Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις εκλογές.

-Πότε και γιατί ψηφίζουμε;
Οι εκλογές για την ανάδειξη περιφερειαρχών, αντιπεριφερειαρχών, περιφερειακών συμβούλων, δημάρχων, δημοτικών συμβούλων, συμβούλων δημοτικής κοινότητας, συμβούλων τοπικής κοινότητας και εκπροσώπων της τοπικής κοινότητας θα διεξαχθούν την Κυριακή 18 Μαΐου 2014.

Η ψηφοφορία θα ξεκινήσει στις 07:00 το πρωί και θα λήξει στις 19:00 το βράδυ της ίδιας ημέρας. Σε περίπτωση επανάληψης της ψηφοφορίας (εάν δηλαδή κανένας συνδυασµός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθµού των έγκυρων ψηφοδελτίων δηλ. 50%+1 ψήφο), αυτή θα διεξαχθεί την επόμενη Κυριακή 25 Μαΐου 2014, τις ίδιες ώρες και στα ίδια εκλογικά κέντρα. 

Σε περίπτωση που η ψηφοφορία δεν διεξαχθεί για οποιοδήποτε λόγο σε έναν Δήμο ή σε ένα ή περισσότερα εκλογικά τμήματα αυτή θα γίνει την Τετάρτη 21 Μαΐου 2014.

-Ποιους περιλαμβάνει το ψηφοδέλτιο;
Στους δήμους κάθε ψηφοδέλτιο δημοτικού συνδυασμού περιλαμβάνει τον υποψήφιο δήμαρχο και τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους.
Στους δήμους που αποτελούνται από δημοτικές ή τοπικές κοινότητες (πρώην δημοτικά διαμερίσματα), συμπεριλαμβάνονται και οι υποψήφιοι σύμβουλοι δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Στους δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες περιλαμβάνονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι λοιπών εκλογικών περιφερειών και οι υποψήφιοι σύμβουλοι δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Στις περιφέρειες κάθε ψηφοδέλτιο περιλαμβάνει τον υποψήφιο περιφερειάρχη, τον υποψήφιο αντιπεριφερειάρχη και τους υποψήφιους περιφερειακούς συμβούλους.
Σε όσους δήμους ή περιφέρειες γίνουν επαναληπτικές εκλογές την 25η Μαΐου, τα ψηφοδέλτια που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι τα ίδια με τα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιήθηκαν την πρώτη Κυριακή, δηλαδή την 18η Μαΐου.
-Πώς ψηφίζουμε;
Οι εκλογείς ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα επιδεικνύοντας την αστυνομική τους ταυτότητα ή το διαβατήριο. Το εκλογικό βιβλιάριο έχει καταργηθεί και κάθε εκλογέας έχει έναν ειδικό εκλογικό αριθμό, τον οποίο δεν χρειάζεται να θυμάται, καθώς είναι καταγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους.
Κατά την προσέλευση των εκλογέων στο εκλογικό τμήμα προηγείται η ψηφοφορία για την εκλογή των δημοτικών αρχών και ακολουθεί η ψηφοφορία για την εκλογή των περιφερειακών αρχών.
Ο εκλογέας θα λάβει δύο φακέλους, έναν για τις δημοτικές και έναν για τις περιφερειακές εκλογές, καθώς και τα αντίστοιχα ψηφοδέλτια. Τοποθετεί τα ψηφοδέλτια στους αντίστοιχους φακέλους και τα ρίχνει στις αντίστοιχες κάλπες.
-Πόσους «σταυρώνουμε»;
Ο εκλογέας εκφράζεται υπέρ των υποψηφίων με σταυρό προτίμησης. Ο σταυρός σημειώνεται με μολύβι ή με στυλό μαύρου ή μπλε μελανιού, δίπλα στο ονοματεπώνυμο κάθε υποψηφίου είτε δεξιά, είτε αριστερά. Σταυρός προτίμησης που σημειώνεται με διαφορετικό τρόπο δεν λαμβάνεται υπόψη.
Αν σε ένα ψηφοδέλτιο σημειωθούν περισσότεροι από τους προβλεπόµενους σταυροί
προτίµησης, το ψηφοδέλτιο είναι έγκυρο και λογίζεται υπέρ του συνδυασµού, χωρίς να
λαµβάνεται όµως υπόψη κανένας σταυρός προτίµησης.
Κατά την επαναληπτική ψηφοφορία δεν τίθεται σταυρός προτίµησης, αφού αυτή διεξάγεται
ανάµεσα µόνο στους υποψήφιους δηµάρχους των δύο συνδυασµών που έλαβαν τις
περισσότερες ψήφους. Η ύπαρξη όµως σταυρού προτίµησης σε ψηφοδέλτιο δεν συνεπάγεται
την ακυρότητα αυτού. 

*Δημοτικές εκλογές
Στους δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια (δηλ. σε όσους δεν επήλθε καμία μεταβολή με τις διατάξεις του «Καλλικράτη»), ανεξαρτήτως πληθυσμού, ο εκλογέας μπορεί να θέσει μέχρι τρεις σταυρούς προτίμησης σε υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους.
Στους δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες (δηλ. σε όσους συνενώθηκαν με το σχέδιο «Καλλικράτης»), ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο όταν η εκλογική του περιφέρεια είναι μονοεδρική, διεδρική ή τριεδρική, σε έναv ή δύο ή τρεις υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους όταν η εκλογική του περιφέρεια έχει περισσότερες από τρεις έδρες ή/και σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο από όλες τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του δήμου.
Επίσης, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε έναν ή δύο υποψηφίους του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας και σε έναν υποψήφιο σύμβουλο ή εκπρόσωπο της τοπικής κοινότητας.
*Περιφερειακές εκλογές
Οι εκλογείς θα έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν μόνο συμβούλους, οι οποίοι θα είναι υποψήφιοι στην περιφερειακή ενότητα όπου είναι εγγεγραμμένοι. Ειδικότερα, θα μπορούν να βάζουν ένα σταυρό σε περιφερειακές ενότητες από τις οποίες εκλέγονται μέχρι τρεις περιφερειακοί σύμβουλοι, έως δύο σταυρούς σε ενότητες όπου εκλέγονται τέσσερις μέχρι επτά σύμβουλοι, έως τρεις σταυρούς σε ενότητες με οκτώ μέχρι δώδεκα συμβούλους και έως τέσσερις σταυρούς σε περιφερειακές ενότητες στις οποίες εκλέγονται περισσότεροι από δώδεκα περιφερειακοί σύμβουλοι.
Επισημαίνεται ότι στον υποψήφιο Περιφερειάρχη ή Αντιπεριφερειάρχη δεν σημειώνεται σταυρός προτίμησης, εάν όμως τεθεί σταυρός, το ψηφοδέλτιο δεν ακυρώνεται για το λόγο αυτό.
Στον β΄γύρο της 25ης Μαΐου δεν σημειώνουμε σταυρό προτίμησης.
-Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική;
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
-Ποιοι «μπορούν» να μην ψηφίσουν;
Από την υποχρέωση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εξαιρούνται: Οι κάτοικοι του εξωτερικού, όσοι έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους, όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη από 200 χιλιόμετρα από το εκλογικό τμήμα όπου ψηφίζουν.
Στις δηµοτικές και στις περιφερειακές εκλογές δεν συντάσσονται ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι για
τους κρατούµενους και τους ναυτικούς.
Ειδική άδεια για τη διευκόλυνση στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος χορηγείται από την υπηρεσία τους στους δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους, δημόσιους πολιτικούς υπαλλήλους, στρατιωτικούς που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις ένοπλες δυνάμεις, την ελληνική αστυνομία και το λιμενικό σώμα, υπαλλήλους ΟΤΑ, ΝΠΔΔ, τραπεζών (του δημόσιου τομέα) και δημοσείων οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφελείας, εφόσον την ημέρα της ψηφοφορία δεν διαμένουν στην Δήμο, όπου ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Ανάλογη άδεια είναι δυνατό να λάβει και το προσωπικό των επιχειρήσεων του ιδιωτικού
τοµέα, εφόσον εκδοθεί σχετική απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής
Ασφάλισης.
-Ποιοι έχουν εκλογικό δικαίωμα;
Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο Δήμου των περιφερειακών ενοτήτων και δεν έχουν στερηθεί το εκλογικό δικαίωμα.
Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο για τις δημοτικές εκλογές οι πολίτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του Δήμου όπου κατοικούν, μέχρι τις 14 Μαρτίου 2014.
Δεν έχουν δικαίωμα ψήφου όσοι Έλληνες πολίτες έχουν στερηθεί το εκλογικό τους δικαίωμα, δηλαδή όσοι βρίσκονται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης και εφόσον η στέρηση αυτή υφίσταται κατά το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.
Επισηµαίνεται ότι οι εγγεγραµµένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους για την ανάδειξη των δηµοτικών αρχών πολίτες των κρατών-µελών της ΕΕ δεν έχουν εκλογικό δικαίωµα για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών.
-Τι ισχύει για τους κοινοτικούς εκλογείς, τους ομογενείς και τους υπηκόους τρίτων χωρών;
Δικαίωμα ψήφου μόνο για τις δημοτικές εκλογές έχουν:
Οι πολίτες των κρατών-μελών της ΕΕ, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, είναι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου κατοικούν.
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου, εφόσον δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν στην Ελλάδα και το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στο κράτος-μέλος καταγωγής τους, έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους κατά την ημέρα της εκλογής και είναι κάτοικοι της περιφέρειας της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας (για τους υποψήφιους συμβούλους δημοτικής ή τοπικής κοινότητας). Απαραίτητη, επίσης, είναι και η υποβολή μιας σειράς δικαιολογητικών.
Στις δημοτικές εκλογές του 2014 δεν έχουν πλέον το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι ομογενείς και μετανάστες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.
-Τι ισχύει για τους ετεροδημότες;
Στις αυτοδιοικητικές εκλογές οι ετεροδημότες μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στο Δήμο, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι και όχι στον τόπο διαμονής τους.

Ωστόσο, φέτος επειδή η δεύτερη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών συμπίπτει με τις ευρωεκλογές, ο ετεροδημότης θα πρέπει να επιλέξει είτε να ψηφίσει στον τόπο καταγωγής για δήμαρχο και περιφερειάρχη -όπως προβλέπεται για τις αυτοδιοικητικές εκλογές- είτε να ψηφίσει στον τόπο διαμονής για τις ευρωεκλογές στα ειδικά εκλογικά τμήματα.
Και στις τρεις κάλπες θα μπορέσουν να ψηφίσουν μόνο όσοι έκαναν αίτηση μέχρι τις 14 Μαρτίου για να μην ψηφίσουν ως ετεροδημότες.
-Τι ισχύει για τους εργαζόμενους που θέλουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα;
Ειδική άδεια για τη διευκόλυνση στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος χορηγείται από την υπηρεσία τους στους δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους, στους δημόσιους πολιτικούς υπαλλήλους, στους στρατιωτικούς που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις ένοπλες δυνάμεις, την ελληνική αστυνομία και το λιμενικό σώμα, καθώς και στους υπαλλήλους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΝΠΔΔ, τραπεζών (του δημόσιου τομέα) και δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, εφόσον την ημέρα της ψηφοφορίας δεν διαμένουν στο Δήμο ή στην Κοινότητα, όπου ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ανάλογη άδεια είναι δυνατό να λάβει και το προσωπικό των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα.
Τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση διενέργειας επαναληπτικής ψηφοφορίας την επόμενη Κυριακή 25 Μαΐου 2014.
-Ποιοι συμμετέχουν στις εφορευτικές επιτροπές;
Η ψηφοφορία διεξάγεται ενώπιον εφορευτικών επιτροπών. Η εφορευτική επιτροπή αποτελείται από τέσσερα τακτικά μέλη, τέσσερα αναπληρωματικά μέλη και τον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ως πρόεδρο.
Τα μέλη κληρώνονται από τα Πρωτοδικεία σε δημόσια συνεδρίαση. Η κλήρωση γίνεται 15 ημέρες πριν από την ψηφοφορία, ανάμεσα στους εκλογείς του δήμου που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του οικείου εκλογικού διαμερίσματος και φέρονται στους καταλόγους αυτούς ως κάτοικοι της περιοχής.
-Τι προβλέπεται για τη διευκόλυνση των ατόμων που χρίζουν βοήθειας;
Η εκλογική νομοθεσία παρέχει το δικαίωμα σε κάθε εκλογέα με σωματική αδυναμία να απευθύνεται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να παράσχουν τη συνδρομή τους για την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος.
Οι εκλογείς με ειδικές ανάγκες ψηφίζουν πάντα με απόλυτη προτεραιότητα. Ειδικά, για περιπτώσεις ατόμων με κινητικές αναπηρίες ο δικαστικός αντιπρόσωπος καλείται να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευκολύνει τους εν λόγω εκλογείς, ζητώντας βοήθεια από μέλη της εφορευτικής επιτροπής, ακόμη και από απλούς εκλογείς. Επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των δικαστικών αντιπροσώπων να βρουν κάθε δυνατή λύση, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος όλων των πολιτών.
Επίσης, εκλογείς οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. κυοφορούσες γυναίκες, υπερήλικες, ασθενείς κ.λπ. έχουν ανάλογη προτεραιότητα με τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
-Τι προβλέπεται για τις δαπάνες των υποψηφίων και των συνδυασμών;
Ορίζεται ανώτατο όριο εκλογικών δαπανών των υποψηφίων και των υποψηφίων συνδυασμών. Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο δαπανών καθορίζεται ανά υποψήφιο (περιφερειακό ή δημοτικό σύμβουλο) και ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια στην οποία ανακηρύσσεται υποψήφιος.
Σε εκλογικές περιφέρειες με πληθυσμό έως 30.000 κατοίκους ορίζεται σε 1.500 ευρώ, έως 60.000 κατοίκους σε 2.000 ευρώ, έως 100.000 κατοίκους σε 2.500 ευρώ, έως 150.000 κατοίκους σε 3.000 ευρώ, έως 200.000 κατοίκους σε 3.500 ευρώ, σε εκλογικές ενότητες με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους και για κάθε 100.000 κατοίκους πάνω από τις 200.000, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των εκλογικών δαπανών για κάθε υποψήφιο αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ.

  Το συνολικό ύψος των δαπανών του κάθε συνδυασμού διαμορφώνεται με βάση τον αριθμό των
εκλογικών περιφερειών κάθε δήμου ως εξής:
α) Σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες από μια έως τρεις ισοδυναμεί με το άθροισμα
των δαπανών των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων.
β) Σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες από τέσσερις έως έξι ισοδυναμεί με το άθροισμα
των δαπανών των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων προσαυξημένο κατά 20%.
γ) Σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες από επτά έως δέκα ισοδυναμεί με το άθροισμα
των δαπανών των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων προσαυξημένο κατά 50%.
δ) Σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες άνω των δέκα ισοδυναμεί με το άθροισμα των
δαπανών των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων προσαυξημένο κατά 75%.

Κική Μαργαρίτη

Newsroom ΔΟΛ