $85.9 δισεκατομμύρια. Όπως σημειώνει το Bloomberg, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι τόκοι ή άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την περιουσία του, ο Gates θα πρέπει να ξοδεύει περίπου $2.3 εκατομμύρια κάθε μήνα, για τα επόμενα 100 χρόνια, για να εξαντλήσει τα χρήματά του.

Ο μεγαλύτερος κερδισμένος της χρονιάς ήταν ο Warren Buffet, η επενδυτική εταιρία του οποίου (Berkshire Hathaway) είδε την αξία της να αυξάνεται κατά $11.8 δις, κυρίως χάρη στις μετοχές αεροπορικών εταιριών και τραπεζών, η αξία των οποίων εκτοξεύτηκε λόγω της νίκης Τραμπ. Η συνολική περιουσία του Buffet αυξήθηκε κατά 19% φέτος, φτάνοντας τα $74.1 δισεκατομμύρια!

Οι Αμερικάνοι δισεκατομμυριούχοι είδαν τις περιουσίες τους να αυξάνονται κατά $77 δις από τότε που εξελέγη ο Τραμπ, κυρίως χάρη στις προσδοκίες ότι η προεδρία του θα περιορίσει τις ρυθμίσεις στην επιχειρηματικότητα, και θα φέρει μειώσεις τόσο στην εταιρική όσο και στην προσωπική φορολόγηση, οπότε αυτό θα σημαίνει και αύξηση των κερδών. Αυτή η προσδοκία ενισχύθηκε από την τοποθέτηση συγκεκριμένων ατόμων στο νέο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ, στο οποίο περιλαμβάνονται δισεκατομμυριούχοι όπως ο Wilbur Ross στο υπουργείο Εμπορίου, και το πρώην στέλεχος της Goldman Sachs, ο  Steven Mnuchin, που θα ηγηθεί του υπουργείου Οικονομικών. Και οι δυο μαζί διαθέτουν περιουσία αξίας τουλάχιστον $5.6 δις, σύμφωνα πάντα με το Bloomberg.

Ο δισεκατομμυριούχος βασιλιάς των hedge funds Ray Dalio, Νο 63 στην λίστα των 200 πιο πλούσιων, δήλωσε πως ο Τραμπ αναζωογόνησε το πνεύμα του καπιταλισμού, και οι αγορές θα πάνε ακόμη καλύτερα. Ο Simon Smiles, της UBS Wealth Management, συμπλήρωσε πως το 2016 ήταν μια καταπληκτική χρονιά για επενδύσεις υψηλού ρίσκου.

Ένας άλλος κερδισμένος είναι και ο μεγιστάνας του πετρελαίου Harold Hamm, ο οποίος διπλασίασε την περιουσία του, η οποία φτάνει τα $15.3 δις. κυρίως επειδή αναμένεται πως η κυβέρνηση Τραμπ θα μειώσει τους περιορισμούς στην εξόρυξη ορυκτών καυσίμων. Σε γενικές γραμμές, οι 49 δισεκατομμυριούχοι της ενέργειας και του ορυκτού πλούτου σημείωσαν την μεγαλύτερη αύξηση στις περιουσίες τους από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία επιχειρηματιών, σημειώνοντας αυξήσεις κερδών έως και $80 δις, μετά από μια καθίζηση ύψους $32 δις το 2015. 

Άλλοι κερδισμένοι το 2016 είναι ο ιδρυτής του Amazon  Jeff Bezos, και ο  Mark Zuckerberg, συνιδρυτής του  Facebook. Ο πρώτος, που  διπλασίασε την προσωπική του περιουσία το 2015, φτάνοντας τα $60 δις, την αύξησε άλλα $7.5 δις μέσα στο 2016, ενώ ο δεύτερος αύξησε την δική του κατά $5.4 δις.

Αυτή η συσσώρευση πλούτου αντανακλάται και στα στατιστικά του εθνικού εισοδήματος. Μια πρόσφατη εργασία των οικονομολόγων Thomas Piketty, Emmanuel Saez και Gabriel Zucman, αποκάλυψε πως το μερίδιο του εθνικού εισοδήματος που αντιστοιχεί στο κατώτερο μισό του αμερικανικού πληθυσμού, έχει μειωθεί από το 20% που ήταν το 1980 στο 12% σήμερα, την ώρα που το εισόδημα του κορυφαίου 1% αυξήθηκε από το 12% στο 20%. Με άλλα λόγια, το 8% του εθνικού εισοδήματος άλλαξε χέρια, από το χαμηλότερο 50% του πληθυσμού, στο κορυφαίο 1%.

Αυτή η τάση γιγαντώνεται χάρη στην εξάπλωση της μερικής απασχόλησης και της εργασίας με σύμβαση χρόνου, που σημειώθηκε στα χρόνια του Ομπάμα. Αυτό αποδεικνύει μια επιστημονική εργασία του οικονομολόγου του Χάρβαρντ Lawrence Katz και του Alan Krueger του Πρίνστον. Σύμφωνα με τα συμπεράσματά της, το 94% των 10 εκατ. θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν επί Ομπάμα ήταν προσωρινές, με σύμβαση συγκεκριμένου χρόνου, ή μερικής απασχόλησης. Το ποσοστό εργαζόμενων σε τέτοιες θέσεις αυξήθηκε από το 10.7% του πληθυσμού στο 15.8%, την ίδια ώρα που οι θέσεις πλήρους απασχόλησης μειώθηκαν κατά ένα εκατομμύριο από την αρχή της ύφεσης.

