Ο Πούτιν και το…Ferguson!

Η ρωσική κρατική προπαγάνδα είναι γεμάτη από χαιρεκακία, σε σχέση με τα δραματικά γεγονότα του Ferguson των ΗΠΑ.

Λογικό, αφού πρόκειται για  μια «μετασοβιετικού» τύπου ιστορία, όπου ο «μπάτσος» δολοφονεί έναν μη προνομιούχο νέο, δεν τιμωρείται, και ο κόσμος εξεγείρεται.

Μπορούν άραγε οι ΗΠΑ με την ωμή δύναμη και την περηφάνια τους σε σχέση με το κράτος δικαίου που έχουν, να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις διαδηλώσεις απ’ ότι θα μπορούσε ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ή ο ανατραπείς πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανούκοβιτς;

Το ουκρανικό Ferguson έγινε τον Ιούνιο του 2013 στη πόλη Vradievka.

Δυο αστυνομικοί βίασαν και σχεδόν σκότωσαν μια γυναίκα. Αν και οι πολίτες ήταν πεπεισμένοι για την ενοχή τους, η αστυνομία και ο τοπικός εισαγγελέας προσπάθησαν να κουκουλώσουν την υπόθεση, παραποιώντας τα ιατρικά στοιχεία, και φιμώνοντας τους μάρτυρες.

Μόνο όταν οι κάτοικοι εισέβαλλαν στο αστυνομικό τμήμα της πόλης συνελήφθη επιτέλους ο βασικός ύποπτος, και απολύθηκαν οι ανώτεροί του.

Τον Νοέμβριο του 2013, ο αστυνομικός Yevhen Dryzhak καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκιση. Ήταν όμως πολύ αργά.

Οι Ουκρανοί έριξαν το φταίξιμο για όλα όσα συνέβησαν στην αστυνομία και στους εισαγγελείς συνολικά.

Η οργή τους πυροδότησε διαδηλώσεις εναντίον της διεφθαρμένης κυβέρνησης του Γιανούκοβιτς, και πολέμησαν την αστυνομία σαν να ήταν στρατός κατοχής.

Μια ανάλογη στιγμή Ferguson έζησε και η Ρωσία την ίδια περίοδο, τον Ιούλιο του 2013.

Στη κωμόπολη Pugachev, κοντά στη πόλη Saratov, ένας νεαρός Τσετσένος μαχαίρωσε και σκότωσε έναν ντόπιο για τα μάτια μιας κοπέλας.

Την επομένη, οι κάτοικοι απαυδισμένοι από την αδράνεια της αστυνομίας, πήγαν στη περιοχή όπου ζούσε ο Τσετσένος, κατέλαβαν μια πλατεία, και έκλεισαν τον κεντρικό δρόμο, απαιτώντας να φύγουν όλοι οι Τσετσένοι από τη πόλη τους.

Ανήσυχοι από τις αντιδράσεις, τόσο οι αρχές του Saratov, όσο και της Μόσχας, αποφάσισαν να αναλάβουν δράση.

Έβαλαν δωρεάν λεωφορεία για να επιστρέψουν στα σπίτια τους οι διαδηλωτές, απέλυσαν τον αρχηγό της αστυνομίας, ανέστειλαν τη πώληση οινοπνευματωδών, έστειλαν 2.000 αστυνομικούς στη περιοχή, απομόνωσαν τους τοπικούς εθνικιστές ηγέτες, και έδιωξαν όλους τους αγκιτάτορες που είχαν έρθει από αλλού.

Παράλληλα έπεισαν τις οργανώσεις βετεράνων της Pugachev, που είχαν στηρίξει το θύμα (έναν πρώην αλεξιπτωτιστή), να περιπολούν στη πόλη μαζί με την αστυνομία.

Μια σειρά από κορυφαίους κυβερνητικούς αξιωματούχους επισκέφτηκαν τη πόλη κάνοντας υποσχέσεις και ζητώντας ηρεμία.

Η αστυνομία συνέλαβε δυο φερόμενους ως συνεργάτες, μαζί με τον δολοφόνο.

Εννιά μέρες μετά, επανήλθε η ηρεμία στη πόλη.

Το Polit.ru. έγραψε: «Πολλοί, και όχι μόνο εθνικιστές, έγραψαν στα σόσιαλ μίντια ότι το Pugachev θα ήταν μόνο η αρχή, και θα αποτελούσε ένα καλό μάθημα για τις αρχές… δεν ξεκαθάρισαν ποιο θα ήταν το μάθημα αυτό. Οι αρχές όμως τα πήγαν μια χαρά. Πέντε έξι διαταγές, δέκα επισκέψεις αξιωματούχων, και μερικές εκατοντάδες αστυνομικών κατάφεραν με ευκολία να τερματίσουν μια τοπική εξέγερση, μέσα σε λίγες μόνο μέρες».

Οι ρωσικές αρχές χρησιμοποίησαν το μαστίγιο μαζί με το καρότο.

Η απομάκρυνση του αρχηγού της αστυνομίας (όπως έγινε και στην Ουκρανία) ήταν μόνο η αρχή.

Οι μυστικές υπηρεσίες μίλησαν με τους Τσετσένους της «διασποράς», πείθοντας τους γηραιότερους να απομακρύνουν προσωρινά από τη πόλη τους πιο σκληρούς νεαρούς, συνεργάστηκαν με τους βετεράνους, και τους έκαναν να αισθάνονται χρήσιμοι, λύνοντας το πρόβλημα.

Το καταπιεστικό καθεστώς του Πούτιν φρόντισε ώστε η όλη κατάσταση να μην εξελιχθεί σε πόλεμο «εμείς εναντίον εκείνων».

Και στις δυο περιπτώσεις, τα πραγματικά στοιχεία που ερέθισαν τους ντόπιους ήταν αόριστα και αμφιλεγόμενα, όπως και εκείνα στη περίπτωση της δολοφονίας του Michael Brown στο Ferguson.

Οι αρχές όμως αντιλήφθηκαν έγκαιρα ότι η συμφιλίωση ήταν κατά κάποιο τρόπο πιο σημαντική απ ότι η αλήθεια.

Στην Αμερική δεν συνέβη το ίδιο στη περίπτωση του Ferguson.

Ο δήμαρχος James Knowles και ο αρχηγός της αστυνομίας Thomas Jackson διατηρούν τις θέσεις τους, και ο αστυφύλακας Darren Wilson, που πυροβόλησε τον  Brown αθωώθηκε.

Αυτό ίσως να συνέβη επειδή το αμερικανικό σύστημα είναι ευνομούμενο, δημιουργώντας μια ζώνη ασφαλείας απέναντι στον λαϊκισμό.

Παρόλα αυτά, η έλλειψη συμβιβαστικής διάθεσης έστειλε ένα μήνυμα στους κατοίκους του Ferguson ότι έχουν να κάνουν με μια εχθρική κυβέρνηση που δεν θέλει να αναγνωρίσει ότι οι μαύροι αντιμετωπίζουν ένα δυσανάλογα μεγαλύτερο ρίσκο αστυνομικής αυθαιρεσίας.

Για αυτό και δεν αποτελεί καθόλου έκπληξη το ότι η ρωσική προπαγάνδα γιορτάζει την αντίθεση μεταξύ της αμερικανικής και της ρωσικής προσέγγισης σε ένα παρόμοιο ζήτημα.

Το ρωσικό κρατικό Channel One ανέφερε: «Πριν από τέσσερις περίπου μήνες, είδαμε και πάλι πογκρόμ στο Ferguson, το πρώτο κύμα λαϊκής αντίδρασης για τη δολοφονία του Michael Brown… τότε οι αρχές μετά βίας περιόρισαν την έκρηξη. Βοήθησαν σε αυτό οι λαστιχένιες σφαίρες, τα κλομπ, και τα δακρυγόνα. Τώρα όμως δύσκολα θα καταλαγιάσει η λαϊκή οργή με μόνο όπλο τη βία».

Η συνταγή του Πούτιν δεν πέτυχε στην Ουκρανία, και ίσως στο μέλλον αποτύχει και στη Ρωσία.

Όμως, το ρωσικό καθεστώς δεν θα ήταν τόσο δημοφιλές και στέρεο, όπως είναι σήμερα, αν δεν συνδύαζε την ωμή δύναμη με την πετυχημένη προσέγγιση συναίνεσης και συνεργασίας.

Πρόκειται για μια συνταγή την οποία οι αρχές του Ferguson δεν έλαβαν υπόψη, με τελικό χαμένο ολόκληρο το αμερικανικό έθνος.

Leonid Bershidsky 

Bloomberg

Απόδοση: S.A.