Το κόστος της συλλογικής πλάνης.

Η τραγική διάσταση στην υπόθεση των νεαρών με τα Καλάσνικοφ και την επαναστατική οργή είναι ότι χαραμίζουν τα νιάτα τους σε ένα ξέσπασμα εκδίκησης εναντίον μιας κοινωνίας που τη θεωρούν άδικη, παρασυρμένοι από τη συλλογική φαντασίωση των τελευταίων δεκαετιών ότι οι πολιτικές συνθήκες δικαιολογούν τη βία.

‘Εμπλεξαν σε μια ιστορία που ξεπερνάει τα όρια της φαντασίας τους· θα πληρώσουν το τίμημα με τις δικές τους ζωές, με τα δικά τους χρόνια.

Αυτοί που τους παρέσυραν, που τους όπλισαν, θα ζουν ελεύθεροι, θα συνεχίσουν να καλλιεργούν μυθοπλασίες για την ανάγκη του ένοπλου αγώνα εναντίον της σάπιας κοινωνίας. Θα ακολουθήσουν κι άλλοι…

 

Μεγαλωμένοι πολλά χρόνια μετά την πτώση της χούντας, σε μια εποχή ευημερίας και χαλαρότητας, όπου ο καθένας μπορούσε να πιστεύει ότι πρωταγωνιστεί σε έργο της δικής του επιλογής (ενώ όλοι οι άλλοι θα ήταν κομπάρσοι), οι συλληφθέντες βρίσκονται ξαφνικά αντιμέτωποι με τον αληθινό κόσμο – στον οποίο κρατούμενοι τρώνε ξύλο, οι φυλακές είναι άθλιες, το δικαστικό σύστημα χαώδες και ο «λαός», τον οποίο ήθελαν να οδηγήσουν σε επανάσταση, είναι απασχολημένος με τα δικά του προβλήματα.

Τα «παιδιά» υποδύονταν τους ρόλους τους σε έναν δικό τους κόσμο, μεθυσμένα από τη δύναμη των όπλων και το μυστήριο του συνωμότη, μπολιασμένα με τα παραμύθια του αντάρτικου πόλεων άλλων γενεών και άλλων χωρών.

Τις συνέπειες, όμως, θα τις αντιμετωπίσουν στον αληθινό κόσμο.

Οι νόμοι της φύσης, οι νόμοι των ανθρώπων -δικαίως ή αδίκως, αργά ή γρήγορα- βρίσκουν τρόπους να επιβληθούν, να τσακίσουν τον παραβάτη.

Αυτό το μάθημα δεν μπορούμε να το καταλάβουμε, γι’ αυτό επανειλημμένως αναγκαζόμαστε να υποστούμε τις συνέπειες.

Ο δανεισμός χωρίς όρια οδηγεί στη χρεοκοπία, τη στέρηση και τη δυστυχία.

Η κοινωνία στην οποία οι ρόλοι και τα όρια συμπεριφοράς συνεχώς μπερδεύονται ενθαρρύνει παιδιά να παίζουν τους επαναστάτες χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες. Είναι τραγικό το αποτέλεσμα όταν η ψευδαίσθηση του μεγαλείου και η νεανική έπαρση συγκρούονται με την πραγματικότητα, είτε αυτή παίρνει τη μορφή τροχαίου είτε αρρώστιας είτε φυλάκισης.

Στη χώρα μας είναι ακόμη πιο θλιβερό, γιατί τη στιγμή της σύγκρουσης βλέπουμε πόσα προβλήματα έχουμε σε επίπεδο θεσμών και πολιτισμού: πως, 32 χρόνια μετά την ένταξη στην Ε.Ε., ακόμη δεν εξασφαλίσαμε τη σωστή διαχείριση κρατουμένων· πως, 39 χρόνια μετά την πτώση της χούντας, κάποιοι ακόμη πιστεύουν ότι την πολεμούν ενώ άλλοι θέλουν να την αναστήσουν.

Η Δημοκρατία υπονομεύεται εξίσου απ’ αυτούς που θέλουν να την καθοδηγήσουν με τη βία (από κάθε άκρο) και απ’ όσους παραβιάζουν το καθήκον τους, που καταπατούν τους όρκους τους, που δεν υπηρετούν πρώτα τους πολίτες και την Πολιτεία αλλά εκμεταλλεύονται τη δύναμη των θεσμών για δικό τους όφελος – για να πλουτίσουν, για να επιβληθούν σε άλλους.

Η χρόνια αδυναμία της Πολιτείας να πείσει ότι είναι αποτελεσματική και δίκαιη παράγει δύο επικίνδυνα φαινόμενα που το ένα τρέφει το άλλο – μια γενικευμένη αίσθηση αδικίας που προκαλεί οργή και μια λειτουργική ανικανότητα που ενθαρρύνει την ανάπτυξη ομάδων που μάχονται το κράτος, που σφετερίζονται αρμοδιότητές του, όπως το μονοπώλιο της βίας, όπως τη χάραξη μεταναστευτικής πολιτικής.

Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης κατάφερε να συνδυάσει την ευημερία και την πρωτοφανή κοινωνική ηρεμία με τη χαλάρωση των κρατικών δομών και την καθιέρωση της νοοτροπίας ότι αν δεν φρόντιζες τον εαυτό σου (με όποιο μέσο), δεν σε φρόντιζε κανείς.

Την ίδια ώρα, η απαξίωση του κράτους, λόγω του αυταρχισμού του παρελθόντος, και η διάλυση της ιεραρχίας στο Δημόσιο επέτρεψαν την κυριαρχία της μετριότητας, της ανομίας και κάθε λογής αυθαιρεσίας.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι «τιμωροί» της αριστερής, εθνικιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη» λειτουργούσαν ως μοντέλα επαναστατών για πολλούς νέους, ως αόρατοι ιερείς μιας σκληρής θρησκείας που θα ερχόταν να διαλύσει το σάπιο καθεστώς, το εξαρτημένο από το κεφάλαιο και τους ξένους.

Τελικά, η 17Ν εξαρθρώθηκε, τα μέλη της εκτέθηκαν στο φως, δικάστηκαν, φυλακίστηκαν.

Δύσκολα μπορεί κανείς να υπολογίσει τι πέτυχε, πέρα από το να εξοικειώσει τους Έλληνες με την τρομοκρατία, να αφήσει τον σπόρο της βίαιης οργής.

Για αρκετά μέλη, η 17Ν ήταν καριέρα – ζούσαν απ’ αυτήν για χρόνια και ζούσαν καλά. Οι νέοι που δεν πρόλαβαν να ζήσουν, που σήμερα βρίσκονται στα σίδερα, τι πέτυχαν; Ποιός τους έστειλε στον λαβύρινθο, στη συντριβή;

Νίκος Κωνσταντάρας

Καθημερινή