Η καθιέρωση αυτού του είδους της προσωρινής και μερικής απασχόλησης βοηθάει τα κέρδη των επιχειρήσεων, αφού οι εργοδότες δεν υποχρεούνται να πληρώνουν εισφορές για τους εργαζόμενους. Αυτοί που επλήγησαν πιο πολύ απ όλους είναι οι νέοι, που αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό αυτού του είδους των νέων ευέλικτων εργαζομένων. Όπως αποκάλυψε η μελέτη, δεν λαμβάνουν καθόλου ασφαλιστικά, υγειονομικά, κλπ οφέλη ή παροχές, ακόμη κι αν είναι πλήρους απασχόλησης. Ο Krueger, που έχει διατελέσει οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, δηλώνει έκπληκτος από τα ευρήματα της εργασίας του, σημειώνοντας πως η απώλεια της εργασίας πλήρους απασχόλησης έχει πλήξει κάθε δημογραφική κατηγορία εργαζομένων. Όπως λέει, «οι εργαζόμενοι που ψάχνουν φουλ ταιμ και σταθερή δουλειά, έχασαν το παιχνίδι». Αυτή η μελέτη, εκτός από την τρομακτική αύξηση του πλούτου κάποιων, αποκαλύπτει και το μεγάλο ψέμα της κυβέρνησης Ομπάμα, ότι δήθεν κατάφερε την οικονομική ανάκαμψη για τους απλούς εργαζομένους και τις οικογένειές τους.

Και δεν είναι μόνο η Αμερική. Αυτή η τάση υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο. Μια έκθεση του International Labour Organisation, που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα, αναφέρει πως τα ημερομίσθια μειώνονται σταθερά από το 2012, πέφτοντας από το 2.5% στο 1.7%. Αν μάλιστα εξαιρεθεί η Κίνα, όπου σημειώνεται αύξηση ημερομισθίων, τότε η πτώση τους σε παγκόσμιο επίπεδο φτάνει στο 0.9%.

Η ίδια έκθεση μιλάει και για την αύξηση της κοινωνικής ανισότητας στην Ευρώπη, σημειώνοντας πως το ανώτερο 10% των εργαζομένων εισπράττει το 25.5% του συνολικού εισοδήματος, με το κατώτερο 50% να εισπράττει 29.1%.

Από τότε που ξεκίνησε η παγκόσμια κρίση, οι πλούσιοι πλουτίζουν περισσότερο, και αυτή η αναδιανομή του εισοδήματος από κάτω προς τα πάνω έχει τροφοδοτηθεί κυρίως από την μεταφορά τρισεκατομμυρίων φθηνού χρήματος σε τράπεζες και κερδοσκόπους. Πολιτικά αυτό οδηγεί σε κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις. Το βλέπουμε με την εχθρότητα που υπάρχει απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο, ειδικά στην περίπτωση του Brexit, και στην εκλογή Τραμπ, αλλά κυρίως στην υποστήριξη προς τον αυτόκλητο σοσιαλιστή Bernie Sanders.

Προς το παρόν πάντως, η όλη πολιτική κατάσταση χαρακτηρίζεται από μια αντίφαση: Αν και αυξάνεται το αντικαπιταλιστικό συναίσθημα, αυτοί που κερδίζουν είναι οι ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις, κάτι που είδαμε χαρακτηριστικά με την εκλογή Τραμπ, και την επιλογή όχι μόνο δισεκατομμυριούχων ως υπουργών του, αλλά και στρατιωτικών, ή ακροδεξιών φασιστών δημαγωγών.

Η ευθύνη για αυτή την αντίφαση βαραίνει κυρίως τα επίσημα αριστερά κόμματα και τα συνδικάτα, που λειτουργούν ως βασικοί ενισχυτές της άγριας επίθεσης εναντίον των εισοδημάτων και των κοινωνικών παροχών της εργατικής τάξης της Αμερικής αλλά και του πλανήτη γενικότερα, από τότε που άρχισε η κρίση το 2008.

Μπορεί  οι ακροδεξιές δυνάμεις να είναι οι μόνες ωφελημένες σήμερα, αλλά η κρίση θα εντατικοποιηθεί, και θα γίνει ακόμη πιο εκρηκτική, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η ανάγκη να ξεπεραστούν τα σημερινά αδιέξοδα μέσα από μαζικά σοσιαλιστικά κινήματα, οπλισμένα με επαναστατικότητα, έτσι ώστε επιτέλους η εργατική τάξη να κερδίσει και την πολιτική εξουσία.

Nick Beams

WSWS.org

Απόδοση: S.A.