Η άνοδος των άκρων.

Σε πρόσφατη ομιλία του στην Αθήνα – στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας (Deree) – ο γνωστός ιστορικός καθηγητής Mark Mazower επεσήμανε με ιδιαίτερη έμφαση το προφανές.

Πως δηλαδή οι πολιτικές δυνάμεις την Ελλάδα δεν έχουν δώσει την δέουσα σημασία στο φαινόμενο της ισχυροποίησης της άκρας δεξιάς. Που με βάση το πρόγραμμά της, δεν κρύβει την πρόθεσή της να καταλύσει θεσμούς και να επιβάλει καθεστώς ολοκληρωτισμού.

Επιδερμικά, η παρουσία και γιγάντωση της Χρυσής Αυγής περιγράφεται από πολλούς σαν αποτέλεσμα των προκλήσεων που έχει υιοθετήσει η Αριστερά, αφ΄ενός μεν κηρύσσοντας την «ανυπακοή» σε κανόνες και νόμους, κι αφ’ ετέρου, ιδίως από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, με την ανοχή και έμμεση στήριξη εκδηλώσεων τραμπουκισμού κατά πολιτικών κυρίως προσώπων αλλά και σε πανεπιστημιακούς χώρους κατά καθηγητών και δυσάρεστων για κάποιους ομιλητών.

Η άποψή μου είναι πως το φαινόμενο είναι αρκετά πολυπλοκότερο και τέμνει σε μεγάλο βάθος ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Τα πάντα εκκινούν από δύο παράγοντες.

Ο ένας είναι η κατάρρευση των πελατειακών σχέσεων που, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης, είναι αδύνατον να συνεχίσουν να διεκπεραιώνουν τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει το πολιτικό σύστημα απέναντι στους εκλογείς – πελάτες του.

Στην διάρκεια της εποχής των παχέων αγελάδων του μεγάλου δανεισμού και των γενναίων παροχών (στις οποίες μέσα περιλαμβάνονται και οι ρουσφετολογικές προσλήψεις στο δημόσιο) όσοι δεν εξυπηρετούνταν από το σύστημα των πελατειακών κυκλωμάτων είχαν σαν διέξοδο την επιλογή, μέσω του σταυρού προτίμησης, άλλου υποψηφίου η την στροφή στην απέναντι πολιτική παράταξη. Με το τέλος του σχετικού πάρτυ οι εκλογείς – πελάτες έμειναν στο κενό.
Δεν αποτελεί λοιπόν έκπληξη η στροφή εναντίον του συστήματος γενικά που ουδέποτε είχε φροντίσει να «εκπαιδεύσει» τον λαό σε δοκιμασίες δημοκρατίας.

Δεν είναι λοιπόν για τους περισσότερους τα κόμματα που απέτυχαν, αλλά το σύστημα που είναι διαβρωμένο, βρώμικο και αναξιόπιστο στο σύνολό του. Απλά και μόνο επειδή δεν μπορεί πλέον να συντηρήσει τις πρακτικές προσοδοθηρίας (ραντιερισμού) που μέχρι τώρα το καταξίωναν και το ισχυροποιούσαν.

Η Αριστερά αποτελεί μιά κάποια διέξοδο για την αντίδραση αυτή.

Αλλά για τον απλό κόσμο η Αριστερά δεν παύει να είναι συμπρωταγωνιστής του συστήματος στις παραστάσεις που δίδονταν.

Η Χρυσή Αυγή είναι λοιπόν το καινούργιο που ετοιμάζεται να ανατρέψει τα πάντα. Γιατί λοιπόν να μην υποστηριχθεί;

Για αυτό επέμενα προεκλογικά πως δεν επρόκειτο να καταρρεύσει.

Και είναι ακριβώς αυτός ο λόγος που προβλέπω πως και στις επόμενες εκλογές θα επωφεληθεί των απωλειών της ΝΔ, κάποιες του ΠΑΣΟΚ και σίγουρα των Ελεύθερων Ελλήνων για να αυξήσει τις δυνάμεις της.

Εξ άλλου, η μάλλον φυσιολογική ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει σαν συνεπακόλουθο την ενίσχυση και του απέναντι άκρου, δηλ της Χρυσής Αυγής.
Ο άλλος παράγοντας ενίσχυσης των άκρων οφείλεται στις φορολογικές επιδρομές κατά της ιδιοκτησίας.

Η προστασία της ιδιοκτησίας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο στηρίζεται η δυτική δημοκρατία.

Στο σημαντικό του πρόσφατο βιβλίο ο Nial Ferguson (Civilization, 2011) εντοπίζει στον σεβασμό της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και στην συνακόλουθη εγκαθίδρυση της δημοκρατίας ένα από τα βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Δύσης στην πορεία της κυριαρχίας της επάνω στον υπόλοιπο κόσμο.

Η αποδυνάμωση λοιπόν της εμπιστοσύνης των πολιτών στην δυνατότητα του συστήματος να στηρίξει την ατομική ιδιοκτησία υπονομεύει και την πίστη στη δημοκρατία.

Προετοιμάζεται έτσι ο δρόμος για την άνοδο των άκρων.

Εφ όσον ελάχιστοι πλέον θα έχουν σαφές συμφέρον για την υπεράσπιση του δημοκρατικού συστήματος.
Όσο για την ανοχή του κόσμου στις βιαιότητες και τις φραστικές – και όχι μόνο – υπερβολές αυτό οφείλεται στην για χρόνια σταδιακή κατάλυση του κράτους και κάθε έννοιας έννομης τάξης.

Ουδείς υπήρξε ικανός να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης, που όμως πλήττει και καταπιέζει πολλά κοινωνικά στρώματα στην Ελλάδα.

Σε συνδυασμό με το καθεστώς ατιμωρησίας για παραβατικές συμπεριφορές και βαιότητες που για χρόνια πλέον έχει εγκαθιδρυθεί στη χώρα (πράξεις ακτιβιστών της Αριστεράς, προπηλακισμοί πολιτικών προσώπων, κινητοποιήσεις μαθητών τον Δεκέμβριο του 2008 και «αγνώστων» σε πορείες διαμαρτυρίας, επεισόδια για παγκοσμιοποίηση, συνόδους κορυφής, παλαιστινιακό, Ιράκ κλπ, βιαιότητες κατά καθηγητών σε διάφορα ΑΕΙ της χώρας και τόσα άλλα) έχει εθίσει τον κόσμο να βλέπει την βία σαν μιά μάλλον φυσιολογική μετεξέλιξη μιάς κοινωνικής διαμαρτυρίας που δεν βρίσκει ανταπόκριση.

Το θετικό για την χώρα και πιθανώς για την δημοκρατία είναι πως το κίνημα της Χρυσής Αυγής δεν περιλαμβάνει ανθρώπους με ικανότητα διαμόρφωσης ευρύτερων κοινωνικών προοπτικών που θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα οργανωμένο φασιστικό κίνημα (λ.χ. όπως του Μουσολίνι στην Ιταλία).

Εδώ εκφράζει στενούς λαϊκίστικους στόχους ακολουθώντας την συνθηματολογία των ΜΜΕ κι’ επιμένοντας σε τοποθετήσεις (ιδίως σε ζητήματα οικονομίας) που δεν διαφέρουν και πολύ από τις διακηρυγμένες θέσεις κομμάτων του αριστερού κατεστημένου.
Το πράγμα θα καταστεί μοιραία επικίνδυνο για την δημοκρατία αν η Χρυσή Αυγή αρχίσει να παρεμβαίνει δυναμικά στην λειτουργία κοινωνικών δράσεων και θεσμών συμμαχώντας με οργανωμένους φορείς και ομάδες (επιχειρήσεις, μικροεπαγγελματίες, ακαδημαική κοινότητα κα) επηρεάζοντας έτσι άμεσα τις οικονομικές και άλλες εξελίξεις (σπάζοντας απεργίες, επιβάλλοντας την τάξη στα Πανεπιστήμια, ανοίγοντας δρόμους από ανεξέλεγκτες πορείες και απεργίες, λειτουργώντας μέσα μαζικής μεταφοράς κλπ).

Για την ώρα πάντως δεν διαφαίνονται παρόμοιες τάσεις και προοπτικές.

Α. Ανδριανόπουλος

Το Πολιτικόν