Στην κοσμοαντίληψη του
Ίωνα Δραγούμη τόσο ο χριστιανισμός, ως ιδέα αλλά και στην θεσμοποιημένη εκδοχή
του, όσο και οι θεσμοί της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας αντιβαίνουν στην
ανθρώπινη φύση, καθώς προστατεύουν και ευνοούν τους πολλούς και αδύναμους εις
βάρος των λίγων και ισχυρών, οι οποίοι όμως είναι αυτοί που με τις ικανότητές τους
προάγουν τον πολιτισμό, υλικό και πνευματικό.
Σε ότι αφορά τη
θρησκεία ειδικότερα, οι σχέσεις του Δραγούμη με τον χριστιανισμό αλλά και με
την Ορθόδοξη εκκλησία ήταν υποτυπώδεις. Οι θρησκείες ήταν, κατά τη γνώμη του, κοινωνικά
και πολιτισμικά δημιουργήματα που, όπως και οι πολιτισμοί των οποίων
αποτελούσαν εκβλαστήσεις, έχουν αρχή και τέλος…
Παράλληλα, ο Δραγούμης αντιμετώπιζε το
κοινοβουλευτικό σύστημα ως κάτι υπερεκτιμημένο, θεωρώντας ότι δεν ήταν παρά ένας
ακόμη θρίαμβος των πολλών και μετρίων επί των λίγων ισχυρών και εκλεκτών.
Οι μάζες υποστήριζαν
την δημοκρατία επειδή ακριβώς έδινε στους πολλούς και ατάλαντους τη δυνατότητα
να επιβάλουν τη θέλησή τους στους λίγους
και προικισμένους. Στην ουσία, υποστήριζε ο Δραγούμης, η ιδέα της ισότητας δεν ήταν παρά μια
ανοησία. Κατά τη γνώμη του, «σε κάθε έθνος μετρημένοι βρίσκονται οι
άνθρωποι που είναι τα νεύρα τους έθνους
και η συνείδησή του».
Οι σύγχρονες κοινωνίες αντιλαμβάνονται
την ισότητα όχι ως προσπάθεια ανύψωσης των μαζών αλλά ως προσπάθεια να κατέβουν
οι λίγοι και εκλεκτοί στο επίπεδο των
πολλών (σ.σ. σαν το ελληνικό δημόσιο ένα πράμα).
Το ιδανικό των λαών θα
έπρεπε να είναι να επιδιώκουν να αποκτήσουν τη θέση που τους αξίζει στην
ιστορία της ανθρωπότητας, κινούμενοι προς τη σωστή κατεύθυνση, υπό την
καθοδήγηση ενός κατάλληλου για αυτό τον ρόλο, και επομένως ισχυρού, ηγέτη.
Ο Δραγούμης γνώριζε
ότι ήταν ένας από τους ισχυρούς, από τους άριστους, γι αυτό και θεωρούσε τον εαυτό του κατάλληλο να φτιάχνει τους νόμους,
αντί να υπακούει σε ότι είχαν ήδη αποφασίσει
κάποιοι «κατώτεροί» του.
Απ’ όλα αυτά προκύπτει, λοιπόν, ότι ο Δραγούμης είχε
επηρεαστεί από τις περισσότερες (αν όχι όλες) πρωτοφασιστικές ιδεολογίες της εποχής
του. Κατά τον Μαρκέτο, είχε υιοθετήσει ταυτόχρονα τον «γαλλικό λογοτεχνικό
φασισμό», τη γερμανική ιδέα της «συντηρητικής επανάστασης», καθώς και τον «κοινωνικό
δαρβινισμό» του Χέρμπερτ Σπένσερ…
Από το βιβλίο Ίων Δραγούμης ο Ασυμβίβαστος του
Γιάννη Α. Μάζη
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ,
2016
Για την αντιγραφή S.A.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου