Συνεχίζει η Βρετανία να ανήκει στην Ευρώπη;

Ο Βρετανός πρωθυπουργός προσπαθεί αγωνιωδώς να πετύχει το Brexit.

Το πραγματικό ζήτημα όμως της βρετανικής  εξόδου από την ΕΕ είναι πολύ παλαιότερο, και πολύ πιο σημαντικό από το αν το 52% των Βρετανών θύμωσαν με την όλο και πιο ελεγχόμενη από τη Γερμανία Ευρωπαϊκή  Ένωση.

Η Αγγλία είναι νησί. Ιστορικά, πολιτικά, και γλωσσολογικά, ουδέποτε υπήρξε μόνιμα και πλήρως ενσωματωμένη στην ευρωπαϊκή κουλτούρα και στις ευρωπαϊκές παραδόσεις.

Η ιστορία της Βρετανίας έχει περισσότερο να κάνει με συγκρούσεις εναντίον της Γαλλίας, της Γερμανίας, και της Ισπανίας…

Η υπεροχή του βασιλικού ναυτικού της, και το ανυπότακτο πνεύμα των θαλάσσιων λόρδων της, εξασφάλισαν το ότι κανένας δικτάτορας όπως ο Ναπολέων ή ο Χίτλερ δεν θα μπορούσε ποτέ να βάλει πόδι στο νησί.

Όπως είχε πει ο ναύαρχος John Jervis το 1801, απευθυνόμενος στους ανωτέρους του, εν μέσω φημών για μια γαλλική εισβολή, «δεν σας λέω ότι δεν θα έρθουν οι Γάλλοι. Αυτό όμως που λέω είναι πως δεν θα έρθουν δια θαλάσσης».

Η βρετανική ναυτική ισχύς, ο ιμπεριαλισμός, ο κοινοβουλευτισμός, και το κατά πλειοψηφία προτεσταντικό δόγμα είναι εκείνα που διαχώρισαν την Αγγλία από τους Ευρωπαίους γείτονές της, και όχι μόνο η γεωγραφική της απομόνωση.

Ο βρετανικός και σκοτσέζικος διαφωτισμός των Edmund Burke, David Hume, John Locke, και Adam Smith, κατά τον 18^ο αιώνα, έδωσαν έμφαση στην ατομική προσπάθεια, στην ελευθερία, και στην ανεξαρτησία, πολύ περισσότερο από όσο η κυβερνητικά προωθούμενη ισότητα που διέδιδαν οι Γάλλοι διαφωτιστές, όπως ο Jacques Rousseau.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η αμερικανική επανάσταση ιδρύθηκε με βάση την ιδέα της ατομικής ελευθερίας, σε αντίθεση με την βίαιη προσπάθεια της μετέπειτα γαλλικής επανάστασης, που προσπάθησε να αναδιανείμει τα εισοδήματα και να στερήσει τους «εχθρούς του λαού» από τα δικαιώματα, αλλά και τις ζωές τους.

Η Γαλλία είχε τον Βοναπάρτη, η Ιταλία τον Μουσολίνι, και η Γερμανία μας έδωσε τον Χίτλερ. Δύσκολο όμως να βρεθεί ένας παρόμοιος δικτάτορας στη βρετανική ιστορία, ο οποίος να επιδίωκε την πανευρωπαϊκή κυριαρχία.

Οι Βρετανοί, βεβαίως, δεν ήταν ποτέ άγιοι. Ήλεγχαν την παγκόσμια αυτοκρατορία τους μέσω πειθούς, αλλά και ωμής βίας.

Όμως ακόμη και ο βρετανικός ιμπεριαλισμός ήταν σαφώς διαφορετικός από εκείνον του Βελγίου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Πορτογαλίας, ή και της ισπανικής αποικιοκρατίας. Οι πρώην αγγλικές αποικίες, όπως η Αμερική, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ινδία, και η Νέα Ζηλανδία, είναι από καιρό δημοκρατικές, ενώ π.χ. η λατινική Αμερική έγινε δημοκρατική μόλις πρόσφατα.

Στη διάρκεια του Α’ Π.Π. η Βρετανία έχασε σχεδόν ένα εκατομμύριο στρατιώτες προσπαθώντας να σώσει τη Γαλλία και το Βέλγιο.

Στον Β’ Π.Π. ήταν το μόνο κράτος που πολέμησε τον Άξονα σε όλη τη διάρκεια του πολέμου (από τον Σεπτέμβριο του 1939, ως τον Σεπτέμβριο του 1945), και η μόνη χώρα που τον πολέμησε εντελώς μόνη για έναν ολόκληρο σχεδόν χρόνο, ενώ να σημειώσουμε πως ήταν και το μοναδικό κράτος που πολέμησε στον εν λόγω πόλεμο χωρίς να έχει προηγουμένως δεχθεί επίθεση ή εισβολή (μπήκε στον πόλεμο βοηθώντας τη σύμμαχο Πολωνία).

Ιστορικά η Βρετανία πάντα έβλεπε προς την θάλασσα και προς τον νέο κόσμο, παρά προς τα ανατολικά προς την Ευρώπη. Υπ’ αυτή την έννοια, ένας Αμερικανός ή ένας Καναδός είχε πάντα περισσότερα κοινά με έναν Άγγλο, παρά με έναν Γερμανό ή με έναν Έλληνα.

Τα τελευταία 30 χρόνια, οι Βρετανοί σχεδόν τα ξέχασαν όλα αυτά, προσπαθώντας να αφομοιωθούν στην ΕΕ, δεσμευόμενοι να υιοθετήσουν τις ευρωπαϊκές αξίες, σε μια κοινή πορεία προς μια δήθεν ουτοπία.

Στο βαθμό που η Βρετανία παρέμεινε κάπως επιφυλακτική απέναντι στον ευρωπαϊσμό, απορρίπτοντας το ευρώ, αλλά και τον ευρωπαϊκό σοσιαλισμό, η χώρα πρόκοψε. Όταν όμως ακολούθησε το γερμανικό μοντέλο των ανοιχτών συνόρων, και ανέτρεψε τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά που είχε φέρει η  Margaret Thatcher, υιοθετώντας τον «πασιφισισμό» και τις «ενεργειακές φαντασιώσεις» της ΕΕ, τότε περιήλθε σε μαρασμό και στασιμότητα.

Οι προσπάθειες του νέου πρωθυπουργού Johnson κατατείνουν στο να φέρει σε πέρας τη λαϊκή θέληση, όπως αυτή εκφράστηκε το 2016, κόντρα στις επιθυμίες των Βρυξελλών, αλλά και μεγάλου μέρους του βρετανικού κατεστημένου. Όμως μετά από εκατονταετίες ανεξαρτησίας, μπορεί τελικά η Βρετανία να ενσωματωθεί στην Ευρώπη, ή θα διατηρήσει την ιδιαίτερη της κουλτούρα, πλησιάζοντας περισσότερο τις αγγλόφωνες χώρες που η ίδια ίδρυσε, και οι οποίες τα πάνε πολύ καλύτερα από ότι τα περισσότερα μέλη της όλο και πιο σφιχτά ρυθμιζόμενης, και αντιδημοκρατικής ΕΕ;

Η Ευρώπη είναι άοπλη. Τα περισσότερα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ αρνούνται να υλοποιήσουν τις οικονομικές τους δεσμεύσεις σε ζητήματα άμυνας. Τα αρνητικά επιτόκια γίνονται κάτι το συνηθισμένο στην Ευρώπη. Η ανεργία παραμένει υψηλή, μέσα στις σφιχτά ελεγχόμενες αγορές εργασίας.

Τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποπληρώσουν εντελώς τα χρέη τους στις γερμανικές τράπεζες.

Το Visegrád Group, δηλαδή  η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, και η Σλοβακία, προσπαθούν να δημιουργήσουν μια δική τους μίνι συμμαχία εντός της ΕΕ, που θα βασίζεται στα ασφαλή σύνορα, την νόμιμη μόνο μετανάστευση, την πυρηνική ισχύ, και τις παραδοσιακές αξίες του Χριστιανισμού.

Η Βρετανία λοιπόν έχει τώρα μια τελευταία ευκαιρία να «αγκαλιάσει» ξανά τον δημοκρατικό κόσμο της ελεύθερης αγοράς, που η ίδια συντέλεσε παλιά στο να δημιουργηθεί, και να αποστασιοποιηθεί επιτέλους από τον υφέρποντα κρατισμό τον οποίο πάντα είχε απέναντι.

Victor Davis Hanson 

National Review 

Απόδοση: S.A.