Το ανελεύθερο πλέον διαδίκτυο…

Πέρσι τον Σεπτέμβριο, οι κινεζικές αρχές ανήγγειλαν ένα ανορθόδοξο ποσοτικό κριτήριο που θα τους βοηθούσε στο να αποφασίζουν αν θα έπρεπε να τιμωρούνται όσοι ανεβάζουν στο διαδίκτυο σχόλια που είναι ψευδή, συκοφαντικά, ή γενικώς βλαβερά.

Το κριτήριο ήταν αν το εν λόγω σχόλιο ή μήνυμα ήταν τόσο δημοφιλές ώστε να προκαλέσει 500 αναδημοσιεύσεις ή να προσελκύσει  5.000 θεάσεις...

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο εξελιγμένη έχει γίνει η κινεζική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια στον περιορισμό της διαδικτυακής επικοινωνίας, ξεπερνώντας τα απλά μέτρα όπως ο αποκλεισμός κάποιων συγκεκριμένων σάιτς ή η λογοκρισία σχολίων με βάση κάποιες λέξεις κλειδιά.

Η αναλύτρια της ΜΚΟ Freedom House κα Madeline Earp, περιγράφει τη κινεζική αυτή προσέγγιση ως εξής: «στρατηγική, έγκαιρη λογοκρισία».

Όπως λέει, πρόκειται για την ανοχή απέναντι σε μια εκπληκτικά μεγάλη ποσότητα ανοιχτής συζήτησης, όσο βέβαια δεν θεωρείται κάποιος ικανός να χρησιμοποιήσει τη συζήτηση αυτή για να οργανώσει άλλους.

Η Freedom House δημοσίευσε πρόσφατα την 5^η ετήσια αναφορά της για τη παγκόσμια ελευθερία του διαδικτύου.

Η Κίνα παραμένει σταθερά στη πιο χαμηλή κατάταξη από 65 συνολικά χώρες.

Οι μόνες με χειρότερη βαθμολογία είναι η Συρία και το Ιράν, ενώ την καλύτερη την έχουν η Ισλανδία και η Εσθονία.

Η εργασία χρηματοδοτήθηκε από το ολλανδικό και αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, την Google, και το  Yahoo, όμως η ΜΚΟ την περιγράφει ως απολύτως δική της ευθύνη και ότι δεν αντιπροσωπεύει τις απόψεις των χρηματοδοτών.

Η χαμηλή κατάταξη της Κίνας δεν εκπλήσσει κανέναν.

Το αξιοπρόσεκτο όμως είναι ότι όσον αφορά στην ελευθερία του ίντερνετ, ο υπόλοιπος κόσμος πλησιάζει σιγά σιγά τη Κίνα, και όχι την Ισλανδία.

Σύμφωνα με την έρευνα, η διαδικτυακή ελευθερία μειώνεται σε 36 από τα 65 κράτη που μελετήθηκαν, συνεχίζοντας μια παράδοση που ξεκίνησε το 2010.

Τα απολυταρχικά καθεστώτα αρχίζουν να θεωρούν την Κίνα ως μοντέλο στην αστυνόμευση του διαδικτύου.

Η Κίνα όμως δεν είναι η μόνη. Κάποια ακόμη κράτη χρησιμοποιούν την ευρεία παρακολούθηση της αμερικανικής NSA, που βγήκε στη φόρα με τις αποκαλύψεις του Edward Snowden, ως δικαιολογία για να αυξήσουν τις δικές τους μεθόδους επιτήρησης και παρακολούθησης.

Πολύ συχνά αυτή η παρακολούθηση είναι χωρίς επίβλεψη, και χρησιμοποιείται εναντίον πολιτικών αντιπάλων και ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Κίνα, η Αμερική, και οι μιμητές τους δεν είναι οι μόνοι. Μάλιστα οι ΗΠΑ κατατάχθηκαν στην 6^η καλύτερη θέση για διαδικτυακές ελευθερίες, μετά την Γερμανία, αν και αυτό απλά τονίζει την κακή κατάσταση της ελευθερίας που έχουν οι υπόλοιπες χώρες, παρά δίνει εύσημα στην ελευθερία των Αμερικανών χρηστών.

Όσον αφορά στα υπόλοιπα κράτη, ήταν μια ιδιαίτερα κακή χρονιά για τη Ρωσία και την Τουρκία, που έπεσαν αρκετές θέσεις σε σχέση με πέρσι.

Τα τελευταία χρόνια η Τουρκική κυβέρνηση αύξησε την λογοκρισία, στοχοποίησε διαδικτυακούς δημοσιογράφους και χρήστες των σόσιαλ μίντια, επέτρεψε σε κρατικές υπηρεσίες να μπλοκάρουν περιεχόμενο, και άσκησε διώξεις εναντίον ανθρώπων που εκφράζονται διαδικτυακά, κλείνοντας μάλιστα προσωρινά την πρόσβαση στο YouTube και στο Twitter.

Όπως έγραψε η Jenna Krajeski, ο Ερντογάν δεσμεύτηκε τον Μάρτιο να εξαφανίσει το Twitter, λέγοντας πως δεν τον νοιάζει τι λέει η διεθνής κοινότητα, η οποία «θα δει την ισχύ της τουρκικής Δημοκρατίας»!

Ένα μήνα αργότερα, ο Πούτιν χαρακτήρισε το ίντερνετ ως έργο της C.I.A.!

Από τότε που ανέλαβε ο Πούτιν, η κυβέρνησή του έχει περάσει νόμους για να μπλοκάρεται περιεχόμενο του διαδικτύου, και άσκησε διώξεις εναντίον ατόμων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, ενώ παρακολουθεί την τεχνολογία των επικοινωνιών.

Το Ουζμπεκιστάν και η Νιγηρία έχουν νόμους που απαιτούν από τα καφέ ίντερνετ να κρατάνε αρχεία των πελατών τους, ενώ η κυβέρνηση του Βιετνάμ απαιτεί από τις διεθνείς εταιρίες ίντερνετ, να έχουν έναν τουλάχιστον σέρβερ εντός της χώρας.

Ποιοι ευθύνονται για αυτήν την μείωση της ελευθερίας του διαδικτύου σε παγκόσμιο επίπεδο;

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι, αλλά ο πιο εμφανής είναι και ο πιο πεζός: Οι κυβερνήσεις που περιορίζουν τις ελευθερίες γενικώς, κάνουν το ίδιο και για τις διαδικτυακές ελευθερίες.

Και επειδή ο περιορισμός συγκεκριμένου περιεχομένου δεν έχει πετύχει πολλά πράγματα, οι κυβερνήσεις στρέφονται προς τη νομοθεσία, φέρνοντας νέους νόμους, για το πώς οι πολίτες θα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και την τεχνολογία των επικοινωνιών.

Όπως λέει η Earp, υπάρχει μια σαφής αίσθηση ότι το ίντερνετ προσφέρει μια εναλλακτική προσέγγιση στα παραδοσιακά ΜΜΕ, και οι κυβερνήσεις προσπαθούν τώρα να το φτάσουν. Οι κυβερνήσεις που επί χρόνια κατάφερναν να ελέγχουν τα ΜΜΕ, προσπαθούν τώρα να κάνουν το ίδιο με το «ανεξέλεγκτο» διαδίκτυο.

Υπάρχουν όμως και κάποια ελπιδοφόρα μηνύματα.

Η Ινδία βελτιώθηκε σημαντικά, όπως και η Βραζιλία, που πέρασε νόμο προστασίας της διαδικτυακής ουδετερότητας και ιδιωτικότητας.

Παρόλα αυτά, η Freedom House δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη.

Όπως λένε τα στελέχη της, οι περιορισμοί συνεχίζονται, και μάλιστα αυξάνονται.

Ίσως τελικά η μεγαλύτερη έκπληξη να είναι όχι ότι το διαδίκτυο γίνεται όλο και πιο ανελεύθερο, αλλά το ότι έχει αργήσει τόσο πολύ … για να γίνει.

Vauhini Vara

The New Yorker

Απόδοση: S.A.