Σκεπτόμενοι ή θρήσκοι;

Στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής, όπου συζητείται το νομοσχέδιο για το νέο Λύκειο, η βουλευτής της ΔΗΜΑΡ κα Ρεπούση τόνισε ότι η έννοια του σύγχρονου Λυκείου «δεν συνάδει» με τη διδασκαλία των θρησκευτικών.

Ζήτησε επίσης ή να καταργηθεί το μάθημα αυτό τελείως ή να αντικατασταθεί με ένα μάθημα ιστορικό, κοινωνιολογικό, για τον ρόλο που έπαιξαν οι θρησκείες στην πορεία της ανθρωπότητας, αναγνωρίζοντας όπως είπε, ότι έπαιξαν «πάρα πολύ σημαντικό ρόλο».

Είναι φανερό, ότι οι απόψεις αυτές της κας Ρεπούση δεν θα εισακουστούν και ότι, στο τελικό νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί, το μάθημα των θρησκευτικών θα συνεχίσει να υπάρχει, με την μορφή που το προτείνει η κυβερνητική πλειοψηφία, δηλαδή με τη μορφή που το γνωρίσαμε όλοι στο σχολείο.

Με άλλα λόγια ως μάθημα κατήχησης της χριστιανικής θρησκείας και ειδικότερα της ορθόδοξης.

Να σημειωθεί ότι σε παλαιότερα σχέδια επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου το μάθημα των θρησκευτικών προβλεπόταν να αντικατασταθεί με μάθημα «θρησκειολογίας».

Αξίζει να δούμε, έστω και περιληπτικά, ποιο είναι το νόημα της διδασκαλίας στα σχολεία μας του μαθήματος των θρησκευτικών, όπως όλοι το γνωρίζουμε.

Πρόκειται, βασικά, για μάθημα κατήχησης στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Αναφέρονται, βέβαια, και οι άλλες θρησκείες και δόγματα, επιγραμματικά, χωρίς βέβαια να τους αποδίδεται η σημασία και η σπουδαιότητα που αποδίδεται στην ορθοδοξία.

Ας δούμε όμως κάποια στατιστικά στοιχεία.

Σύμφωνα με τις τελευταίες απογραφές, ο πληθυσμός της Γης ανέρχεται στα 7.021.836.029 άτομα (Ιούλιος του 2012). Από αυτά το 31.59% είναι Χριστιανοί (από αυτούς το 18.85% είναι Ρωμαιοκαθολικοί, το 8.15% Διαμαρτυρόμενοι, το 4.96% Ορθόδοξοι και το 1.26% Αγγλικανοί), το 23.2% Μωαμεθανοί, το 15.0% Ινδουιστές, το 7.1% Βουδιστές, το 0.35% Σιχ, το 0.22% Εβραίοι, άλλες θρησκείες το 10.95%, και τέλος, μη-θρησκευόμενοι (άθρησκοι) το 9.66% και άθεοι το 2.01%.

Με άλλα λόγια οι ορθόδοξοι αποτελούν το ένα έκτο των χριστιανών και το ένα εικοστό (5%) του παγκόσμιου πληθυσμού.

Παρά τα μικρά αυτά ποσοστά, η ορθοδοξία έπαιξε πολύ σημαντικό ιστορικό ρόλο στις χώρες όπου κυριάρχησε, όπως άλλωστε και οι άλλες θρησκείες σε αντίστοιχες χώρες. Αντί λοιπόν το μάθημα των θρησκευτικών να είναι κατήχηση που να δείχνει το «ορθόν της ορθόδοξης πίστης» έναντι των άλλων θρησκειών, θα έπρεπε να τονίζεται και να εξετάζεται ο γενικός ρόλος των θρησκειών στην ιστορία της ανθρωπότητας και ειδικότερα ο ρόλος της ορθοδοξίας στην ιστορία του ελληνικού έθνους.

Θα έπρεπε να τονίζεται ο ιστορικός ρόλος και όχι ο ρόλος της θρησκείας ως πίστης. Είναι φανερό ότι λόγοι γεωγραφικοί και ιστορικοί έφεραν την ορθοδοξία στην περιοχή μας.

Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι κάλλιστα, πάλι για λόγους ιστορικούς και γεωγραφικούς, θα μπορούσε να έχει επικρατήσει η μωαμεθανική θρησκεία στην περιοχή μας.

Τι θα κάναμε τότε;

Θα διδάσκαμε την ισλαμική πίστη ως την καλύτερη έναντι των άλλων;

Αν θέλουμε να διαμορφώσουμε σκεπτόμενους πολίτες με ευρύτητα στο πώς βλέπουν και κρίνουν τα πράγματα γύρω τους θα πρέπει να πάψουμε να διδάσκουμε τη θρησκεία ως πίστη και να διδάσκουμε τη θρησκεία ως ανθρώπινο ιστορικό γεγονός. Θα πρέπει να απαλλαγούμε από το σύμπλεγμα ότι η ορθόδοξη πίστη είναι η «καλύτερη» γιατί απλά τυχαίνει να είναι η δική μας (αυτό μου θυμίζει το, τον καλύτερο μουσακά τον έφτιαχνε η μαμά μου(!)), και ας αφήσουμε την πίστη στη σκέψη ή στο συναίσθημα όσων την ασπάζονται.

Αλέκος Λασκαράτος

Protagon