Αυτές τις μέρες η Καταλονία ζει το όνειρο.
Δηλώνει ανεξάρτητη, άσχετα αν δεν είναι, καθώς και οι τρεις θεσμικές εξουσίες
της Ισπανίας (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική) συμφωνούν ότι αυτό που
συμβαίνει δεν είναι μόνο τυχοδιωκτικό αλλά και εμφανώς παράνομο, με τον Ραχόι
να απειλεί ακόμη και με στρατιωτική επέμβαση.
Πέραν αυτού, οι υπέρμαχοι της καταλανικής
«ανεξαρτησίας», τοπικοί κυβερνητικοί κ.ά. δεν διαθέτουν ούτε την πολιτική, ούτε
την κοινωνική πλειοψηφία, αλλά ούτε και την ηθική στήριξη που χρειάζεται
προκειμένου να φέρουν σε πέρας το «όνειρό «τους. Τα κόμματα που στηρίζουν την
απόσχιση βασίζονται σε μόλις 2.5 εκατομμύρια ψηφοφόρους από τους συνολικά 5.5,
σε έναν πληθυσμό 7.5 εκατομμυρίων που ζει στην εν λόγω περιφέρεια. Άρα, πέντε
περίπου εκατομμύρια ενδιαφερόμενοι δεν συμφωνούν με το «τρελό αυτό σχέδιο»…
Ένα σχέδιο που η Ισπανία είχε να το ζήσει από τον
18ο αιώνα, τότε που είχε ξεσπάσει σκληρός εμφύλιος πόλεμος
μεταξύ διάφορων διεκδικητών του θρόνου. Ο νικητής Φίλιππος ο 5ος,
ήταν ο πρώτος Βουρβώνος μονάρχης της Ισπανίας και αμέσως ακύρωσε την τότε
«ανεξαρτησία» της Καταλονίας.
Σήμερα, μπορεί να μην υπάρχει (ακόμη) εμφύλιος
πόλεμος ή εμπλοκή του θρόνου, αλλά υπάρχει μια αυτοκαταστροφική διαδρομή από
πλευράς κάποιων παραπλανημένων εθνικιστών πολιτικών, που παρέα με εξίσου
πειραγμένους ριζοσπάστες αριστερούς, που πάντα χαίρονται στην αναμπουμπούλα,
κάνουν βουτιά στο κενό αδιαφορώντας για το τελικό κόστος και τις συνέπειες,
αφού ήδη εκτός από την μαζική φυγή κεφαλαίων, περίπου χίλιες επιχειρήσεις
μετέφεραν τις φορολογικές τους έδρες αλλού.
Μια ιδιομορφία της Ισπανίας, σε αντίθεση με την
Βρετανία φερ’ ειπείν, είναι ότι ενώ το Λονδίνο αποτελεί τόσο την πολιτική όσο
και την οικονομική πρωτεύουσα, στην Ισπανία έχουμε την Μαδρίτη να κυριαρχεί
πολιτικά και την Βαρκελώνη οικονομικά. Απόρροια αυτού του φαινομένου είναι η
Καταλονία να απολαμβάνει έναν μεγάλο βαθμό πολιτικής και δημοσιονομικής
αυτοδιάθεσης, πρωτόγνωρο για τα διεθνή δεδομένα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με
στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Μαδρίτη αποδίδει στην Καταλονία και άλλες ημιαυτόνομες
περιοχές το 23.1% των συνολικών φορολογικών εσόδων του κράτους, ενώ τα ποσοστά
αυτά στη Γερμανία και στις ΗΠΑ είναι 21.3% και 20.9% αντίστοιχα. Μόνο η
Ελβετία, με το ιδιαίτερο διοικητικό της καθεστώς αποδίδει περισσότερα έσοδα
στις δικές της αυτόνομες περιφέρειες.
Παρ’ όλα αυτά, οι θερμοκέφαλοι της Καταλονίας
θέλουν κι άλλα, ρίχνοντας την χώρα σε περιπέτειες που κανείς δεν μπορεί να
προβλέψει τις συνέπειες τους, επιστρέφοντας στην ουσία την Ισπανία σε συνθήκες
18ου αιώνα. Κι αυτό διότι τόσο ο Ραχόι, όσο και η σοσιαλιστική
αντιπολίτευση στην Μαδρίτη έχουν δηλώσει σε κάθε τόνο ότι δεν θα δεχθούν την
πλήρη αυτονόμηση της Καταλονίας και ας γίνει ότι είναι να γίνει.
Η Μαδρίτη έχει ένα οικονομικό (πέρα από το
ιστορικό ή πολιτικό) δίκιο να μην θέλει να χάσει τη Καταλονία, αφού αυτή
αποτελεί πραγματική οικονομική ατμομηχανή, κι αν χαθεί, ο πλούτος της Ισπανίας
θα μειωθεί σημαντικά. Το ΑΕΠ της Καταλονίας έχει υπολογιστεί από την Eurostat
στα €204.2 δισεκατομμύρια το 2015, κάπως λιγότερο από αυτό της Δανίας και της
Ιρλανδίας, αλλά σχεδόν ίσο με εκείνα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας. Μάλιστα,
σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Καταλονία είναι 7% πιο
υψηλό από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτά τα στοιχεία τα διαψεύδουν οι Καταλανοί
«αυτονομιστές» επιμένοντας ότι τα πραγματικά είναι ακόμη υψηλότερα. Αποφεύγοντας
όμως να αναφέρουν πως το εμπορικό ισοζύγιο δεν είναι καθόλου θετικό, καθώς οι
εισαγωγές είναι κατά πολύ περισσότερες από τις εξαγωγές, με το έλλειμμα στο
εξωτερικό εμπόριο να είναι €12.6 δισεκατομμύρια το 2016. Ένα έλλειμμα όμως, που
ισοσκελίζεται, και όχι μόνο, χάρη στις εμπορικές συναλλαγές της με την υπόλοιπη
Ισπανία.
Κάτι άλλο που οι «αυτονομιστές» παραλείπουν
τεχνηέντως να αναφέρουν μέσα στην εθνικιστική και επαναστατική τους παραζάλη,
είναι το γεγονός ότι 1.300 επιχειρήσεις μετέφεραν τις ταχυδρομικές και
φορολογικές έδρες τους αλλού, συμπεριλαμβανομένων και μερικών από τα μεγαλύτερα
εμπορικά ονόματα της Καταλονίας. Αυτό μπορεί να μην σημαίνει μείωση ή αύξηση
των φορολογικών εσόδων, διότι αυτά ούτως ή άλλως τα εισέπραττε η κεντρική
κυβέρνηση της Μαδρίτης. Επηρεάζει όμως το γόητρο της περιφέρειας, καθώς και τις
όποιες μελλοντικές επενδύσεις, αφού αλλάζει η ψυχολογία και μπαίνουν στην μέση
ανασφάλειες και φοβίες. Άλλωστε, όπως όλοι γνωρίζουν η ψυχολογία είναι το Α και
το Ω στην οικονομία.
Κάτι που είδαμε τη δεκαετία του 1980 να
συμβαίνει στο Κεμπέκ του Καναδά, που κι εκείνο επεδίωκε την αυτονόμησή του, η
οποία ναι μεν δεν έγινε, αλλά στην πορεία έχασε μεγάλες εταιρίες και
επιχειρήσεις που ουδέποτε επέστρεψαν. Άρα έχασε μακροπρόθεσμα εξαιτίας της
δικής του «περιπέτειας».
Ποια θα είναι η συνέχεια και η κατάληξη της
τρελής αυτής πορείας που αποφάσισαν κάποιοι Καταλανοί; Κανείς δεν ξέρει, ειδικά
στον οικονομικό τομέα, που όπως έδειξαν τα τελευταία χρόνια είναι παντελώς
απρόβλεπτος και οι δυσμενείς του συνέπειες (κρίση, ανεργία, κλπ) μπορεί να
είναι πολλές φορές χειρότερες κι από εκείνες ενός κλασικού πολέμου…
Strange Attractor
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου