Πως ο Τραμπ βλάπτει την Ελλάδα…

Η εκλογή του Ρόναλντ Ρέιγκαν πριν μερικές δεκαετίες την ίδια περίοδο που στη Βρετανία κυβερνούσε η Θάτσερ και στην Κίνα ηγείτο ο Τενγκ Σιάο Πινγκ, έβαλε τέλος σε μια ιστορική περίοδο και αποτέλεσε την αρχή για την περίοδο της παγκοσμιοποίησης. Λίγα χρόνια μετά την πρώτη προεδρία Ρέιγκαν η ΕΣΣΔ κατέρρευσε ενώ η Κίνα βγήκε από την απομόνωση και την παλαιολιθική εποχή της κομμουνιστικής οικονομίας  και εξελίχθηκε σε παγκόσμια δύναμη.

 

Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις τελευταίες αμερικάνικες εκλογές ενδεχομένως να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας άλλης. Ιδίως αν τη συνδυάσει κάποιος με τις εξελίξεις που αφορούν την ισλαμική τρομοκρατία, τα κύματα μετανάστευσης προς τον αναπτυγμένο κόσμο, τις εξελίξεις στην Ε.Ε. με την ενίσχυση του εθνολαϊκισμού, το Brexit κλπ. Η ορκωμοσία του προέδρου Τραμπ πριν λίγες μέρες διέλυσε και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις. Δρομολογούνται ανατρεπτικές εξελίξεις...

Ο Ντόναλντ Τραμπ συγκαταλέγεται στη χορεία των λαϊκιστών αντισυστημικών πολιτικών. Βασικό χαρακτηριστικό αυτών των πολιτικών είναι ο αντιφατικός πολιτικός λόγος και η τάση να "χαϊδεύουν" τα αυτιά των λευκών μεσοστρωμάτων των ανεπτυγμένων δυτικών κοινωνιών που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της οικονομικής και κοινωνικής θέσης που δημιουργούν οι συνθήκες παγκοσμιοποίησης.

Μεταξύ αυτών που υπόσχεται ο Τραμπ είναι: α) Μείωση της φορολογίας, β) Μέτρα εμπορικού προστατευτισμού, γ) Η ΕΕ και το Ευρώ αποτελούν ανταγωνιστές, δ) Το ΝΑΤΟ είναι παρωχημένο και οι Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουν το κόστος της άμυνάς τους, ε) Και άλλες χώρες της Ε.Ε. πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα του BREXIT, ζ) ο Πούτιν από ανταγωνιστής είναι σύμμαχος των ΗΠΑ  κλπ.

Όλα αυτά δημιουργούν νέα δεδομένα για τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον κόσμο...

Στις ΗΠΑ

Ο Τραμπ υπόσχεται μέτρα οικονομικού και εμπορικού προστατευτισμού για να δημιουργηθούν παραγωγικές θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Με απλά λόγια η κατανάλωση να δημιουργεί θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και όχι την Κίνα, το Μεξικό ή τη Γερμανία.

Αυτό έχει θετικά και αρνητικά καθώς δημιουργεί θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ αλλά θα έχει δραστική άνοδο του κόστους παραγωγής και άρα του κόστους ζωής. 

Μέτρα προστατευτισμού από τις ΗΠΑ σημαίνει αντίμετρα απ’ όλους τους άλλους. Οι εργαζόμενοι στις εξαγωγικές αμερικάνικες επιχειρήσεις θα πληγούν. Π.χ. στον τομέα της πληροφορικής, οι  ΗΠΑ εξάγουν υψηλής προστιθέμενες αξίας μικροεπεξεργαστές, λογισμικό και εισάγουν συναρμολόγηση και συσκευές με χαμηλότερη προστιθέμενη αξία.

Σήμερα το 40% των εσόδων των εταιρειών της Wall Street που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αμερικάνικης οικονομίας, προέρχεται από πωλήσεις στο εξωτερικό. Σε συνθήκες δασμών και εμπορικών πολέμων οι πωλήσεις αυτές θα υποστούν πλήγματα.

Από την άλλη πλευρά η παραγωγή στις ΗΠΑ με μισθούς ΗΠΑ θα αυξήσει το κόστος παραγωγής και άρα θα συμπιέσει τα κέρδη των επιχειρήσεων. Η ζωή για το μέσο Αμερικάνο θα γίνει ακριβότερη.

Ο Τραμπ υπόσχεται να μειώσει τη φορολογία. Η μείωση αυτή θα είναι επαρκής να καλύψει τις απώλειες από το υψηλότερο κόστος παραγωγής στις ΗΠΑ και τα εμπόδια στο διεθνές εμπόριο;

Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα να απαντήσει. Ακόμη και να είναι,  μέχρι οι αγορές να το προσδιορίσουν, οι αναταράξεις θα είναι τέτοιες που τα κραχ που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια στις αγορές θα μοιάζουν με προσεισμικές δονήσεις.

Παρά ταύτα οι αγορές τους τελευταίους μήνες πανηγυρίζουν τη νίκη Τραμπ γιατί θα μειώσει τη φορολογία και θα επενδύσει σε έργα υποδομής στις ΗΠΑ.

Η εκτίμηση της στήλης είναι πως οι αγορές είναι σε κατάσταση "φούσκας" και ο Τραμπ γρήγορα θα αποδειχτεί η μύτη της βελόνας... Το τεράστιο ιδιωτικό και δημόσιο χρέος θα πολλαπλασιάσει την ισχύ της έκρηξης.

Η Ευρώπη 

Στην Ευρώπη κάποιοι πανηγυρίζουν. Δεν είναι τυχαίο πως η Χρυσή Αυγή, ο Πέπε Γκρίλο και η Μαρίν Λεπέν είναι στο ίδιο στρατόπεδο.

Κάποιοι στην Ελλάδα πανηγυρίζουν πως ο Τραμπ θα στριμώξει την Ευρώπη που τόσα κακά έχει κάνει στη χώρα μας. Η αλήθεια είναι πως η Ευρώπη έχει συμβάλει στην οικονομική και κοινωνική χρεοκοπία της Ελλάδας. Το έχει κάνει όμως όπως το κάνουν οι πλούσιοι γονείς που μεγαλώνουν κακομαθημένα παιδιά, μοιράζοντας χρήματα και εξασφαλίζοντας ένα υψηλό επίπεδο ζωής που δεν μπορούν να συντηρήσουν από μόνα τους...

Στην Ε.Ε. τα περισσότερα κράτη έχουν ιδιαίτερα μικρές αμυντικές δαπάνες. Για να πλησιάσουν τα αμερικανικά νούμερα ως ποσοστό του ΑΕΠ θα πρέπει να διπλασιαστούν. Αυτό σημαίνει μείωση κοινωνικών δαπανών και αύξηση της ήδη υψηλής φορολογίας.

Η Ε.Ε. έχει θετικό διεθνές εμπορικό ισοζύγιο. Μέτρα προστατευτισμού σημαίνουν απώλεια θέσεων εργασίας στη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γαλλία κλπ.

Αύξηση της ανεργίας σημαίνει μείωση της ζήτησης εργατικών χεριών και άρα μείωση μισθών. Μείωση της αγοραστικής δύναμης σημαίνει περικοπές. Το πρώτο πράγμα που μειώνει ένα νοικοκυριό σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι η θέρμανση, τα τρόφιμα και η εκπαίδευση, είναι τα είδη πολυτελείας και οι διακοπές.

Στην ελληνική οικονομία δύο τομείς έχουν μείνει όρθιοι: ο τουρισμός και η ναυτιλία. Το 80% των τουριστών προέρχεται από την Ε.Ε. που θα υποστεί πλήγματα. Τα μέτρα προστατευτισμού θα μειώσουν επίσης το διεθνές εμπόριο, άρα και τις διεθνείς μεταφορές.

Η Ελλάδα δεν έχει αμυντική βιομηχανία για να επωφεληθεί από την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Αυτό που παρουσιάζουμε σαν αμυντική βιομηχανία είναι παραρτήματα αργομισθιών του ελληνικού δημοσίου.

Αν ο Τραμπ εφαρμόσει έστω και λίγα από αυτά που έχει υποσχεθεί, η Ελλάδα θα είναι ένας από τους κρίκους που θα υποστεί ισχυρά αρνητικά πλήγματα. Εξετάσαμε μόνο το σκέλος των οικονομικών επιπτώσεων. Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις είναι δύσκολο να προσδιοριστούν ακόμη...

Κώστας Στούπας

Capital.gr