Γαλουχήθηκα με τις
αρχές του πλέον άκρατου νεοφιλελευθερισμού των «χρυσών» δεκαετιών 1980-1990.
Τότε που ινδάλματά μας ήταν ο Μάικλ Μίλκεν, ο Λη Αϊκόκα κλπ. Τότε που πιστεύαμε
ότι η σκληρή και έξυπνη δουλειά οδηγεί νομοτελειακά στον πλουτισμό, στην
καταξίωση και στην ευτυχία. Θυμάμαι ακόμη με τι αποτροπιασμό αντιμετώπισα τους
συγγενείς μου που με προέτρεπαν να προσληφθώ στην, τότε κραταιά, ΔΕΗ. Με πατέρα
στέλεχός της (και με σημαντική, ουσιαστική συνδικαλιστική δράση) και μητέρα που
είχε πεθάνει εργαζόμενη στη ΔΕΗ, οι πιθανότητες πρόσληψής μου έτειναν στο
100...
Και να που τώρα, μετά
από 23 χρόνια ευδόκιμου βίου στον ιδιωτικό τομέα, έχω ανακρούσει πρύμνα. Όχι
γιατί αποφάσισα να εργαστώ στο Δημόσιο (είναι μάλλον αργά πια γι’ αυτό), όσο
γιατί όσα είδα στον Ιδιωτικό τομέα δεν με πείθουν σε καμμία περίπτωση για την
ικανότητά του να λειτουργήσει στο επίπεδο των αναγκών υποδομής της οικονομίας.
Ας δούμε λοιπόν κάποιους από τους δημοφιλέστερους μύθους:
Μύθος Α: Στον Ιδιωτικό Τομέα υπάρχει
Αξιοκρατία
Και ύστερα
ξυπνήσαμε... Έχοντας διατελέσει Διευθυντικό στέλεχος (μέχρι Διευθύνων
Σύμβουλος) στο χώρο της Διαφήμισης/Εμπορικής Επικοινωνίας, που θεωρείται από
τους ανταγωνιστικότερους, έχω δει κάθε δυνατή παθογένεια:
Έχω δει νεποτισμό και
οικογενειοκρατία σε βαθμό απίθανο: στελέχη που σε άλλες περιπτώσεις θα
εκτελούσαν «εξωτερικές εργασίες» έχουν αναδειχθεί λόγω συγγενειών. Έχω δει σεξουαλική
προτίμηση: σε κάποιους χώρους ανέρχονται μόνο ομοφυλόφιλοι ή όσοι «πάνε με τα
νερά τους». Σε άλλες περιπτώσεις ήρκεσε να είναι κανείς/καμία διατεθειμένος/η
να πάει στο κρεβάτι με όποιο στερημένο. Έχω τρανταχτό παράδειγμα στελέχους που
ενώ ήταν να απολυθεί από ομόσταβλη θυγατρική ομίλου, βρέθηκε να «υπηρετεί»
(ποικιλοτρόπως...) κάτω από μια Διευθύντρια του Ομίλου και συνέχισε μια καριέρα
(που οδήγησε σε διευθυντικές θέσεις μεγάλων πολυεθνικών στην Ελλάδα) χάρη σε
αυτή του την «ευκολία».
Έχω δει διαπλοκή:
θέσεις «παίζονται» με βάση ευρύτερα συμφέροντα και σχέσεις. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα ο μεγαλοδιαφημιστής-πρώην σωφέρ/βασανιστής Χούντας που ενώ είχαμε
«δώσει χέρια» για να αναλάβω θυγατρική του στην Πολωνία, «εξαφανίστηκε», για να
μάθω αργότερα ότι προσέλαβε τη σύζυγο του Οικονομικού διευθυντή του κυριότερου
πελάτη του!!!
Και έχω δει τη «δύναμη
της αδράνειας»: στελέχη που πραγματικά εκπλήσσεσαι πώς επιβιώνουν... Θυμάμαι
στέλεχος ανίκανο να αθροίσει μια προσφορά, που τώρα «περνάει» από τράπεζα σε
τράπεζα. Γνωρίζω Διευθυντικό στέλεχος μεγάλης διαφημιστικής που αμφιβάλλω αν
μπορεί να περάσει τεστ νοημοσύνης και στον οποίο 5 (πέντε!!!) διαφορετικοί
άνθρωποι έχουν προσδώσει τον ίδιο χαρακτηρισμό: «στόκος»!!!
Μύθος Β: Στον Ιδιωτικό Τομέα οι αποφάσεις
προμηθειών λαμβάνονται με αυστηρά κριτήρια
Πώς το θέλετε;;;
Μεταφέρω αυτούσια την εμπειρία φίλου, πρώην στελέχους εταιρίας αυτοκινήτων:
«Είχαμε κερδίσει (μετά από σοβαρό «ξεβράκωμα») μειοδοτικό διαγωνισμό για την
προμήθεια 100 βαν για τον ΟΤΕ. Παραμονή της παράδοσης μας κάλεσαν να ακυρώσουν
(ας σημειωθεί ότι λόγω χρώματος είχε γίνει ειδική παραγγελία στο εργοστάσιο).
Στις έντονες διαμαρτυρίες μας, μας απάντησαν ότι οι Γερμανοί (που μόλις είχαν
«αναλάβει») έθεσαν ώς απαράβατο όρο την απόκτηση Γερμανικών αυτοκινήτων!!!»
Το χειρότερο μάλιστα
στο παραπάνω παράδειγμα, είναι ότι με την ιδιωτικοποίηση πέφτουν τα όποια
προσχήματα. Θυμάμαι την πρόσφατη εμπειρία μου από τα ΕΛΤΑ, όπου στέλεχος
«ιδιωτικού τομέα» που είχε προσληφθεί εκεί, μου πήρε έργα που κέρδιζα σε
μειοδοτικούς διαγωνισμούς, για να τα αναθέσει με 3πλάσιο (!!!) κόστος σε
ανταγωνιστή μου...
Μύθος Γ: Το Κράτος απέτυχε ως
επιχειρηματίας
Αφενός αυτό που
απέτυχε ως επιχειρηματίας είναι το Κομματοκρατούμενο, Νεποτιστικό, Αμφίφυλο,
Φεουδαρχικό σχεδόν Κράτος που έχουμε αυτή τη στιγμή. Αυτό όμως απέτυχε όχι απλά
ως επιχειρηματίας, αλλά και ως Κράτος (κατά γενική παραδοχή), άρα δεν μπορούμε
με βάση αυτό να κρίνουμε τι αποτελέσματα θα είχαμε αν το Κράτος λειτουργούσε
σωστά...
Αφετέρου, στις Επιχειρήσεις
Κοινής Ωφελείας το Κράτος ΔΕΝ καλείται να λειτουργήσει απόλυτα ως
επιχειρηματίας. Συντρέχουν λόγοι εθνικής ασφάλειας, οικολογίας, στρατηγικής
ανάπτυξης κ.ο.κ. που επιβάλλουν τη λήψη αποφάσεων όχι πάντα με επιχειρηματικά
κριτήρια. Μερικά απλά παραδείγματα:
Ποιός ιδιώτης
επιχειρηματίας θα κάνει εκστρατείες de-marketing προσπαθώντας να πείσει τους καταναλωτές του νε
μειώσουν την κατανάλωσή τους; Κι όμως αυτό επιβάλλεται τόσο στην κατανάλωση
νερού όσο και ρεύματος...
Ποιός ιδιώτης
επιχειρηματίας θα επιβάρυνε τη μεγάλη μάζα των καταναλωτών του για να στηρίξει
αδύναμες ομάδες όπως είναι οι πολύτεκνοι και οι ακρίτες μας; Είδαμε όλοι τα
πρώτα δείγματα (και δήγματα...) γραφής από την ENERGA (επίδοξη ΔΕΗ) που
αρνείται να συνδράμει τις δύο αυτές ομάδες... Και όμως είμαι σίγουρος ότι ούτε
θέλουμε να αγοράζουν ρεύμα τα νησιά μας από τον αιώνιο εχθρό (την Τουρκία) ούτε
μπορούμε να συνεχίσουμε με αυτή την υπογεννητικότητα...
Μύθος Δ: Με τις Ιδιωτικοποιήσεις θα
εξαλειφθεί η διαφθορά
Σίγουρα... Ειδικά με
τους «ηγέτες» της ιδιωτικοποίησης που βλέπουμε τριγύρω μας. Ένας από τους δύο
βασικούς «παίκτες» στην αγορά διανομής ρεύματος είναι γνωστός σε όλους για το
λαθρεμπόριο καυσίμων από το οποίο έκανε την περιουσία του... Άλλος μεγάλος «παίκτης» είναι γνωστός για τις
σχέσεις του με τη Μαφία Ανατολικών Χωρών... Ο επί σειρά ετών Διευθυντής μιας
από τις μεγαλύτερες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας βρέθηκε με μυθώδη περιουσία και
συμμετοχές σε πάμπολλες εταιρίες (συνήθως «προμηθεύτριες» αυτής την οποία
διοικούσε...).
Και βέβαια, το κακό δε σταματάει σε λίγες
επώνυμες περιπτώσεις... Η διαφθορά έχει κυριολεκτικά «διαποτίσει» το μεδούλι
των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, εξίσου όσο και στο δημόσιο. Και γιατί όχι; Αφού το βασικό σύνθημα ήταν «βγάλτε όσο περισσότερα
μπορείτε»... Αφού έβλεπαν τα αφεντικά τους να κερδίζουν με κάθε παράνομο και
αντιδεοντολογικό τρόπο, γιατί να μην τα μιμηθούν;
Μύθος Ε: Οι Ιδιωτικοποιήσεις θα αυξήσουν
την Ανταγωνιστικότητα
Ήμουν στην ομάδα που
λανσάρισε την κινητή τηλεφωνία στην Ελλάδα... Και μετά από μερικά χρόνια έμεινα
έκπληκτος από τη θεαματική μείωση τιμών που επετεύχθη με την είσοδο κρατικής
εταιρίας στο χώρο. Είναι κοινό μυστικό ότι οι εταιρίες συμπήσσουν καρτέλ, ώστε
να διασφαλίσουν την υψηλή κερδοφορία που επιθυμούν, εις βάρος των καταναλωτών
τους... Είναι απλά στη φύση του καπιταλισμού.
Μάλιστα εδώ υπάρχει
και το άλλο ενδιαφέρον φαινόμενο: Προκειμένου να διασφαλιστούν, οι όψιμοι
«αποκρατικιστές», οι ένθερμοι (στα λόγια μόνο) οπαδοί της «ελεύθερης αγοράς»,
φροντίζουν να «δέσουν πισθάγκωνα τα χέρια» των κρατικών ανταγωνιστών τους. Δύο
απλά παραδείγματα:
Στο χώρο των
επικοινωνιών, η ΕΕΤΤ πρέπει να ελέγχει κάθε προσφορά του ΟΤΕ προς το
καταναλωτικό κοινό πριν αυτή επικοινωνηθεί. Με διάφορα «τεχνάσματα» αυτός ο
έλεγχος κρατάει εβδομάδες, καθιστώντας αδύνατη την αντίδραση σε ανταγωνιστικές
κινήσεις και μειώνοντας τα οφέλη των καταναλωτών.
Στο χώρο της διανομής
ενέργειας, οι αποικιοκράτες ήταν ακόμη χειρότεροι. Πέτυχαν (με τη γνωστή
διαπλοκή – άλλωστε οι πολιτικοί μας είναι μαθημένοι να «εξυπηρετούν») να δεσμευτεί
νομοθετικά (!!!) η ΔΕΗ ότι δεν θα κάνει προσφορές χαμηλότερα από αυτούς!!! Τόσο
ανταγωνιστικά θα λειτουργεί η «ελεύθερη» αγορά...
Μύθος ΣΤ: Οι Ιδιωτικοποιήσεις
εξασφαλίζουν οικονομικότερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες/προϊόντα στους
καταναλωτές
Ήδη ανωτέρω
καταρρίψαμε ένα μέρος αυτού του μύθου. Οι επιχειρηματίες και οι καπιταλιστές,
ειδικά όσοι δραστηριοποιούνται στο κάτω άκρο των Βαλκανίων, δε φημίζονται για
το κοινωνικό τους ενδιαφέρον... Ας δούμε το παράδειγμα της απελευθέρωσης αγοράς
ενέργειας: Με την μερική απελευθέρωση (απελευθέρωση διάθεσης) τα αρπακτικά
ήρθαν και εφάρμοσαν την πρακτική skimming the market. Πήραν δηλαδή μερικές δεκάδες χιλιάδες από τους
καταναλωτές με υψηλές καταναλώσεις, ήτοι επιχειρήσεις και πολύ πλούσια
νοικοκυριά. Για να τους προσελκύσουν προσέφεραν οικονομικότερες τιμές προφανώς.
Αμυνόμενη η ΔΕΗ,
χαμήλωσε το κόστος μονάδος στις υψηλές καταναλώσεις (που ήταν υψηλό στο πλαίσιο
άσκησης ορθής κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής) και αύξησε θεαματικά το
κόστος στις μικρές καταναλώσεις. Άρα από την όλη διαδικασία κερδισμένοι είναι
οι λίγοι και ισχυροί, ενώ πάλι ζημιώνονται οι πιο αδύναμοι... Μεγάλη
επιτυχία...
Επίσης σημαντική είναι
η γεωγραφική διασπορά των υπηρεσιών. Θυμάμαι ακόμη ομιλία της φίλης Ντέπυ που
μας ανέλυσε ότι ο ΟΤΕ παρέχει ευρυζωνικές υπηρεσίες σε απομακρυσμένα χωριά
(προφανώς με αντιοικονομικά κριτήρια, αλλά κατανοώντας τη σημασία να
παραμείνουν Έλληνες κάτοικοι σε αυτά). Ποιός ιδιώτης θα το έκανε αυτό; Η
ανάλυση cost-benefit είναι σκληρό εργαλείο όταν πρέπει να αποφασίσεις αν θέλεις να μείνουν
3-5 κάτοικοι σε κάποιο ακριτικό νησί ή χωριό...
Μύθος Ζ: Οι Ιδιωτικοποιήσεις θα φέρουν
Έσοδα
Πέρα από μια απλή, βραχυπρόθεσμη
ρευστότητα (που θα χαραμιστεί άσκοπα στον Πίθο των Δαναΐδων που είναι το σημερινό
καθεστώς – δείτε ΠΟΥΛΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΟΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΕΧΟΥΜΕ ΔΩΡΕΑΝ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΣΕ
ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ; http://plagiaskepsi.blogspot.com/2011/06/otesoldtonurtureillegalimmigrants.html
) αδυνατώ να διαγνώσω πώς θα επιτευχθεί αυτό:
1.
Πουλώντας κερδοφόρες επιχειρήσεις, το μόνο βέβαιο
είναι ότι στερείς το Ελληνικό Δημόσιο από τις βασικές πηγές εσόδων του
2.
Πουλώντας ζημιογόνες εταιρίες, αφενός εισπράττεις κλάσμα
της αξίας των πωλούμενων παγίων, εγκαταστάσεων, περιουσιακών και εξοπλισμών,
αφετέρου συνήθως επιφορτίζεσαι με το κόστος πρόωρης συνταξιοδότησης του
πλεονάζοντος προσωπικού που ο αγοραστής δεν επιθυμεί
3.
Η όποια κερδοφορία των εταιριών που προκύπτουν, σπάνια
πλέον θα φορολογηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο, αφού αν μεν πρόκειται για
πολυεθνικές, θα τιμολογούν υπέρογκες αμοιβές από χώρες χαμηλότερου συντελεστή
προς την Ελλάδα (π.χ. από τη θυγατρική τους στην Ιρλανδία) αν δε πρόκειται για
«έλληνες» επιχειρηματίες του τύπου που περιγράψαμε νωρίτερα, γνωρίζουν πολύ
καλά όλα τα «παραθυράκια» φοροδιαφυγής...
Μύθος Η : Οι Ιδιωτικοποιήσεις θα γίνουν
με σωστές αποτιμήσεις και κριτήρια
Μα αν μπορούμε να
οργανώσουμε έτσι τον κρατικό μηχανισμό ώστε να επιτύχει αυτό το τιτάνιο έργο σε
τόσο μικρό διάστημα, γιατί δεν μπορούμε να οργανώσουμε και την ορθότερη
διοίκησή τους; Στο καθεστώς πανικού και
υστερίας που επικρατεί ΠΟΙΟΣ θα μας βεβαιώσει ότι τα πράγματα θα γίνουν με το
σωστό(τερο) τρόπο, ώστε να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα του ταλαίπωρου Ελληνικού
Λαού;
Μύθος Θ: Οι Ιδιωτικοποιήσεις θα ωφελήσουν
τον Άνθρωπο και το Περιβάλλον
Τώρα μπαίνει στην
αρένα ένας από τους μεγαλύτερους Μύθους... Εννοείται ότι ο ληστρικός τρόπος που
έχουν δράσει μέχρι στιγμής οι ιδιώτες επιχειρηματίες, ουδέν ενδιαφέρον για τον
Άνθρωπο και το Περιβάλλον αποδεικνύει. Ας δούμε μερικά παραδείγματα: Κινητή
Τηλεφωνία: Ακόμα αγνοούμε πόσες κεραίες και πού είναι στημένες ΠΑΡΑΝΟΜΑ και
κρυφά με άγνωστες ακόμη επιπτώσεις για την ανθρώπινη (και όχι μόνο) υγεία.
Επίσης η αλόγιστη κατάχρηση του κινητού (στην οποία ωθεί η καταιγιστική
διαφήμιση της χρήσης του) έχει οδηγήσει σε σειρά προβλημάτων:
1.
Εξάρτηση: το κινητό αντιμετωπίζεται πλέον ως μια από
τις επικινδυνότερες σύγχρονες εξαρτήσεις με άπειρα θύματα διεθνώς. Ειδικά
τμήματα του 18ΑΝΩ ασχολούνται και με αυτό
2.
Πρόωρη χρήση: παιδιά διεκδικούν (και δυστυχώς
παίρνουν...) κινητά από τους γονείς τους, παρά τις αποδεδειγμένα αρνητικές
επιπτώσεις στην υγεία τους!!!
3. Υπερβολική χρήση: ακόμα δε γνωρίζουμε τις
πραγματικές επιπτώσεις της ακτινοβολίας των κινητών μας
Παραγωγή Ενέργειας: Τα προβλήματα της Ιαπωνίας με τον (ιδιωτικό) πυρηνικό αντιδραστήρα και
του Κόλπου του Μεξικό ήρθαν απλά να θυμίσουν ότι τα ιδιωτικά συμφέροντα
βλάπτουν το περιβάλλον με την αλόγιστη διασπάθιση των πόρων
Ειδικότερα για την
Ελλάδα, εμένα τουλάχιστον μου φαίνονται ύποπτα 2-3 πραγματάκια:
1.
Ενώ υπάρχει Ελληνική Πατέντα (Δημόσιου Ιδρύματος –
είχε γράψει γι’ αυτήν η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ) παγίδευσης του CO2 των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής
από λιγνίτη και μετατροπής του σε βιοκαύσιμο, ΔΕ χρησιμοποιείται στα εργοστάσια
της ΔΕΗ, παρά μόνο στην Ισπανία (!!!). Ποιούς συμφέρει να ζημιώνεται η ΔΕΗ από
τα πρόστιμα ρύπων που πληρώνει; Ποιοί κερδίζουν από το Χρηματιστήριο Ρύπων (ο
κος Φλώρος της ENERGA για παράδειγμα πρωτοστατεί...); Γιατί παγιδεύουν τη ΔΕΗ σε δεσμεύσεις
προς ιδιοκτήτες φωτοβολταϊκών πάρκων, όταν μέρος της λύσης του προβλήματος
υπάρχει στα χέρια μας;
2.
Όλοι συμφωνούν ότι από τις ΑΠΕ, τα φωτοβολταϊκά
είναι αυτά που έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα: α) Υψηλό κόστος ανά παραγόμενη
μονάδα (πολύ υψηλότερο από αιολικά-βιομάζα) β) Υψηλή εξάρτηση από καιρικές
συνθήκες γ) Παύση παραγωγής όταν σκοτεινιάζει δ) Καταστροφή εμφάνισης
περιβάλλοντος ε) Απώλειες στη μεταφορά στ) Σοβαροί κίνδυνοι δολιοφθορών-κλοπών
(ειδικά τώρα που οι Γύφτοι και οι Αλλοδαποί «αλωνίζουν» ανενόχλητοι...). Κι
όμως καταβάλλεται υπεράνθρωπη προσπάθεια από όλα τα κέντρα άσκησης πίεσης να δεσμευτεί
το συντριπτικό μέρος της παραγωγής από ΑΠΕ της ΔΕΗ σε φωτοβολταϊκά. Ποιοί
επωφελούνται (πέρα από τους εμπόρους παρόμοιων συστημάτων); Ποιοί θέλουν τη ΔΕΗ
μη ανταγωνιστική; Γιατί δεν ωθήθηκαν οι αγρότες στην παραγωγή βιομάζας που
είναι και αποδοτικότερη ανά στρέμμα και διαθέσιμη βάσει των αναγκών των
καταναλωτών;
3.
Γιατί είμαστε η μοναδική χώρα που δεν πραγματοποιεί
έρευνες υδρογονανθράκων εδώ και 15 έτη; Και καλά εκεί που παρεμβαίνουν οι
χασάπηδες της Μ.Ασίας (Τούρκοι)... Στο Ιόνιο τι μας εμπόδισε; Στο Κρητικό
Πέλαγος; Στο Αιγαίο ενδιάμεσα;
ΔΕΝ
ΑΠΕΤΥΧΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ,
ΑΠΟΤΥΧΑΜΕ
ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑ!!!
ΟΤΑΝ ΤΟ
ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ,
ΘΑ
ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ...
Γεώργιος Ελ. Χατζιδάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου