Η "γυναικεία άνοιξη" στον αραβικό κόσμο.

Πριν από μερικές ημέρες κάτι περίεργο εκτυλίχτηκε μπροστά από το αρχηγείο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στο Κάιρο. Δείτε το  εδώ.

Νεαροί και νεαρές, ντυμένοι μόνο με τα εσώρουχά τους, άρχισαν να λικνίζονται περιπαθώς.

Ο χορός Harlem Shake δεν είναι μια συνηθισμένη μορφή επανάστασης, αλλά τελευταία αποτελεί ένα από τα σύμβολα της σύγκρουσης μεταξύ της ισλαμικής πολιτικής και της επιθυμίας των νέων για ανεξαρτησία.

Ποιος κερδίζει;

Εκ πρώτης όψεως τα πράγματα είναι θολά.

Δυο χρόνια μετά τις μεγάλες εξεγέρσεις στη Μ. Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, και όπως όλα δείχνουν οι ισλαμικός συντηρητισμός έχει το επάνω χέρι.

Οι αυστηρές απόψεις των Ισλαμιστών, ειδικά στα γυναικεία ζητήματα, στη σεξουαλικότητα, και στη προσωπική ζωή, άρχισαν να φαίνονται και στους δρόμους των πόλεων.

Κάτω από την επιφάνεια όμως, κάτι πιο σύνθετο ξεδιπλώνεται.

Μπορεί οι περισσότεροι Αιγύπτιοι να μην συμφωνούν με τους διαμαρτυρόμενους χορευτές του Harlem Shake, αλλά στη χώρα παρουσιάζεται μια ρωγμή, και μια μετάβαση μακριά από την αυστηρή και παραδοσιακή οικογενειακή ζωή.

Η Καναδή συγγραφέας του Sex and the Citadel Shereen El Feki, που γράφει για τις γυναίκες στον αραβικό κόσμο, μιλάει για μια νέα εποχή που θυμίζει έντονα την Δύση, τότε που ξεκινούσε η σεξουαλική επανάσταση.

Αυτό είναι μια μεγάλη αποκάλυψη, αν σκεφτούμε την σκληρή ζωή που επιφυλάσσει η Αίγυπτος στη πλειονότητα των γυναικών της.

Πρόκειται για μια χώρα στην οποία το 90% των παντρεμένων γυναικών ακρωτηριάζουν τα γεννητικά τους όργανα (κλειτοριδεκτομή) στην ηλικία των 9-12, ενώ οι περισσότερες πιστεύουν πως αυτό τις κάνει να είναι λιγότερο λάγνες, παρά το γεγονός ότι ακόμη και πολλές πόρνες το έχουν υποστεί.

Πρόκειται για μια χώρα, όπου το 60% των γυναικών με μόρφωση, και το 90% αυτών με στοιχειώδη παιδεία, πιστεύουν ειλικρινά ότι οι γυναίκες που ντύνονται προκλητικά φταίνε οι ίδιες όταν πέφτουν θύματα βιασμού, ενώ τα επίπεδα ενδοοικογενειακής βίας είναι κατά πολύ υψηλότερα από εκείνα ακόμη και των χειρότερων περιπτώσεων της Δύσης.

Το χειρότερο όμως  όλων είναι ότι παντού στον αραβικό κόσμο κυριαρχεί η άποψη ότι οι γυναίκες είναι κάποια εύθραυστα όντα που χρειάζονται προστασία.

Όπως λέει ο ιμάμης και τηλεοπτικός σταρ Mahmoud al-Masry «η γυναίκα είναι σαν το διαμάντι, που θα πρέπει να διατηρείται. Δεν καταπιέζουμε τις γυναίκες, αλλά τις προστατεύουμε».

Αυτή η άποψη είναι η απόλυτη μορφή υποβάθμισης, που σε συνδυασμό με την φετιχοποίηση της παρθενίας, τα λέει όλα.

Αν ισχύουν όλα αυτά, υπάρχει άραγε ελπίδα;

Υπάρχει, διότι τίποτα δεν είναι αιώνιο ή αμετάβλητο.

Ο περισσότερος σεξουαλικός συντηρητισμός, και οι περιορισμοί των δικαιωμάτων των γυναικών (όπως το κάλυμμα της κεφαλής) αποτελούν προϊόν της αποικιοκρατίας, μια οργισμένη δηλαδή αντίδραση μιας γενιάς απέναντι στη στέρηση και στον αποκλεισμό.

Η οικογενειακή ζωή των Αράβων αλλάζει γοργά, με δυο κρίσιμους τρόπους.

Ο ένας είναι ο γυναικείος αλφαβητισμός, τα επίπεδα του οποίου αυξήθηκαν από το 25% το 1980, στο σημερινό 65%.

Ο άλλος είναι το μέγεθος της οικογένειας.

Το 1960, η μέση Αιγύπτια είχε 7 παιδιά. Σήμερα ο μέσος όρος είναι 2.7, και συνεχώς πέφτει.

Η αλλαγή αυτή δεν είναι τόσο δραματική όσο εκείνη του Ιράν, της Τουρκίας, της Τυνησίας, του Λιβάνου και των ΗΑΕ, που σήμερα μοιάζουν με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, αλλά δεν παύει να είναι ένας σημαντικός δείκτης.

Παντού στον κόσμο (συμπεριλαμβανομένης της Δύσης), η στιγμή κατά την οποία οι σχέσεις των φύλων άλλαξαν δραματικά, συνέπεσε με την στιγμή που ο γυναικείος αλφαβητισμός ξεπέρασε το 50% και ο αριθμός των παιδιών σε κάθε οικογένεια μειώθηκε απότομα.

Και όποτε έγιναν αυτές οι αλλαγές, πάντα συνοδεύονταν από κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις.

Όπως λέει ο δημογράφος Youssef Courbage, που παρακολουθεί από κοντά την εκκοσμίκευση της οικογενειακής ζωής στον αραβικό κόσμο, «η βία που συγκλονίζει τον ισλαμικό κόσμο δεν χρειάζεται να αποδοθεί σε κάποια εγγενή ιδιότητα του Ισλάμ, αλλά οφείλεται στο σοκ της επανάστασης στον τρόπο σκέψης, που έχει να κάνει με την μείωση του αναλφαβητισμού, και την ευρέως πλέον διαδεδομένη αντισύλληψη».

Έτσι, κάτω από τις ισλαμικές μαντίλες βλέπουμε αγώνες για τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα.

Η απότομη ανάπτυξη των πόλεων, σε συνδυασμό με τις εντάσεις στη δομή της οικογένειας, οι χαλαροί πλέον έλεγχοι επί της ιδιωτικής συμπεριφοράς, όλα αυτά δημιουργούν μια νέα γενιά που οι επιρροές της και οι διαθέσεις της αποκλίνουν από αυτές των γονιών τους.

Κάτι, που μερικές φορές φαίνεται μέσα από τον χορό Harlem Shake.

S.A.

The Globe & Mail