Ο Σαλβίνι ανακατεύει την τράπουλα της ΕΕ…

Τρία χρόνια μετά από τη μεγαλύτερη εισροή μεταναστών στην Ευρώπη από την εποχή του Β’ΠΠ, και οι παλιές πληγές ανοίγουν και πάλι.

Οι υποβόσκουσες πολιτικές εντάσεις γύρω από το άλυτο ζήτημα της διαχείρισης της μετανάστευσης προς την Ευρώπη έχουν έρθει και πάλι στο προσκήνιο, και το αντίκτυπο τους μεταμορφώνει  συμμαχίες, ενώ παράλληλα αναζωπυρώνει παλιές αντιζηλίες από τη Ρώμη ως το Βερολίνο, το Παρίσι, και τη Βιέννη...

Το όλο ζήτημα είναι πιο εμφανές στην Ιταλία, όπου ο Matteo Salvini, αρχηγός της αντιμεταναστευτικής Λέγκας, δεν έχασε καθόλου χρόνο στο να απομακρυνθεί από τους στενούς Ευρωπαίους συμμάχους της χώρας του μετά την απόφασή του να αρνηθεί την είσοδο ενός πλοίου με πρόσφυγες στα λιμάνια της Ιταλίας.

Παράλληλα, εξανάγκασε την Ισπανία να πάρει δύσκολες αποφάσεις, και απείλησε την Μέρκελ, η οποία ήδη αντιμετωπίζει εσωτερικές αναταράξεις σχετικά με την πολιτική της των ανοιχτών συνόρων, κάτι που μπορεί να σημάνει την απομάκρυνσή της νωρίτερα απ’ ότι θα ήθελε.

Η μαζική εισροή προσφύγων την περίοδο 2015-2016 δοκίμασε τις κοινωνικές συνοχές και απείλησε με πτώση τις κυβερνήσεις. Το περίεργο είναι πως από τότε μέχρι σήμερα, οι αριθμοί των μεταναστών μειώθηκαν δραματικά. Όμως οι αντίθετες πολιτικές απόψεις προκαλούν εντάσεις στις σχέσεις της ΕΕ, την ώρα που η Ένωση προσπαθεί απελπισμένα να επιδείξει ενότητα απέναντι σε άλλες εξωτερικές προκλήσεις, όπως είναι το Brexit,  οι εμπορικές πολιτικές προστατευτισμού από πλευράς Τραμπ, και η ανάδυση της Κίνας.

Το μεταναστευτικό ζήτημα είναι ακραία διαιρετικό, είπε ο Guntram Wolff, διευθυντής της ομάδας Bruegel των Βρυξελλών. «Το πώς θα το διαχειριστούμε, και το πώς θα απαντήσουμε ως Ευρώπη είναι το μεγάλο ζητούμενο», λέει.

Η απουσία μιας συνεκτικής απάντησης στο ζήτημα από πλευράς ΕΕ, τότε που οι ανατολικές χώρες μέλη αρνήθηκαν να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο των βαρών, βοήθησε τη Λέγκα να κατακτήσει την εξουσία στην Ιταλία, μια χώρα της ΕΕ που φέτος δέχθηκε τον μεγαλύτερο αριθμό ξένων απ’ όλες τις υπόλοιπες.

Μόλις μια εβδομάδα από τη μέρα που ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών στα πλαίσια της συγκυβέρνησης με το Κίνημα των 5 Αστέρων, ο Salvini έκανε την κίνησή του, αρνούμενος να δεχτεί ένα πλοίο με 600 πρόσφυγες που διασώθηκαν στη Μεσόγειο. Όταν το ίδιο έκανε και η Μάλτα, η νεότευκτη ισπανική κυβέρνηση παρενέβη και επέτρεψε στο πλοίο να δέσει σε ισπανικό λιμάνι, οδηγώντας τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron να αποκηρύξει την ιταλική απόφαση ως «κυνικά ανεύθυνη»!

Ο Salvini ανταπέδωσε λέγοντας πως «οι Ιταλοί δεν δέχονται μαθήματα αλληλεγγύης και γενναιοδωρίας από κανέναν». Μάλιστα, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών ακύρωσε μια προγραμματισμένη συνάντηση με τον Γάλλο ομόλογό του, ενώ μπορεί το ίδιο να κάνει και  ο πρωθυπουργός Giuseppe Conte.

Η εν λόγω διαμάχη μπορεί να έχει πολύ πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες απ’ ότι οι σημερινές διαφορές απόψεων επί του μεταναστευτικού. Απειλείται με διάσπαση η ήδη εύθραυστη συμμαχία μεταξύ των μεγαλυτέρων χωρών του Νότου, την οποία χρειάζεται οπωσδήποτε ο  Macron αν θέλει να ενισχύσει την ευρωζώνη.

Στην Ισπανία, η απόφαση του πρωθυπουργού Pedro Sanchez να δεχτεί το προσφυγικό πλοίο μπορεί να βοηθήσει την φιλελεύθερη εικόνα του. Όπως και να ‘χει το μεταναστευτικό δεν είναι ιδιαίτερα καυτό ζήτημα στη χώρα του. Παρ’ όλα αυτά θα πρέπει να αποφασίσει πως θα αντιδράσει και στο επόμενο πλοίο που δεν θα δεχτεί η Ρώμη.

Η διαίρεση στα θέματα μετανάστευσης είναι μια υπαρκτή απειλή κατά την Μέρκελ, η απόφαση της οποίας να δεχτεί πρόσφυγες το 2015 έκανε ζημιά στη δημοτικότητά της, και οδήγησε πέρυσι το αντιμεταναστευτικό AfD στη βουλή, το πρώτο ακροδεξιό κόμμα που πέτυχε κάτι τέτοιο από την εποχή του Β’ΠΠ.

«Το πώς θα διαχειριστούμε το μεταναστευτικό πρόβλημα αποτελεί ένα είδος litmus test για το μέλλον και τη συνοχή της Ευρώπης», είπε η Μέρκελ προχθές, δεχόμενη πίεση από τον υπουργό Εσωτερικών της Horst Seehofer, ο οποίος θέλει να κλείσει τα γερμανικά σύνορα στους πρόσφυγες. Η καγκελάριος αντιστέκεται στην εν λόγω πρόταση, επιμένοντας σε μια κοινή πανευρωπαϊκή λύση. Μια κόντρα που δεν φαίνεται να λύνεται εύκολα.

Χωρίς μετανάστες να ανανεώνουν τις τάξεις της, η Ευρώπη κινδυνεύει να πεθάνει. Όμως οι χώρες μέλη της  έχουν διαφορετικές απόψεις για το θέμα. Κάποιες θέλουν να ενισχυθούν τα σύνορα της Ένωσης ώστε να μη μπαίνουν μετανάστες, ενώ κάποιες άλλες θέλουν νέες πολιτικές δια των οποίων όσοι εισέρχονται στην ΕΕ θα αναδιανέμονται με σκοπό τον ίσο καταμερισμό των βαρών.

Ο Καγκελάριος της Αυστρίας Sebastian Kurz, που από τον Ιούλιο αναλαμβάνει την 6μηνη προεδρία της ΕΕ, ανήκει στους πρώτους. Μίλησε μάλιστα για έναν «άξονα των προθύμων»,μαζί με την Ιταλία και τη Γερμανία,  εναντίον της  παράνομης μετανάστευσης. Μότο του είναι «μια Ευρώπη που προστατεύει».

Ο Sebastian Kurz ανέλαβε την εξουσία πέρυσι, επικεφαλής μιας συμμαχίας με το ακροδεξιό κόμμα της Ελευθερίας, ένα ακόμη παράδειγμα των αντιμεταναστευτικών τάσεων και συναισθημάτων που αναδύονται παντού στην Ευρώπη, και που αποτελούν πλέον την Νο 1 ανησυχία σε όλη την ΕΕ.

Και όπως λέει ο πολιτικός αναλυτής Antonio Barroso, του πολιτικού ινστιτούτου Teneo Intelligence, του Λονδίνου, «η μετανάστευση ήδη άλλαξε το πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης… και όταν αυτού του είδους τα ζητήματα εμπεδώνονται, τότε είναι πολύ δύσκολο να απομακρύνεις αυτά τα κόμματα από το προσκήνιο»…

Bloomberg

Απόδοση: S.A.