Η χρονιά που η Ευρώπη θα τα καταφέρει… ή θα τα χάσει όλα.

Λέγεται ότι η κρίση του ευρώ έχει τελειώσει.

Η ηρεμία έχει επιστρέψει στις χρηματοπιστωτικές αγορές μαζί με τις ακλόνητες διαβεβαιώσεις των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης- κυρίως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας – ότι η νομισματική ένωση θα διατηρηθεί.

Εντούτοις, οι οικονομίες της Νότιας Ευρώπης δεν πάνε καλά ενώ η Ευρωζώνη ως σύνολο υποφέρει από στάσιμη ανάπτυξη, αποπληθωριστικές πιέσεις και στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση από υψηλή ανεργία.

Δεδομένης της εμφανούς ανικανότητας των Ευρωπαϊκών Αρχών να τερματίσουν τη δυσχερή αυτή κατάσταση, πολλά κράτη-μέλη έχουν αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους με τη λιτότητα.

Εξάλλου, μερικά κράτη αντιμετωπίζουν πολιτική αναταραχή...

Όταν έρθει η θύελλα, πολύ πιθανόν να πυροδοτηθεί- όπως και στη ζώνη του ευρώ- από την Ελλάδα στην οποία διεξάγονται εκλογές για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας  που ενδεχομένως να μη βγάλει νικητή.

Εάν το Ελληνικό Κοινοβούλιο δεν εκλέξει Πρόεδρο στη τρίτη και τελική ψηφοφορία, τότε θα διαλυθεί και θα προκηρυχθούν εκλογές.

Το ρίσκο είναι ότι ο Σύριζα, ένα ακροαριστερό σοσιαλιστικό κόμμα, θα πάρει την εξουσία.

Προκειμένου να κερδίσει ο Σύριζα, θα πρέπει είτε να παραπλανήσει τους ψηφοφόρους σχετικά με τις επιλογές του, είτε να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους αποπληρωμής που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα από τη λεγόμενη Τρόικα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ΔΝΤ) , ενώ στη περίπτωση που αποτύχει η επαναδιαπραγμάτευση, ο Σύριζα θα ακολουθήσει μονομερείς ενέργειες.

Οποιαδήποτε επαναδιαπραγμάτευση όμως και εάν ακολουθήσει ο Σύριζα υπό τη προϋπόθεση ότι κερδίσει τις εκλογές, θα πυροδοτήσει αναμφισβήτητα μία πολιτική χιονοστιβάδα που ενδεχομένως να διαλύσει τη λιτότητα και να αναζωπυρώσει τη κρίση στην Ευρωζώνη.

Βέβαια, η Ελλάδα από μόνη της είναι πολύ μικρή για να αποτελέσουν τα προβλήματα της πραγματικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη. Εντούτοις, το αποτέλεσμα των εκλογών στην Αθήνα, θα μπορούσε να επιφέρει πανικό στις χρηματοπιστωτικές αγορές, προκαλώντας μία κρίση που ενδεχομένως να μεταδιδόταν στην Ιταλία, τη τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη και με κάποια καθυστέρηση στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία.

Μολαταύτα, ένα θαύμα θα μπορούσε να γίνει: Είτε να εκλεγεί καινούργιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα είτε ο Σύριζα να χάσει στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Δυστυχώς, και τα δύο ενδεχόμενα απλά θα καθυστερούσαν μία πολιτική κρίση στην Ευρώπη.

Εξάλλου, και στην Ιταλία, όλες οι ενδείξεις παραπέμπουν σε μία επερχόμενη καταιγίδα που αφού χτυπήσει την Ιταλία, είναι πολύ πιθανό και η Γαλλία να ακολουθήσει.

Η διαμάχη για τη λιτότητα έχει γίνει πολιτικά εκρηκτική διότι πρόκειται για διαμάχη ανάμεσα στη Γερμανία και την Ιταλία, και χειρότερα ακόμα, ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία,  ο μοχλός που καθοδήγησε την Ευρωπαϊκή ενοποίηση για έξι δεκαετίες. Και όλο αυτό συμβαίνει σε μια στιγμή που αντιευρωπαϊκές, εθνικιστικές δυνάμεις έχουν παρεισφρήσει στα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια της Γερμανίας, μειώνοντας έτσι τη δύναμη της Καγκελαρίου  Άνγκελα Μέρκελ για συμβιβασμούς.

H διαμάχη ανάμεσα στους υπέρμαχους και τους εχθρούς της λιτότητας απειλεί να διαλύσει, όχι μόνο την Ευρωζώνη αλλά και την ίδια την  Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κρίση στην Ευρωζώνη και η άρνηση να καταβληθεί προσπάθεια προκειμένου να αναζωογονηθεί η ανάπτυξη, έχει συμβάλλει –όχι αποκλειστικά αλλά σε μεγάλο βαθμό- στην αναγέννηση του εθνικισμού στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δύναμη αυτής της πολιτικής τάσης φάνηκε ξεκάθαρα τον Μάιο του 2014, όταν αντιευρωπαϊστές λαϊκιστές τα πήγανε καλά στις Ευρωεκλογές. Από τότε, η εθνικιστική τάση συνεχίζει ακάθεκτη.

Από μια άποψη, αυτό φαίνεται περίεργο. Εξάλλου, κανένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη δεν λύνεται ευκολότερα σε εθνικό επίπεδο από ότι μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, η εθνικιστική ξενοφοβία είναι παράλογη όσον αφορά τη δημογραφική πραγματικότητα. Μία γερασμένη Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως περισσότερους μετανάστες, όχι λιγότερους.

Είναι επίσης αξιοσημείωτο το πόσο λίγο έχει σκανδαλιστεί η Ευρώπη από την υποστήριξη της Ρωσίας προς παλιά και νέα εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης.

Για παράδειγμα, η κυβέρνηση του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν συνέδραμε στη χρηματοδότηση του Γαλλικού Εθνικού Μετώπου με δάνειο που χορηγήθηκε από Ρωσική τράπεζα. Προφανώς, οι απολυταρχικές αξίες και οι εθνικιστικές αντιλήψεις δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς.

Δεν είναι υπερβολή το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απειλείται σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο από τον εθνικισμό, που είναι και η αιτία που η επόμενη κρίση θα πάρει τη μορφή της πολιτικής κρίσης.

Τότε γιατί οι κυβερνήσεις στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι διατεθειμένες να αλλάξουν τις πολιτικές τους που έχουν επιδεινώσει τη κατάσταση;

Παρατηρώντας την Ευρώπη από έξω είναι θαρρείς και παρατηρείς μία σύγκρουση τρένου σε αργή κίνηση  η οποία είχε ανακοινωθεί στον σταθμό.

Επιπλέον, υπάρχει και η Μεγάλη Βρετανία που κινείται σταθερά και αποφασιστικά προς την έξοδο.

Ανεξάρτητα όμως από το εάν η Μεγάλη Βρετανία θα απομακρυνθεί πολιτικά από την Ευρώπη, ο επόμενος χρόνος θα είναι καθοριστικός για την Εσπερία.

Joschka Fischer

Project Syndicate

Απόδοση: Sensei Yoko